طرح نوشته- مواد لازم نوشته
طرح نوشته - مواد لازم نوشته
اهداف یادگیری:
تاکنون به ساخت یک خانه یا هر ساختمان دیگری نگاه کرده اید؟
پیش از آن که یک بنا شروع به ساختن یک ساختمان کند طرح و نقشه ی آن را می کشد. طرح هر ساختمان تابع چند عامل است: موقعیت و اقلیم، کاربرد، مساحت، مصالح در دسترس و ... نویسندگی نیز مانند ساختن یک ساختمان نیاز به طرح قبلی دارد و باید بداند هدفش از نوشتن چیست و مخاطبش کیست.
هریک از نوشته ها با توجه به نوع زبان و قالب خود طرح خاصی را می طلبند.
این شباهت میان معمار و نویسنده است، شباهت دیگر آن دو این است که هر دو با در نظر گرفتن نقشه و طرح هریک از اجزا و مواد را در جای خود می نشانند؛ و اما اگر بخواهیم تفاوت میان آن ها را بیان کنیم باید بگوییم نوع مواد و ابزار و مصالحی که این دو به کار می برند با یکدیگر متفاوت است زیرا معمار از مواد و ابزاری طبیعی هم چون سنگ و چوب و آهن و قیر و ... استفاده می کند حال آن که مواد و ابزار نویسنده ساخته ی خود انسان است مانند: زبان، کتاب، مطالب گردآوری شده در طی مطالعه و پژوهش.
تفاوت دیگر آن ها این است که نویسنده خود مجری طرح خویش است.
شباهت دیگر نویسنده و معمار در این است که همان طور که درعملیات ساختمانی دو مرحله ی سفت کاری و نازک کاری وجود دارد، نویسنده نیز پس از ساخت و نگارش بدنه ی نوشته ی خود، به اصلاح و پیرایش آن می پردازد که این کار با توجه به نوع نوشته و کاربرد و قالب آن انجام می گیرد.
طرح در نوشته های کوتاه می تواند ذهنی باشد اما در نوشته های بلند باید عینی و مکتوب باشد.
هر طرح مصالح خاص خود را دارد، مثلا برای نوشتن گزارش مشاهده، یادداشت برداری، استفاده از آمار و ارقام و تصاویر لازم است.
یکی از لوازم تهیه ی طرح فکر کردن درباره ی ابعاد مختلف موضوع می باشد به طوری که مثلا اگر موضوع ادبیات باشد، باید درباره ی ماهیت ادبیات و تفاوت آن با دیگر علوم و نیز شاخه هایی که زیر نظر این علم می باشند، باید اندیشید.
یک طرح مناسب با:
- تنظیم پرسش های مطرح در مورد موضوع / توجه به حجم مقاله/ سطح خوانندگان / زبان و بیان نوشته شکل می گیرد.
مراحل نگارش یک نوشته بدین شکل است که:
پس از گردآوری اطلاعات و مواد لازم پیش نویس طرح تهیه می شود، سپس پیش نویس از نظر فنی و زبانی ویرایش می شود. آغاز و پایان نوشته را بررسی کرده و عنوان مناسبی برای آن انتخاب می کنیم. آن را با صدای بلند برای خود و یا فردی دیگر خوانده و آن را پس از تایید نهایی پاک نویس می کنیم.
طرح نوشته ویژگی هایی دارد از جمله این که :
- چارچوب کلی موضوع مورد نظر ما را تعیین می کند.
- به نوشته ی ما نظم و انسجام می بخشد.
- در سرعت و دقت نگارش موثر است.
- به ما فرصت می دهد که به طور همه جانبه و علمی به موضوع بنگریم.
اکنون نکته ای را درباره ی چگونگی نگارش واژه های فارسی مختوم به همزه یادآور می شویم و آن این است که :
کلماتی هم چون امضاء، املاء، انشاء، اجراء، استثناء و واژهایی مانند این چون عربی هستند، لذا به هنگام موصوف و یا مضاف واقع شدن باید به جای همزه، « ی » میانجی قرار گیرد؛ مانند: اجرای قوانین، امضای رئیس، انشای فارسی، استثنای مهم.
اما اصطلاحاتی همچون « لقاء الله » و « فناء فی الله » چون یک ترکیب عربی هستند ( واژه ی بعدی آن ها نیز عربی است) با همزه نوشته می شوند.
مرکز یادگیری سایت تبیان
تهیه: فاطمه شیرزاده - تنظیم: یگانه داودی