سجاياي اخلاقي آيت الله مرعشي نجفي
سجایای اخلاقی آیت الله مرعشی نجفی
اشاره
در اقیانوس بیكران هستی، گوهرانی پرورش یافته اند چراغ راه بشریت شدند و در زندگی انسانها، مشعلدار و روشنایی آفرین گردیدند.
آنان با بصیرت،دانش و بینش خود، شور و شادی آفریدند و با راستی و صفا، پاكی دل و صفای باطن، ساحت حیات انسانی را عطرآگین ساختند. و در هر زمان و دیاری، سرمشق ارباب دل و الگوی خداباوران گشته اند.
در فرهنگ قطور و شفاف تشیع، از این گوهران ارزشمند بسیار بوده اند كه مانند خورشید بر تارك تاریخ تشیع درخشیده و در پرتو نور خود، چهره های فروزانی تربیت كرده اند.
آیت الله مرعشی نجفی رحمه الله علیه – یکی از این گوهران ناب و کمیاب بود که از سجایای اخلاقی بیشماری برخوردار بودند كه ذكر همه سجایا مقدور نیست و تنها به ذكر چند مورد بسنده می شود.
ساده زیستن
یكی از خصوصیات برجسته آیت الله مرعشی نجفی (ره) ساده زیستی و عدم توجه به مسائل مادی و دنیوی بود.ایشان پس از اقامت در قم و ازدواج از نظر مالی مدتها در وضعیتبدی به سر میبردند و مدتها اجارهنشین بودند تا اینكه كمكم با تهیه یك زمین كوچك در آن خانهای ساختند و تا آخر عمرشان نیز در آن زندگی كردند.
ایشان هیچوقت از وضعیت مالی مطلوبی برخوردار نبودند و هر آنچه به دست میآوردند، در راه رفع حوایج مردم مصرف نموده، یا وقف میكردند و هیچگاه مالی را به خودشان اختصاص ندادهاند.
میفرمودند: «من شب كه میخوابم هیچ پولی، هیچ اندوختهای در جیب من نباشد، چون ما عامل هستیم.ما باید از این دست بگیریم و با دست دیگر بدهیم به فقرا، ایتام، نیازمندان و كمك كنیم به مراكز علمی، دینی و فرهنگی، اینها مال ما نیست!» و تا آخر عمر نیز چنین بودند.
شب آخری كه ایشان رحلت فرمودند، همان شب به بنده میفرمودند: «من خیلی بارم سبك است و هیچ نگرانی ندارم، تنها یك چیز مرا زجر میدهد و آن این است كه میترسم در ایام زندگیم نوشته من یا صحبتهای من در هر موردی باعث شده باشد كه حقی ناحق شود،
یا در همسایگی ما گرسنهای بوده باشد و ما غذای سیر خورده باشیم كه و الله و بالله و تالله اگر چنین چیزی بوده من آگاهی نداشتهام و نصیحت میفرمودند كه شما هم بارتان را سبك كنید و از تجمل پرستی و خانه بزرگ و...بپرهیزید، كه همه چیز ظرف چند دقیقه نابود میشود.»
و روزی كه ایشان از دنیا رفتند، یك قبا داشتند كه مشكی بود و در ایام محرم و صفر میپوشیدند و مجموع پولی كه در جیب ایشان بود، هشتصد تومان بود و هیچ اندوختهای، زمینی یا ملكی نداشتند و هر آنچه به دستشان میرسید، در موارد فوق الذكر مصرف میكردند.
عشق به كمال و علم
یكی دیگر از خصوصیات آیت الله مرعشی نجفی (ره) علاقه فراوان و بیحد و حصر نسبت به تحصیل و كسب علم و دانش بود.
ایشان نقل میفرمودند: «زمانی كه ما در نجف اشرف به تحصیل اشتغال داشتیم، گاهی میشد كه ما تا 40 روز اصلا گوشت گیرمان نمیآمد كه بخوریم، خوب آقازاده هم بودیم و رویمان نمیشد برویم پیش اعلام و بزرگان آن وقت و دست دراز كنیم و گاهی آنقدر سرگرم درس بودیم كه تا 24 ساعت گرسنه میماندیم ولی اصلا توجه به این مسائل نداشتیم.» میفرمودند:
«زمانی كه من در مدرسه قوام در نزدیكیهای صحن مطهر مولی امیر المؤمنین در نجف اشرف به تحصیل اشتغال داشتم، با مرحوم آیه الله حاج سید ابو القاسم ارسنجانی شیرازی كه از علماء بزرگ شیراز بودند، هم حجره بودم.
ما گاهی گرسنه میشدیم و هیچ چیز نداشتیم بخوریم. بعضی از اعیان و اشراف آن روز هم فرزندان خود را میفرستادند به نجف اشرف كه درس بخوانند، ولی اینها معمولا میآمدند و درس نمیخواندند و آش و پلویی راه میانداختند و عدهای هم از این افرادی كه دنبال دنیا بودند، دور اینها را میگرفتند و ارتزاق میكردند، گاهی اینها كاهوی زیادی میخریدند و میآمدند در كنار حوض و برگهای زیادی را میریختند در حاشیه حوض و ساقههای وسطش را میبردند و میخوردند.
و من و آن رفیق هم حجرهام با هم میرفتیم این برگهای اضافی كاهوها را مخفیانه جمع میكردیم و با آنها سد جوع میكردیم و هیچگاه هم به خودمان اجازه نمیدادیم كه برای كسی بازگو كنیم، ولی آنی از تحصیل و تدریس غافل نبودیم.»
استفاده از امكانات داخلی
آیت الله مرعشی نجفی (ره) ویژگی دیگری كه داشتند، میفرمودند: «من از روز اولی كه خودم را شناختم و روی پای خودم ایستادم، از البسه خارجی استفاده نكردهام».
و تا آخر عمرشان هم همینطور بودند و میفرمودند: «این یك راه مبارزه با استعمار و استعمارگران است».
حتی یك وقتی خیاط آمد و به ایشان گفت:
آقا دكمه از خارج میآید و برای قبا ناچاریم از آن استفاده كنیم، ایشان اجازه ندادند و مدتی در این فكر بودند كه چه بكنند، بعد یكی گفتبعضی از خانمها در خانه از این قیطانهایی كه به لب عبا میدوزند، شبیه دگمه درست میكنند و شما میتوانید این را به خیاط بدهید و لذا لباسهای ایشان هیچ وقت دگمه نداشت و از همین قیطانهایی كه در داخل تولید میشد استفاده میكردند.
منابع:
کتاب فقهای نامدار شیعه
تهیه و فرآوری : علی فریادرس ، گروه حوزه علمیه تبیان