سکانس‌ها چگونه کار می‌کنند؟
سکانس‌ها چگونه کار می‌کنند؟
فیلمنامه‌نویسی: روش سکانس‌بندی: ساختار پنهان فیلمنامه‌های موفق. پل جوزف گالینو. کیکاووس زیاری. تهران: انتشارات افراز. 1390. 1100 نسخه. 296 صفحه. 7500 تومان.
«همه‌چیز با یک ایده شروع می‌شود... بعد از آن وحشت و ترس از کاغذ سفید و دست‌نخورده از راه می‌رسد. اگر فیلمنامه‌نویسی تازه‌کار هستید، از خودتان می‌پرسید: «چطور این 120 صفحه را سیاه کنم؟» و اگر فیلمنامه‌نویسی حرفه‌ای باشید، خواهید پرسید: «چطور می‌خواهم محتویات قصه‌ام را در دل همین 120 صفحه بگنجانم؟» و بدون توجه به این‌که تازه‌کار هستید یا حرفه‌ای، از خودتان می‌پرسید: «چطور می‌توانم یک فیلمنامه‌ی خوب بنویسم؟»
این نوشته را می‌توانید در پشت جلد کتاب ببینید که ناشر برای توضیح آن‌چه در کتاب با آن مواجه خواهید شد، آن را از متن کتاب انتخاب کرده است.
این تنها کتابی نیست که انتشارات افراز در این حیطه کار کرده است؛ و به‌نظر می‌رسد این روند، باز هم ادامه خواهد داشت. با توجه به فهرست کتاب‌هایی که این نشر در حوزه‌ی ادبیات نمایشی و همین‌طور تئوری فیلم و نمایش، به چاپ رسانده است و یا در نوبت چاپ دارد، امید آن می‌رود که شاهد مجموعه‌ی خوبی از کتاب‌های این حوزه باشیم.
پیش از این، از همین نشر کتاب‌هایی چون «از فیلمنامه تا فیلم» به قلم لیندا سیگر، «فرهنگ واژگان سینمایی» به کوشش علی‌رضا احمدزاده و «نوشتن برای تئاتر» اثر جانت نِیپ‌ریس عرضه شده است. اگر به این حوزه علاقه‌مند هستید، می‌توانید با مراجعه به پایگاه اینترنتی این نشر، لیست مفصلی از کتاب‌های حوزه‌ی سینما و تئاتر را بیابید.
در این کتاب، بعد از مقدمه‌ی مترجم، یادداشت مؤلف و مقدمه‌ی کتاب، در فصل نخست به معرفی سکانس پرداخته می‌شود و نویسنده سعی می‌کند ضرورت شناخت و پرداخت سکانس را برای خواننده تبیین کند. در فصل‌های بعدی، فیلمنامه‌های یازده فیلم سینمایی خوش‌ساخت بررسی شده است که در متن ترجمه، تنها نه فیلمنامه به چشم می‌خورد. مترجم دلیل حذف دو فیلمنامه‌ی دیگر را طولانی‌شدن کتاب ذکر کرده است.
این فیلمنامه‌ها روی میز تشریح گالینو، کالبدشکافی و تحلیل می‌شوند و به‌این‌ترتیب، خواننده به شیوه‌ای جذاب، با توجه به تشریح سکانس‌بندی هر کدام از فیلم‌ها، با سکانس‌بندی و اهمیت آن آشنا می‌شود و نویسنده هم در خلال بحث سکانس‌بندی هر فیلم، نکته‌های مورد نظر خود در این زمینه را هم می‌گنجاند.
او چنین می‌گوید:
«سکانس‌ها کمک می‌کنند تا مشکلات اصلی در تمام مرحله‌ی دراماتیک حل شوند: این واقعیتی است که درام نوعی ابداع و تمهید است، اما نباید به گونه‌ای رفتار کند که شبیه یک ابداع یا تمهید به نظر برسد.»
ساختار پنهان فیلمنامه‌های موفق - پل جوزف گالینو – ص 39
متن کتاب روان است. به نظر می‌رسد این روانی هم متعلق به نثر نویسنده است و هم در پی کوشش مترجم به دست آمده است. نویسنده بهتان اطمینان می‌دهد که قدم‌به‌قدم با شما کار را دنبال خواهد کرد. او جای هیچ نگرانی‌ای برای خواننده نمی‌گذارد، به جز یک چیز:
«درحالی‌که این کتاب‌ها بینش و درک کلی از مسأله ارایه می‌دهند، بسیاری از نویسندگان الهام‌گیر به‌شکلی قابل تفکیک و غلط فکر می‌کنند، اصلی‌ترین و مقدماتی‌ترین وظیفه‌ی نویسندگان، در دنباله‌روی از نظریات تئوریک یا توصیه‌های قدیمی است و اگر این کار را انجام ندهند، حتماً شکست خواهند خورد.»
ساختار پنهان فیلمنامه‌های موفق - پل جوزف گالینو - صفحه‌ی 25
این کتاب را حتا به کسانی که سودای فیلمنامه‌نویسی را هم در سر ندارند توصیه می‌کنم، چراکه با خواندن این کتاب، فرصت خوبی نصیب شما می‌شود تا بتوانید با توجه به تشریح فیلمنامه‌ی فیلم‌هایی چون «غرامت مضاعف»، «شماال از شمال غربی» و «دیوانه‌ای از قفس پرید» دید بهتری نسبت به ساختار فیلم‌هایی که می‌بینید پیدا کنید.
فاطمه شفیعی
بخش کتاب و کتابخوانی تبیان