پیامدهای آموزش متوسطه بر سرمایه ی انسانی و اقتصاد

قسمت دوم

یافته های پژوهشی نشان می دهد که طی دوره ی زمانی 2000-1960 میلادی، در کشورهایی که نرخ ثبت نام فراگیران دوره ی متوسطه و عالی روندی افزایشی داشته و هم چنین کشورهایی که هزینه ی عمومی بیش تری به آموزش ابتدایی و متوسطه اختصاص داده اند، نرخ رشد اقتصادی بالاتری نسبت به سایر کشورها مشاهده شده است.

به علاوه در دوره ی زمانی مشابه، در کشورهایی که با محدودیت هزینه رو به رو بوده اند اختصاص بودجه به آموزش ابتدایی و متوسطه متضمن فایده ی بیش تر فردی و اجتماعی بوده است، در حالی که در کشورهای ثروتمند هزینه ای که بخش خصوصی برای آموزش عالی پرداخته است فایده ی خصوصی و عمومی این دوره ی تحصیلی را در مقایسه با سایر دوره ها افزایش داده است. یافته های یک پژوهش جدید حاکی از آن است که افزایش نرخ ثبت نام درهمه ی پایه های دوره ی متوسطه ی یک کشور از 50 درصد به 80 درصد، در درازمدت باعث افزایش سالانه یک درصد رشد اقتصادی می شود.

واضح است که تحقق و تدوین همه ی راهبردها و برنامه های توسعه ی آموزش متوسطه منوط به افزایش سرمایه گذاری خانواده ها و دولت است. یک پژوهش که در سال 2005 انجام شد نشان داد که در کشورهای در حال رشد شانس فرزندان ثروتمندان برای رسیدن به پایه ی نهم، 11 برابر پیش تر از نوجوانان خانواده های فقیر است. لذا احتمال این که کشوری بتواند شکاف آموزشی بین ثروتمندان و فقرا را بدون افزایش سرمایه گذاری در آموزش متوسطه پر کند، بسیار کم است و پیشرفت واقعی در تحرک طبقه ی اجتماعی صورت نخواهد پذیرفت.

در واقع، ثبت نام هر یک نفر در آموزش متوسطه به منزله ی برداشتن یک گام عملی و حرکت به سوی کاهش فقر و افزایش شتاب در توسعه ی کشور است. به همین علت است که امروزه تعداد بیش تری از کشورها، دوره ی نخست آموزش متوسطه (معادل دوره ی راهنمایی تحصیلی در ایران) را جزئی از آموزش اجباری و مرحله ی دوم را آموزش عمومی خاص قلمداد کرده و سعی می کنند که سرمایه گذاری بخش خصوصی و دولتی را در آن افزایش دهند.

یکی دیگر از عوامل مؤثر بر تعیین و تدوین راهبردها و برنامه های جدید آموزش متوسطه که نمی توان نادیده گرفت نقش اساسی معلمان – به ویژه در دوره ی دوم آموزش متوسطه – است. روال مرسوم نشان می دهد که در اغلب کشورهای جهان معمولاً معلمان این دوره نسبت به دوره های آموزشی پایین تر، از مدارج و شایستگی های تحصیلی بیش تری بر خوردارند. این امر در بردارنده ی دو پیامد متعارض برای برنامه ریزان آموزشی است.

در حالی که اعتلا و ارتقای نقش حیاتی آموزش متوسطه در دستیابی سریع تر به توسعه ی پایدار، سطح توقع و خواسته های اجتماعی را از معلمان این دوره افزایش داده است، چالش های اقتصادی و سازمانی مدارس متوسطه باعث کاهش سطح رضایت شغلی معلمان در بسیاری از کشورهای در حال توسعه شده است. نادیده انگاشتن چالش های مذکور می تواند به مانع اصلی در اتخاذ و اجرای راهبردهای اصولی برای ارتقای آموزش متوسطه به مثابه ابزار و بستر توسعه ی اقتصادی – اجتماعی دراین جوامع تبدیل شود.

رشد تکنولوژی آموزشی

مرکز یادگیری سایت تبیان - گرد آوری: شکوفه باصری

تنظیم: مریم فروزان کیا