دوربین‌هایی سوار بر آسمان

در سال‌ های اخیر تغییراتی كه در روند شكل ‌گیری و كار وسایل استودیو‌های فیلمبرداری وجود داشته است با ورود سیستم ‌های دیجیتال به كلی تغییر كرده است و بسیاری از انواع قدیم دیگر حتی در كتاب‌ ها هم یافت نمی ‌شوند و جایی جز موزه برای آنها متصور نیست. یكی از تغییرات عمده در حال حاضر شامل وسایل فیلمبرداری است یعنی ابعاد اثر‌گذاری دیجیتال شدن از خود دوربین فراتر رفته است و می ‌تواند محیط فیلمبرداری را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

یكی از عمده‌ ترین تاثیرات این تغییر بر فیلمبرداری ‌های حركتی و غیرثابت است. فیلمبرداری ‌های غیر ثابت همیشه با یك چالش بسیار عمده مواجه بوده اند و آن این ‌كه دوربین باید در یك خط افقی یا عمودی بسیار منظم حركت كند كه این یكی از وقت‌ گیرترین كارها در سر صحنه است. از معایب وقت‌ گیر بودن این كار كه بگذریم سختی و معایب این كار برای گرفتن یك تصویر در فضای باز نمی ‌توانیم بگذریم چرا كه هزینه وقت هدر شده برای تراز كردن چند مرتبه از این ریل گاه هزینه فیلم ‌ها را چند برابر می‌ كند.

برخی از رویدادها نیز به خودی خود دارای هیجان و حركت نیستند مانند داخل یك مسجد یا كلیسا، برخی مكان‌ ها نیز بیش از حد هیجان و حركت دارند و امكان قرار دادن دوربین در داخل صحنه وجود ندارد مانند زمین بازی و مسابقه یا داخل استخر.

اما راه حل این مشكلات چیست؟ پاسخ این مساله نیز آمیخته با فناوری اطلاعات است. یعنی سیستمی كه می ‌تواند با نرم افزار و سخت افزار خاص خود ماشین افزاری را اداره كند كه برای هر موقعیتی راه حلی دارد از جمله سیستم‌ های تصویربرداری.

اولین امكان برای كم كردن خطای دوربین‌ های حركتی  Steadicam ها (استیدی ‌كم) بودند. این دوربین ‌ها كه همراه با جلیقه ‌ای بر تن تصویر بردار سوار می ‌شوند و امكان حركت را به فیلمبردار می ‌دهند و موقعیت تصویر را ثابت نگه می ‌دارند. با این كار دوربین در سطح افقی معلق می ‌ماند، اما نیاز به حركت در جهات بالا و پایین و یا حركت به جلو هنوز رفع نشده بود كه نسل بعدی این دوربین‌ ها وارد بازار شد.

اسكای‌ كم (Skycam) یك دوربین فیلمبرداری است كه به وسیله كنترل رایانه ‌ای، متعادل و معلق می ‌شود. این سامانه مشابه استیدی‌ كم بوده با این تفاوت كه امكان مانور سه بعدی را در یك فضای باز مانند استادیوم را داراست. اسكای‌ كم توسط سامانه كشش كابلی هدایت می ‌شود. سامانه مذكور تصاویر مورد نیاز را از زوایای مختلف برای تماشاگران تأمین می‌ كند.

این دوربین‌ ها در حقیقت سیستمی هستند كه نه بخاطر دوربین بودنش بلكه بخاطر نوع سیستم مدیریتش می ‌تواند به فناوری اطلاعات مربوط شود. این سیستم دوربین را قادر می‌ سازد در بیش از یك منطقه از پیش تعیین شده در جهات عمودی و افقی حركت كند، استفاده معمول این سیستم در حالت سه بعدی در زمین بازی و یك رویداد ورزشی مانند فوتبال یا یك زمین تنیس است.

نام دوربین عنكبوتی كه ترجمه Spidercam است در حقیقت یك نام تجاری بوده و هم ‌اكنون به عنوان نام تجاری ثبت است.

نوع حركت این دوربین ‌ها درست مانند عروسك‌ های خیمه شب بازی است كه عروسك‌ گردان با استفاده از تجربه و طبق نمایشنامه با شل و سفت كردن طناب‌ ها عروسك را در صحنه می ‌گرداند. دوربین‌ های عنكبوتی با 4 كابل از جنس كامپوزیت و فولادهای مخصوص كابل ‌های كششی در یك نقطه ثابت می ‌شوند. هر كابل در یك گیره به یك موتور مجزا متصل است كه آن گیره نیز از رایانه كنترل‌ كننده مركزی فرمان می ‌گیرد.

این دوربین ‌ها به جهت فاصله زیاد نوع حركت شان از سیستم‌ های بی‌ سیم كمتر استفاده می ‌كنند و از طرفی حجم اطلاعات ارسالی آنها بسیار بالاست و سیستم ‌های بی‌سیم معمولا كیفیت لازم را در این مواقع ندارد و از جهتی كابل‌ های انتقال تصویر نمی‌ تواند در این محیط ‌ها جوابگوی انعطاف لازم باشند و خود این كابل ‌ها معمولا برای ارسال سیگنال تصویری بسیار سنگین وزن هستند كه نمونه آنها كابل ‌های HDMI  است. این سیستم ‌ها از طریق فیبر نوری به رایانه مركزی متصل می‌ شوند و سیستم پردازنده مركزی نیز برای تبادل دوگانه با این رابط بهسازی می‌ شود.  خلبانی از راه دور  دوربین ‌های عنكبوتی مانند هلیكوپتر حركت می كنند و برای همین اپراتور آن باید مانند خلبان باشد و در لحظه بتواند تصمیم بگیرد. معمولا اپراتور این دوربین ‌ها دوره‌ های تصویربرداری، كارگردانی و حتی دوره ‌های هنری را نیز طی می ‌كنند.