احکام شرعی کپی رایت
احکام شرعی کپی رایت
پرسش : حكم کپی کردن سی دی هایی كه اجازه تكثیر نداده اند. ازنظر همه مراجع تقلید چیست؟
پاسخ : احكام شرعی مربوط به لوح فشرده (CD) به شرح زیر می باشد :
1. كپی و تكثیر نرم افزار بدون اجازه تولید كننده چه حكمی دارد؟
آیات عظام امام، سیستانی، صافی، تبریزی و بهجت :
چنانچه در ضمن معامله، فروشنده (تولید كننده) یا خریدار شرط عدم تكثیر و كپی نماید یا عقد مبتنی به آن انجام گیرد، خریدار باید به این شرط عمل نماید و در غیر این صورت اشكال ندارد. ولی سزاوار است مؤمن زحمت و تلاش مؤمن دیگر را از بین نبرد. (امام، تحریرالوسیله، ج 2، فروع متفرقه، الثالث و ج 2، خیار الشرط، م 2؛ دفتر آیت الله صافی و آیت الله سیستانی؛ آیت الله تبریزی، صراط النجاه، ج 5، س 706 و التعلیقه علی منهاج الصالحین؛ دفتر آیت الله بهجت)
آیات عظام وحید و بهجت و مقام معظم رهبری:
بنابر احتیاط واجب بدون اجازه و رضایت تولید كننده اصلی جایز نیست. (آیت الله خامنه ای، اجوبه، س 1341 و 1342، دفتر آیت الله وحید و آیت الله بهجت)
آیات عظام مكارم، فاضل، نوری :
این كار بدون اجازه و رضایت تولید كننده اصلی جایز نیست. (آیت الله مكارم، استفتائات، ج 1، س 1697 و 1624؛ آیت الله فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 1419، آیت الله نوری، استفتائات، ج 1، س 501 و 504)
2. تكثیر نرم افزارهایی كه قبلاً توسط فرد یا افراد دیگری قفل آنها شكسته شده و در بازار به صورت معمول رایت و توزیع می شوند، در این صورت حكم تكثیر آن چیست؟
آیات عظام امام، سیستانی، تبریزی و صافی:
تفاوتی بین آن دو در حكم نیست، و در هر صورت اشكالی ندارد. (امام، تحریرالوسیله، ج 2، فروع متفرقه، الثالث؛ آیت الله تبریزی، صراط النجاه، ج 5، س 706؛ آیت الله سیستانی، sistani.org، حق چاپ، ش 1؛ دفترآیت الله صافی)
آیات عظام وحید،بهجت و مقام معظم رهبری:
تفاوتی بین شكستن قفل نرم افزار و تكثیر نرم افزار كه قفل آن توسط دیگران شكسته شده نیست و در هر دو صورت بنابر احتیاط واجب تصرف و تكثیر آن جایز نیست، (آیت الله خامنه ای، اجوبه، س 1341 و 1342؛ دفترآیت الله وحید)
آیات عظام مكارم، نوری، فاضل :
تفاوتی بین شكستن قفل نرم افزار و تكثیر نرم افزاری كه قفل آن توسط دیگران شكسته شده نیست و در هر صورت، تصرف و تكثیر آن جایز نیست، (آیت الله مكارم، استفتائات، ج 1، س 1697 و 1624؛ آیت الله فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 1419؛ آیت الله نوری، استفتائات، ج 1، س 501 و 504)
3. آیا نرم افزارهایی كه قفل آن توسط دیگران شكسته شده و یا آن را تكثیر نموده اند، استفاده از تكثیر شده آن به صورت امانت و عاریه (بدون آن كه كپی شود)، جایز است؟
آیات عظام امام، سیستانی، تبریزی، صافی و فاضل:
استفاده از آن، به صورت امانت و خرید، اشكال ندارد. (امام، تحریرالوسیله، فروع متفرقه، الثالث، آیت الله تبریزی، صراط النجاه، ج 5، س 706؛ آیت الله سیستانی، sistani.org، حق چاپ، ش 1؛ دفتر آیت الله صافی؛ آیت الله فاضل، دفتر استفتائات)
آیات عظام وحید ، بهجت و مقام معظم رهبری:
بنابر احتیاط واجب استفاده از آن نیز جایز نیست، (آیت الله خامنه ای، اجوبه، س 1341 و 1342؛ دفتر آیت الله وحید و آیت الله بهجت)
آیات عظام مكارم، نوری :
استفاده از آن نیز جایز نیست، (آیت الله مكارم، استفتائات، ج 1، س 1697، آیت الله فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 1419؛ آیت الله نوری، استفتائات، ج 1، س 501، 504)
4. آیا در حكم تكثیر نرم افزار تفاوتی بین تولید داخل و خارج وجود دارد؟
آیات عظام امام، سیستانی، تبریزی، صافی و وحید:
تفاوتی بین تولید داخل و خارج در حكم نیست. (امام، تحریرالوسیله، ج 2، فروع متفرقه، الثالث، آیت الله تبریزی، صراط النجاه، ج 5، س 706 ؛ آیت الله سیستانی، sistani.org، حق چاپ، ش 1؛ دفتر آیت الله صافی)
مقام معظم رهبری:
اگر تولید داخل باشد، بنابر احتیاط واجب اجازه تولید كننده شرط است و اگر تولید خارج باشد، تابع قرارداد است. (آیت الله خامنه ای ، اجوبه، س 1343)
آیت الله مكارم:
تفاوتی بین تولید داخل و خارج نمی كند مگر آن كه تولید آمریكا یا اسرائیل باشد. (دفتر آیت الله مكارم)
آیت الله وحید:
تفاوتی بین تولید داخل و خارج در حكم نمی كند. (دفتر آیت الله وحید)
5. اگر ندانیم كه تولید كننده نرم افزار به كپی و تكثیر و استفاده آن رضایت ندارد، تكلیف چیست؟
آیات عظام امام، سیستانی، صافی و تبریزی:
تكثیر و استفاده از آن اشكال ندارد. (امام، تحریرالوسیله، ج 2، فروع متفرقه، الثالث، دفتر آیت الله صافی، آیت الله تبریزی، صراط النجاه، ج 5، س 706، دفتر آیت الله سیستانی)
آیات عظام وحید و بهجت و مقام معظم رهبری:
بنابر احتیاط واجب باید رضایت و اجازه تولید كننده احراز و كسب گردد. (آیت الله خامنه ای، اجوبه، س 1341 و 1342؛ دفتر آیت الله وحید و آیت الله بهجت)
آیات عظام مكارم، فاضل، نوری :
حق نشر و كپی رایت برای مؤلف و تولید كننده است، و باید رضایت و اجازه تولید كننده احراز و كسب گردد. (آیت الله مكارم، استفتائات، ج 1، س 1697 و 1624؛ آیت الله فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 1419؛ آیت الله نوری، استفتائات، ج 1، س 501 و 504)
6. آیا خرید و فروش CD قفل شكسته جایز است؟
آیات عظام امام، تبریزی، صافی، فاضل و سیستانی:
جایز است.
مقام معظم رهبری:
خرید و فروش CDهای تكثیر شده از قبل اشكال ندارد اما اگر خرید CD موجب تكثیر مجدد شود بنابراحتیاط واجب اشكال دارد. (دفتر استفتائات)
آیات عظام مكارم، نوری:
جایز نیست.
آیات عظام وحید و بهجت:
بنابر احتیاط واجب جایز نیست.
تنظیم : مرکز مشاوره