يَتا شهر هزار مسجد (2)

راهنماي سفر به بزرگ ترين شهر خشتي جهان (قسمت دوم)

قسمت اول  مطلب را اينجا بخوانيد.

موزه سکه

موزه سکه و مردم شناسي حيدرزاده يا همان خانه عرب زاده که از بناهاي قديمي دوره قاجاريه است، اگر چه به خانه هاي ديگر محله فهادان شباهت دارد، گچبري ها و نقش هاي اسليمي و تزئينات چوبي و کرباس آن را تبديل به موزه اي زيبا کرده، علاوه بر اين تماشاي قديمي ترين قفل ها، زينت آلات نقره، تسبيح، زنجير، انگشتر، ترازو، قپان، منقل و سماور و قباله معاملات ملکي و نامه هاي مختلف را در اين موزه از دست ندهيد. اين موزه از ساعت نه صبح تا نه شب- به جز ساعات دو تا چهار بعدازظهر – براي بازديد عموم باز است و قيمت بليت ورود آن 500 تومان است.

زندان اسکندر يا مدرسه ضيائيه

اين ساختمان مشهور به زندان اسکندر است و حدود هشت قرن قدمت دارد. گنبد بلند و خشتي اين بنا داراي تزئينات و آرايش گچبري است که با نقاشي با ابرنگ طلايي و لاجوردي زيباتر شده. باني اين بنا شرف الدين علي رضي است. گفته مي شود اسکندر اين زندان را پس از ورود به ايران در يزد قديم همچون قلعه اي براي زندانيان و بازماندگان دولتي ساخته است. احتمال زيادي وجود دارد که زندان اسکندر بقاياي يکي از خانه هاي خاندان رضي و گنبد باقيمانده بقعه قبور آنها باشد. هزينه بليت ورودي اين بنا و گشت و گذار در آن و بازديد از زيرزمينش 200 تومان است. زماني که به تماشاي زندان اسکندر رفتيد، حتما به کارگاه هاي پارچه باقي اي که در کنار ساختمان زندان قرار دارد، سري بزنيد و پارچه دستباف و سفره هاي سنتي سوغات بياوريد.

خانه لاري ها

خانه لاري ها يکي از خانه هاي اعياني کل ايران است که شايد تنها در محله فهادان بشود سراغش را گرفت. مالک اين خانه حاج ابراهيم لاري بوده که در دوره قاجار همراه با اهل اندروني در اين خانه زندگي مي کرده است. اتاق هاي دورتادور حياط در چهار فصل سال محل سکونت اعضاي خانواده بوده که بنا به زاويه تابش نور خورشيد و دماي اتاق ها به موقع خود مورد استفاده قرار مي گرفتند. شايد دليل مشهور شدن اين خانه علاوه بر درختان درهم تنيده انگور و اتاق آينه اش، اتاق نقاشي آن باشد که روي ديوارها و سقفش تصاوير زيبايي از زنان اروپايي کشيده شده. در وسط حوض خانه تخت بزرگ چوبي اي قرار دارد که بعدازظهرهاي تابستان به دليل خنکي اش محل نشستن صاحبخانه و مهمانانش بوده است.

باغ دولت آباد

اگر تا به حال همه آنچه در يزد ديده ايد اشياي عتيقه و خانه هاي قديمي بود، در باغ دولت آباد علاوه بر اينها فرصت داريد که از طبيعت سبزي لذت ببريد که کمتر رنگ آن را در ديگر نقاط شهر ديده ايد باغ دولت آباد در فاصله دورتري از مکان هاي ديدني قرار دارد که آنها را پشت سر گذاشتيم و بهتر است اگر خودرو در اختيار نداريد، براي رسيدن به آنجا تاکسي سوار شويد. جالب ترين بناي مجموعه را عمارت هشتي و بادگير تشکيل مي دهد که نمونه کاملي از تلفيق جريان آب وهوا براي خنک کردن طبيعي خانه هاي کويري است. بادگير باغ دولت آباد با 33 متر بلندي از سطح زمين شاهکار مهندسي و بلندترين بادگير جهان است. در باغ دولت آباد مي توانيد به سمت چپ و پشت درختان انگور باغ برويد و روي تخت و نيمکت هاي چوبي آن طعم فالوده يزدي و بستني سنتي را هم تجربه کنيد.

 

آتشکده باستاني

آتشکده هاي يزد بهترين جا براي ديدن يادگارهاي دين زرتشت هستند، آتشکده مارکار آتشي با قدمت دوران ساساني را در دل خود دارد. آتش در محفظه اي بلندتر از سطح زمين در اتاقي نسبتاً وسيع و دور از تابش خورشيد قرار گرفته و اتاق هايي براي مراسم نيايش دور آن طراحي شده است. مارکار هر روز به جز روزهايي که براي انجام مراسم مذهبي تعطيل مي شود، براي بازديد عموم باز است. حواستان باشد که به دربسته نخوريد. زماني که براي بازديد به محل آتشکده رفتيد،بهتر است در حد امکان از پوشيدن لباس هاي تيره خودداري کنيد و تا مي توانيد به ويترين ها، عکس ها و اشيا دست نزنيد ساعت بزرگ مارکار يا ميدان ساعت يزد هم در نزديک اين آتشکده قرار دارد.

 

دخمه زرتشتيان

دخمه زرتشتيان آخرين محل تاريخي اي است که شما در بازديد از يزد و در مسير پيشنهاد ما به آنجا مي رسيد. دخمه، جايگاه قرار دادن اجساد در گذشتگان زرتشتيان است که در جنوب شهر يزد و بربلندي هاي صفائيه قرار دارد. در آيين زرتشت مردگان زير خاک دفن نمي شده  اند و در اين جايگاه هاي سنگي قرار مي گرفته اند تا اجساد خاک را نيالايند.

روز دوم: طبيعت گردي

مي توانيد روز دوم به سمت باغ هاي سرسبز انار و بادام تفت و روستاي ييلاقي «ده بالا» در دامنه کوهي که مثل شير ميليون ها سال است که نشسته و به کوير چشم دوخته برويد. مهريز با کوه ريگ، ابرکوه با سرو باستاني و اردکان هم با مجموعه زيارتگاه «پيردختر» - در راه برگشت به اصفهان – انتظار شما را مي کشند!

ده بالا و دره گاهان: در 45 کيلومتري شهر يزد و در محدوده شهر تفت، روستايي کوچک و ييلاقي هست به نام ده بالا که طرفدار زيادي هم دارد چن هواي خنکي دارد و سرسبز و با صفاست. نکته اينکه ده بالا با دماي 10 تا 20 درجه خنک تر از شهر يزد، غافلگيرتان خواهد کرد. اين ايام سال هم فرصت داريد که خودتان را به منطقه دره گاهان برسانيد و در دل کوير، يک آبشار فصلي را که ناشي از آب شدن برف هاي شير کوه و قله طرزجان است ببينيد. وجود سنگ هاي مساعد براي صخره نوردي در کنار اين آبشار، اينجا را محبوب کوه نوردها کرده.

کوه ريگ: منطقه اي است در محله بغدادآباد مهريز که طي ساليان طولاني و چند صد سال پيش بر اثر ورزش باد و جمع شدن توده عظيمي از شن کنار يک کوه به وجود آمده.

سرو ابرکوه: اين سرو نخستين اثري است که در فهرست ميراث طبيعي ايران به ثبت رسيده و عمرش 4 هزار سال يا بيشتر تخمين زده مي شود. زيارتگاه پير سبز در 52 کيلومتري شمال شرقي يزد در نزديک شريف آباد (اردکان) در دامنه کوهي، در يک سراشيبي تند و در دره عميقي در بخش «خرانق اردکان» قرار دارد. گفته مي شود نام «چک چک» يا به گويش زرتشتيان يزد «چک چکو» از صداي قطره اي آبي گرفته شده که از صخره اي مي چکند.

براساس باورهاي مردم، اين مکان مقدس جايگاه پنهان شدن «حيات بانو يا نيک بانو» يکي از شاه دخت هاي ساساني است که هنگام حمله به اين مکان گريخته و پناه گرفته بود و بعدها چوپاني او را در خواب مي بيند و نيک بانو به او مي فرمايد تا بناي پير سبز را بنيان گذارد. در اين نيايشگاه درخت کهنسالي بوجود دارد که به باور زرتشتيان، اين درخت عصاي نيک بانو، دختر يزدگرد – آخرين پادشاه ساساني – است که پس از فرو رفتن در زمين به درخت بزرگي تبديل شده است.

نيايشگاه پير سبز امکانات رفاهي اي مانند برق، آب آشاميدني و تعدادي اتاق دارد که براي استراحت ساخته شده اند و به آنها «خيله» مي گويند. در داخل يکي از اتاق ها هم چاهي به عمق بيش از 50 متر وجود دارد که زرتشتيان به نيت برآورده شدن حاجتشان، نخي را بر دور طناب اين چاه گره مي زنند.

گروه گردشگري تبيان- الهام مرادي

منبع: سرزمين من - شماره 47