میراث فرهنگی بزرگنمایی می کند!
واقعا چه تعداد گردشگر خارجي به ايران سفر مي‌كنند؟
ميراث فرهنگي بزرگنمايي مي کند
شما از ابتداي سال جاري تاكنون، گردشگر خارجي در شهرتان ديده‌ايد؟ سال گذشته چطور؟ چند تا؟ در نگاهي كلي و با استناد به مشاهدات‌تان فكر مي‌كنيد آمار گردشگران خارجي در ماه‌هاي اخير كاهش داشته است يا افزايش؟
اگر معتقديد براي يافتن پاسخي قاطع در اين باره بايد به اظهارات مسوولان سازمان گردشگري و فعالان غيردولتي اين حوزه استناد كنيد در اشتباهيد، چون اظهارنظرهاي اين دو گروه، در اين زمينه با هم كاملا در تضاد است، يعني فعالان اين حوزه مي‌گويند: «كاهش!» و مسوولان سازمان گردشگري تاكيد مي‌كنند: «افزايش!».
اختلاف نظرها درباره آمار گردشگران خارجي ورودي به كشور نكته تازه‌اي نيست و از سال‌ها پيش، اين پديده بارها و بارها رخ داده و مورد انتقاد رسانه‌ها قرار گرفته است اما آنچه بهانه اين گزارش شده، تضاد كاملي است كه ميان گفته‌هاي مسوولان دولتي و غيردولتي در اين باره وجود دارد.
سازمان گردشگري:افزايش!همين و بس!
با وجود تلاش «جام‌جم» براي گفتگو با عليرضا عامري، معاون گردشگري سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري كشور، وي حاضر به پاسخگويي در اين زمينه نشد، اما پوينده، مديركل دفتر توسعه گردشگري سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري به ذكر چند جمله كوتاه در پاسخ به پرسش «جام‌جم» بسنده مي‌كند و مي‌گويد: كاهش آمار را تاييد نمي‌كنم و معتقدم ايران امسال نسبت به سال گذشته 40ـ30 درصد افزايش آمار در شمار گردشگران خارجي داشته است. اين در حالي است كه هنوز هيچ آمار رسمي و دقيقي از شمار گردشگران خارجي ورودي به كشور در سال جديد ارائه نشده و آخرين آمار در حوزه گردشگري كه امسال از سوي اين مدير اعلام شده مربوط به سال گذشته است كه آن را يك ميليون و 619 هزار و 35 نفر اعلام كرده و نتيجه گرفته بود كه اين آمار نسبت به سال قبل از آن حدود 38 درصد رشد داشته است. البته بايد به اين نكته هم توجه داشت كه هنوز در كشور ما، مرجع آماري معتبري براي محاسبه شمار گردشگران ورودي و خروجي از كشور وجود ندارد و مديركل دفتر توسعه گردشگري سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري اين آمار را از اداره گمرك گرفته بود، در حالي كه اين اداره آمار كليه مسافران ورودي به كشور را ارائه داده كه همين نكته باعث شد فعالان حوزه گردشگري و اساتيد دانشگاهي، نسبت به اين آمار، واكنش‌هاي تندي نشان دهند، نادرست بخوانندش و بر كاهش آمار گردشگران پافشاري كنند، با اين حال گرچه مشاهدات از درستي گفته‌هاي آنها خبر مي‌داد اما آنها آمار معتبري براي ارائه نداشتند كه شك‌ها را درباره نادرست بودن آمارهاي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري به يقين تبديل كند.
هر سال دريغ از پارسال
شمار كارشناسان حوزه گردشگري غيروابسته به دولت كه به كاهش آمار گردشگران معتقدند، بيش از مسوولان معتقد به افزايش اين آمار در سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري است. يكي از شاخص‌هاي ارزيابي تقريبي شمار گردشگران داخلي و خارجي، ميزان تورهاي ورودي به كشور و ضريب اشغال هتل‌ها در استان‌هاي قطب گردشگري مانند اصفهان و فارس است.
هرچند نايب رئيس هيات‌مديره جامعه تورگردانان حاضر نشد با «جام‌جم» در اين باره گفتگويي داشته باشد اما علي‌اصغر رضايت، رئيس اتحاديه هتلداران اصفهان، در گفتگو با «جام‌جم» توضيحات كامل‌تري ارائه مي‌دهد و با اشاره به اين كه آمار گردشگران خارجي ورودي به استان اصفهان در سال جاري و گذشته تغييري نكرده اما نسبت به سال 87 كاهش داشته است توضيح مي‌دهد: به هر حال شرايط محيطي و كمبود آب زاينده‌رود در سال گذشته بر شمار گردشگران خارجي ورودي به استان اصفهان، تاثير منفي گذاشته است.
رضايت مي‌افزايد: ما با در نظر گرفتن تبليغات سوئي كه از سوي استكبار جهاني درباره كشورمان انجام مي‌شود انتظار كاهش آمار گردشگران خارجي ورودي به كشور را داشتيم.
به گفته او، تبليغات منفي عليه ايران در حدي بوده است كه برخي گردشگران خارجي گمان مي‌كنند اگر به ايران سفر كنند غذا و محل اقامتي پيدا نمي‌كنند!
حميد سجاديان، رئيس اتحاديه هتلداران استان فارس هم از كساني است كه كاهش چشمگير ورود گردشگران را به كشور تاييد و تشريح مي‌كند: هم‌اكنون سطح اشغال هتل‌هاي استان فارس، زير 30 درصد است، در حالي كه در زمان مشابه در سال 87، اين رقم بالاي 70 درصد بود. وي با توضيح اين كه از هر 10 گردشگر اين استان، 7 نفر داخلي و 3 نفر خارجي هستند اضافه مي‌كند: كاهش شمار گردشگران، محدود به گردشگران خارجي نيست و شمار گردشگران داخلي هم كاهش داشته است. به گواه اين مسوول، استان فارس كمي بيش از 4 هزار تخت دارد و اگر در سال حدود 500 هزار نفر به اين استان سفر كنند ضريب اشغال اين هتل ما به صددرصد مي‌رسد.
كم‌كاري سازمان گردشگري
رجبعلي خسروآبادي، مدير اجرايي اتحاديه هتلداران تهران كاهش گردشگران خارجي ورودي به استان تهران را 20 درصد تخمين مي‌زند. او هم نقش تبليغات مسموم درباره ايران را در كاهش شمار گردشگران خارجي ورودي به كشور موثر مي‌داند اما معتقد است بخش عمده‌اي از علل اين كاهش داخلي است و به ضعف سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در عمل به مصوبات برنامه چهارم توسعه مربوط مي‌شود.
منظور مدير اجرايي اتحاديه هتلداران تهران از مصوبات عمل نشده برنامه چهارم، مواردي چون ارتقاي سطح آموزش خدمتگزاران حوزه گردشگري، ساماندهي تشكل‌هاي غيردولتي و واگذاري امور به آنها و عدم تشكيل شبكه اطلاع‌رساني گردشگران است.
هر گردي گردو نيست
نبود تعريفي دقيق از گردشگر، يكي از دلايل تضاد آمار ارائه شده از سوي مسوولان سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و فعالان حوزه گردشگري است، به طوري كه براساس تعريف سازمان جهاني جهانگردي، گردشگر مسافري است كه در محلي به جز محل اقامت خود حداقل يك شب و حداكثر يك سال در كشوري مي‌ماند و دليل اصلي سفرش، تفريح، استراحت، ديدار بستگان، درمان، زيارت اماكن مقدس، بازديد از آثار تاريخي و مراكز فرهنگي و هنري، شركت در مسابقات ورزشي يا تماشاي آنها، بازديد از نمايشگاه‌هاي بازرگاني يا مراكز فعاليت‌هاي اقتصادي و شركت در همايش‌ها و نشست‌هاست. اما سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري همه مسافراني را كه به قصد كار، تحصيل ، تجارت يا تفريح به ايران سفر مي‌كنند، گردشگر محسوب مي‌كند و به همين دليل شمار گردشگراني كه اين سازمان اعلام مي‌كند با شمار كساني كه بنا به تعريف سازمان جهاني جهانگردي گردشگر به حساب مي‌آيند، كاملا متفاوت است.
كدام تحول بزرگ رخ داده است؟
حتي اگر اظهارات فعالان حوزه گردشگري غيردولتي و مشاهدات ميداني را از كاهش آمار گردشگران ورودي به كشور ناديده بگيريم. براي اثبات ادعاهاي مسوولان سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري درباره افزايش شمار گردشگران خارجي، بايد باور كنيم كه در سال‌هاي اخير، تحولي بزرگ در صنعت گردشگري در كشورمان رخ داده است كه باعث شده اين رقم افزايش يابد اما آيا واقعا گامي مهم براي توسعه صنعت گردشگري در ايران برداشته شده است؟!
براي مثال آيا تسهيلات رفاهي براي گردشگران افزايش يافته است يا ايران همچون كشورهاي همسايه، براي رونق گردشگري‌اش اقدام به تبليغات گسترده در شبكه‌هاي جهاني كرده است يا نظارت بر واحدهاي گردشگري از سوي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري چنان قوي شده است كه ديگر هيچ واحدي قادر به تخلف نيست يا شبكه اطلاع‌رساني جهانگردي در كشور كه از سال‌ها پيش وعده ايجاد آن داده شده بود، راه افتاده است؟
پاسخ به همه اين پرسش‌ها منفي است و همين «نه»هاي مكرر، گوياي آن است كه صنعت گردشگري در سال‌هاي اخير تحول مهمي را پشت سر نگذاشته است و افق‌هاي روشني كه مسوولان در طول 5 ـ 4 سال گذشته نويد شان را مي‌دادند، در حد وعده باقي مانده‌اند و با توجه به همه اين شواهد مي‌توان نتيجه گرفت كشور ما هنوز دليلي براي افزايش گردشگران خارجي ندارد و حتي اگر به سختي قبول كنيم كه آمار گردشگران خارجي در سال‌هاي اخير كاهشي نداشته، به احتمال قريب به يقين، افزايشي هم نداشته است.
گروه گردشگري تبيان- الهام مرادي
منبع: جام جم