غاری در دل کرکس

اگر در این روزهای باقی مانده تا ماه مبارک رمضان، در فکر تدارک یک سفر کوتاه مدت هستید، ما سفر به کاشان و شهر نیاسر را به شما پیشنهاد می کنیم. البته این بار نه خبری از گلستان های صورتی معطر است و نه خبری از مراسم گلابگیری سنتی.

پیشنهاد گردشگری ما این بار غار دست ساز نیاسر است که در دل کوه کرکس جا خوش کرده و چیزی در حدود 1800 تا 2هزار سال قدمت دارد.

این غار روی تپه‌های آهكی مشرف بر نیاسر كاشان به صورت تونل سنگی پرپیچ و خمی با ابزارهای ابتدایی كنده شده و مجموعه ای زیرزمینی و پیچیده‌ از راهروهای تنگ و طولانی و اتاق‌ها و چاه‌های متعدد به شمار می رود. با این حال یادتان باشد این غار صعب العبور تنها تا چند متر اول می تواند جوابگوی غارنوردان آماتور باشد و حرکت به سمت اعماق آن، وسایل پیشرفته غارنوردی را می طلبد. برای ورود به برخی از دالان‌های غار نیاسر مجبورید به صورت خمیده یا سینه‌خیز حرکت کنید و البته این در حالی است که هنوز بخش‌های زیادی از این غار شناسایی نشده و دسترسی به اعماق آن حتی با تجهیزات پیشرفته امروزی هم غیرممكن است.

عمر غار نیاسر

با وجود این که در سال های گذشته كاوش‌ها و پژوهش‌های بسیار زیادی درباره این غار انجام شده، اما باستان شناسان هنوز نتوانسته اند به طور دقیق مشخص کنند که این غار در چه دوره‌ای از تاریخ و به چه دلیلی ساخته شده است. با این حال، دلایل قانع‌كننده زیادی وجود دارد كه ثابت می‌كند، ساخت این غار در ابتدا جنبه مذهبی داشته و در دوره‌های بعدی كاربردهای دیگری پیدا كرده است. عده زیادی از باستان‌شناسان تاریخ پیدایش این غار را به اوایل دوره اشكانیان نسبت داده‌اند و حفر آن را پیش از ساخت چهار تاقی نیاسر می‌دانند. اما چیزی که بیشتر باستان شناسان درباره آن توافق دارند، این است که تاریخ پیدایش این غار به بیش از دو هزار سال قبل برمی گردد. آثار ظروف سفالی کمی مربوط به دوران اشكانیان، از این غار به دست آمده اما بیشتر ظروف سفالی كشف شده مربوط به دوره ساسانیان هستند كه این نشان می‌دهد در دوران ساسانی این غار دارای اهمیت بوده است.

عبادتگاه اشکانی

در طول ساختمان این غار دالان‌های پیچ درپیچ و انشعاب‌های فراوانی وجود دارد که قطعا ساخت آن با ابزارهای محدود ایرانیان باستان، کار پر مشقتی بوده است و از این جا می توان نتیجه گرفت که انگیزه ای به به قدرت اعتقادات مذهبی و معنوی در میان بوده است.

آثاری مثل ظروف سفالی و سكه هم از دوران پس از اسلام در این غار به دست آمده كه بیشتر مربوط به دوران سلجوقیان و ایلخانان است و نشان می دهد که كاربرد این غار در دوران پس از اسلام تغییر کرده و بیشتر به عنوان پناهگاه و محلی برای اجرای اهداف نظامی مورد استفاده قرار می‌گرفته است.البته در طول تاریخ رسوبات زیادی بر اثر آب گرفتگی و فرسایش‌های سطحی كف و دیواره‌های غار را پوشانده و به همین دلیل احتمال می‌رود اشیا و حكاكی‌های دیگری هم در انتظار كشف شدن باشند.

سوراخ رئیس

اگر از مردم محلی درباره این غار سوال کنید، به شما خواهند گفت که «سوراخ رئیس» یا «غار ویس» اسامی دیگر  این غار هستند. این غار طوری ساخته شده كه تهویه هوا در آن به شکل مطلوبی صورت می‌گیرد و در هیچ قسمتی از آن كمبود هوا احساس نمی شود. هر چند که بعد از زلزله سال 1358 یكی از ورودی‌های غار بسته و بعدها با تصمیم اداره کنندگان غار، تعدادی از چاه‌ها و دالان‌های غار هم مسدود شد و حالا گردش هوا در برخی قسمت های آن به طور كامل صورت نمی‌گیرد.

عمیق‌ترین قسمت غار نیاسر چاهی به عمق 10 متر است كه با استادی و مهارت تمام  در دل سنگ ها حفر شده است. این غار سه انتهای سطحی، عمقی و زیرزمینی دارد كه هر كدام از نظر موقعیت ارزش خاصی داشته اند.

برای دیدن غار نیاسر باید به 30 كیلومتری شمال غربی كاشان سفر کنید و آن را در دل کوه کرکس ببینید.