مسابقه تازه شروع شده است
مسابقه تازه شروع شده است
در اولين فصل سال2010 سينماهاي آمريكاي‌شمالي شاهد نمايش فيلم‌هاي غيرمتعارف و جدي زيادي نبودند كه بتوانند نظر اعضاي سخت‌گير آكادمي اسكار را جلب كنند.
رابين هود» درام تاريخي ريدلي اسكات كه چندسال قبل «گلادياتور» او موفقيت‌هاي اسكاري خوبي به دست آورد، در ماه مي امسال با سروصداي زيادي در جشنواره بين‌المللي كن اكران عمومي شد و فرش قرمز كاملي برايش پهن كردند. در اين فيلم هم راسل‌كرو نقش اصلي را بازي كرده است
همين نكته، اهل فن و دوستداران جدي سينما را نيز به اين فكر انداخت كه براي ديدار با فيلم‌هاي اسكاري كمي بايد صبر كنند. واقعيت امر اين است كه اين فيلم‌ها، بالاخره بايد راه خود را به پرده سينماها باز و پيدا كنند. اما يك واقعيت انكارناپذير اين است كه هشتادوسومين دوره مراسم اسكار روز 27فوريه برپا مي‌شود و تا آن زمان راه درازي در پيش است. نكته‌اي كه اكنون به صورت يك سنت درآمده و همه با آن آشنايي دارند، اين است كه اكثر فيلم‌هايي كه اميد برنده‌شدن آنها در مراسم اسكار وجود دارد، معمولا در نيمه دوم سال روي پرده سينماها مي‌روند؛ به همين دليل است كه منتقدان و تحليل‌گران سينمايي از 4ماه مانده به برپايي مراسم اسكار به عنوان فصل اسكاري اسم مي‌برند. اما مراسم اسكار امسال تفاوت‌هايي با دوره‌هاي قبلي خود دارد.
به گزارش همشهري ، اين تفاوت از سال قبل و از آنجا شروع شد كه مسئولان آكادمي اسكار گفتند قصد دارند به جاي 5فيلم در رقابت‌هاي بهترين فيلم سال، اين تعداد را تا 10فيلم افزايش دهند. اين يك تغيير كلان در سياست‌هاي هميشگي آكادمي اسكار بود كه راه را براي حضور فيلم‌هاي پرفروش مردم‌پسند در فهرست نامزدهاي بهترين فيلم سال باز كرد. با بازگشايي اين در روي محصولات عامه‌پسند، اين فيلم‌ها هم در كنار محصولات غيرمتعارف و مستقل قرار گرفتند و اين پرسش مطرح شد كه آيا حالا مي‌توان از چيزي به نام فصل اسكاري فيلم‌ها اسم برد؟
در جلسه ماه مارس مسئولان اصلي آكادمي اسكار، دوباره روي فرمول انتخاب 10فيلم به عنوان نامزدهاي اصلي رشته بهترين فيلم، تاكيد شد. تام شراك، مدير آكادمي مي‌گويد:«اين فرمول در سال قبل حقيقتا خيلي خوب كار كرد و اميدواريم امسال هم به خوبي سال قبل عمل كند. حتي اگر اين فرمول دقيقا همانطور كه ما مي‌خواستيم عمل نكرده باشد، بازهم عيبي ندارد؛ به زحمتش مي‌ارزد كه براي چندسالي آن را به اجرا بگذاريم و نتيجه كلي‌اش را ببينيم.»
باوجود سياست درهاي باز جديد آكادمي، صنعت سينما به اندازه فيلم‌هاي نامزدشده در سال قبل، تحت تاثير اين طرح قرار نگرفته است. يكي از مشاوران فعال سينمايي كه نمي‌خواهد نامش افشا شود، در اين رابطه مي‌گويد: وقتي به 6ماه گذشته نگاه مي‌كنيم، مي‌بينيم كه هيچ فيلمي كه قابل ذكركردن باشد نمي‌توانيم پيدا كنيم. آيا شما مي‌توانيد از فيلم خاصي اسم ببريد؟
«رابين هود» درام تاريخي ريدلي اسكات كه چندسال قبل «گلادياتور» او موفقيت‌هاي اسكاري خوبي به دست آورد، در ماه مي امسال با سروصداي زيادي در جشنواره بين‌المللي كن اكران عمومي شد و فرش قرمز كاملي برايش پهن كردند. در اين فيلم هم راسل‌كرو نقش اصلي را بازي كرده است اما بعيد به نظر مي‌رسد كسي اينطور اظهارنظر كند كه «رابين هود» يك «گلادياتور» است و مي‌تواند موفقيت‌هاي اسكاري فيلم 300ميليون‌دلاري قبلي اسكات را تكرار كند.
حتي تماشاگران معمولي سينما هم توجه زيادي به اين فيلم نشان ندادند و فروش آن (با هزينه‌اي 200ميليون‌دلاري) در حد 100ميليون‌دلار باقي ماند. «آيرن من2» هم با فروش بالاي 300ميليون‌دلاري خود در جدول گيشه سينماهاي آمريكاي‌شمالي توانست رقم فروش قسمت اول خود را رد كند، ولي هيچ‌يك از منتقدان سينمايي اين فيلم را نپسنديدند و عموما نقدهايي منفي بر آن نوشته شد. در شرايطي كه منتقدان سينمايي بحث درباره عدم‌حضور فيلم‌هاي غيرمتعارف در ماه‌هاي اخير را ادامه مي‌دهند، تحليل‌گران اقتصادي سينما در حال بررسي وضعيت فروش فيلم‌هايي هستند كه در فصل تابستان نمايش داده مي‌شوند.
دغدغه خاطر گروه اخير اين است كه فيلمي مثل « گروه A» مي‌تواند بيننده بيشتري را جذب خود كند يا «شواليه و روز»؛ اما به نظر مي‌رسد تمام اين بحث‌ها و حاشيه‌سازي‌ها، با نمايش عمومي انيميشن كامپيوتري و سه‌بعدي «قصه اسباب‌بازي3» به پايان مي‌رسد. اين فيلم كارتوني اولين مدعي جدي رقابت‌هاي مراسم اسكار 2010 است. در اين حالت آيا مي‌توان گفت مسابقات اسكاري دقيقا آغاز شده است؟ در نظرخواهي سايت راتن توميتو، «قصه اسباب‌بازي3» موفق شد راي صددرصد تماشاگران سينما را از آن خود كند.
اين دقيقا همان اتفاقي است كه براي 2قسمت قبلي اين فيلم افتاد. سال2009 هم انيميشن كامپيوتري «بالا» يكي از اولين فيلم‌هاي مطرحي بود كه زمينه رقابت‌هاي اسكاري را فراهم كرد. البته «بالا» زودتر از «قصه‌اسباب‌بازي3» يعني اواخر ماه مي به نمايش عمومي درآمد. اين فيلم جايزه اسكار بهترين فيلم انيميشن سال را از آن خود كرد. حالا سومين قسمت «قصه‌اسباب بازي» اولين محصول سال 2010 است كه وارد فهرست 10فيلم نامزدشده براي دريافت جايزه اسكار بهترين فيلم (و البته اسكار بهترين انيميشن سال) مي‌شود.
در سال قبل در چنين روزهايي، يكي از بحث‌هاي اصلي منتقدان، تحليل‌گران و اهل فن اين بود كه آيا يك فيلم انيميشن مي‌تواند حصار محدوديت‌هاي انيميشني خود را بشكند و در رشته بهترين فيلم سال نامزد شود و نام خود را در كنار فيلم‌هاي زنده مطرح كند يا خير؟ شايد اگر تعداد نامزدهاي بهترين فيلم سال 5 فيلم بود، هيچ فيلم انيميشني نمي‌توانست وارد اين فهرست شود اما در يك فهرست ده‌تايي، فيلم‌هاي انيميشن هم مي‌توانند به عنوان نامزد انتخاب شوند. رويدادهاي سال قبل اين نكته را ثابت كرد.
اما امسال اين بحث گسترش پيدا كرده است. حالا اين سوال مطرح است كه آيا احتمال آن وجوددارد كه در بين 10فيلم فهرست نامزدهاي اسكار بهترين فيلم سال، شاهد حضور بيش از يك فيلم انيميشن باشيم يا خير؟ 3ماه قبل انيميشن كمپاني دريم وركز به نام «چگونه اژدهاي خود را تعليم دهيم»- كه كسي پيش‌بيني موفقيت ويژه‌اي را برايش نمي‌كرد- نه فقط با استقبال خوب تماشاگران روبه‌رو شد، بلكه نقدهاي مثبت زيادي را نيز شاهد بود.
فيلم جديد سيلوين چومه، هنرمند فرانسوي به نام «شعبده‌باز» كه شركت سوني در اواخر سال جاري ميلادي در آمريكاي شمالي اكران عمومي مي‌كند هم از جمله انيميشن‌هايي است كه اميد زيادي به موفقيت آن مي‌رود. اين انيميشن نه‌تنها فيلمي است كه توسط خالق «سه‌گانه بلويل» (كه نامزد دريافت 2جايزه اسكار بود) ساخته شده، بلكه اثري است كه براساس يكي از فيلمنامه‌هاي بايگاني‌شده ژاك‌تاتي، تهيه شده است. در هفته‌هاي پيش رو و در ماه جولاي، تماشاگران سينما با يكي از اميدهاي اصلي اسكاري ديدار خواهند كرد؛ ديداري كه بسياري مدت‌هاست در انتظار آن هستند.
«آغاز» فيلم جديد كريستوفر نولان پس از «شواليه تاريكي» است كه حال‌وهوايي پررمز‌و راز و علمي-تخيلي دارد. اين فيلم در سكوت كامل خبري و با بازي لئوناردو دي‌كاپريو ساخته شد. فيلمنامه اوريجينال نولان درباره تهاجم روياها به ذهن و زندگي آدم‌هاست. سوالي كه هم اكنون براي تمام علاقه‌مندان و دست‌اندركاران هنري مطرح شده اين است كه آيا كار جديد نولان توانايي جذب انبوه تماشاگران و منتقدان سينمايي را دارد يا خير؟ «شواليه تاريكي» تابستان 2سال قبل با فروش 530ميليون‌دلاري، لقب پرفروش‌ترين فيلم سال را گرفت و تمام منتقدان گفتند اين فيلم بايد نامزد دريافت جايزه اسكار شود.
اما آكادمي اسكار «شواليه تاريكي» را نامزد دريافت اين جايزه نكرد. با اين حال، گفته مي‌شود همين بحث‌وجدل آكادمي اسكار و منتقدان سينمايي بر سر حضور يا عدم حضور اين فيلم در فهرست نامزدها بود كه باعث تصميم‌گيري تاريخي سال قبل آكادمي(براي افزايش تعداد فيلم‌هاي نامزدشده اسكار بهترين فيلم سال از 5 فيلم به 10 فيلم) شد.
از سوي ديگر در يك نگاه متفاوت، مدل و الگوي جديد آكادمي اسكار نمي‌تواند تضميني براي اين نكته باشد كه هر فيلم پرفروش و پرسروصداي مردم‌پسندي، به دليل مردم‌پسند و پرفروش‌بودن مي‌تواند بليت ورود به مكان كداك تيه‌تر را به دست بياورد. اخيرا «آليس در سرزمين عجايب» تيم برتون- كه كمپاني والت ديزني ماه مارس آن را اكران عمومي كرد- توانست با فروش 320ميليون‌دلاري خود، لقب موفق‌ترين محصول سينمايي سال 2010 تا اين لحظه را از آن خود كند. فروش فيلم در بقيه نقاط جهان هم بالاي 700ميليون‌دلار بوده است. اما موفقيت بين‌المللي يك‌ميليارد دلاري فيلم، هيچ تضميني براي موفقيت اسكاري آن فراهم نمي‌كند. هنوز هم تيم برتون غيرمتعارف و غيرعادي، چهره مورد علاقه آكادمي اسكار نيست.
گمانه‌زني‌هاي اسكاري در شرايطي به‌تدريج آغاز شده و طي ماه‌هاي آينده به اوج مي‌رسد كه مثل هميشه بايد چشم‌انتظار نمايش عمومي فيلم‌هاي بحث‌انگيزي بود كه هيچ‌كس احتمال موفقيت اسكاري آنها را نمي‌دهد. اين فيلم‌ها جزو محصولاتي هستند كه خيلي بي‌سروصدا اكران عمومي مي‌شوند و تنها پس از نمايش عمومي است كه توجه همگان را به خود جلب كرده و نام خود را وارد رقابت‌هاي اصلي اسكاري مي‌كنند. به گفته منتقدان سينمايي، مسابقه تازه شروع شده است.
كاهش شانس اسكورسيزي در اسكار
سال گذشته «جزيره شاتر» مارتين اسكورسيزي كه گفته مي‌شود آنطور كه بايد و شايد ديده نشد و مورد توجه قرار نگرفت، در فهرست گروهي از منتقدان سينمايي قرار گرفت و به عنوان يكي از آثار برتر سال 2009 معرفي شد. اما كمپاني پارامونت اكران عمومي آن را تا ماه فوريه عقب انداخت تا بتواند به عنوان يكي از فيلم‌هاي فصل اسكار مطرح شود. در زمان جديدي كه فيلم اكران عمومي شد، توانست در سطح جهاني 295 ميليون‌دلار فروش كند. چنين رقم فروشي براي مارتين اسكورسيزي يك رقم رويايي و دست‌نيافتني بود. اما نقدهاي منفي كه بر فيلم نوشته شد، شانس حضورش در رقابت‌هاي اسكاري را به حداقل رساند. اين قضيه را مي‌توان به فيلم‌هاي ديگر هم تعميم داد.
درام اجتماعي«استخوان زمستاني» ساخته وبراگرانيك مدتي قبل در جشنواره فيلم‌هاي مستقل ساندنس با موفقيت خوبي روبه‌رو شد. داوران جشنواره، جوايز ويژه هيات داوران و فيلمنامه خود را به اين فيلم دادند. جنيفر لاورنس، بازيگر جوان اين فيلم مي‌تواند همان راهي را برود كه سال قبل گابوري سيديبه براي فيلم «پرشس» رفت. اين همان وضعيتي است كه براي كري‌موليگان بازيگر «يك‌محصل» هم پيش آمد. اين دو بازيگر هم پس از آن نامزد دريافت جايزه اسكار بازيگري شدند كه در جشنواره ساندنس سال قبل از آن، موفقيت‌هاي خوبي كسب كردند.
«استخوان زمستاني» در اولين هفته نمايش خود در 4سالن سينما حدود 84 هزاردلار فروش كرد كه رقم خوبي براي يك محصول مستقل است. منتقدان هم نقدهاي مثبت زيادي براي آن كه تازه اكران عمومي شده نوشته‌اند. با آنكه هنوز تا پايان سال فاصله زيادي وجود دارد، ولي اين فيلم مي‌تواند يكي از اميدهاي اصلي اسكاري در چند رشته مهم باشد.
تنظيم براي تبيان : مسعود عجمي