تاريخچه نيروي دريايي ايران(2)

ايران تا سال 57 (و تقريبا هم اکنون) بزرگترين يگان هواناو جهان را در اختيار داشت و با 25000 پرسنل بزرگترين نيروي دريايي منطقه بود.

ايران داراي يگانهايي به اين ترتيب بود:

3 فروند ناو شکن موشک انداز سنگين کلاس آرتيميس و 4 رزم ناو ميانوزن و 27 ناوچه گشتي 10 تني(بيشترشان مجهز به هارپون بودند) 4 ناو محافظ و 4 کشتي مين جمع کن بزرگ و 2 فروند کوچک و 4 لنديگ کرافت و6 فروند لندينگ شيپ مخصوص حمل تانک،  2 فروند ناولجستيکي اقيانوس پيماي بزرگ(با قابليت فرود هلي کوپتر) و 1 ناو تعميرات و پشتيباني و 13 يدکش و کشتي آتشنشاني(گفته مي شد 3 فروند زير دريايي دست دوم هم از آمريکا خريداري شده و در دست تعمير است) و قايقهاي تند رو و...

همانطور که گفته شد ايران بزرگترين يگان هواناو جهان را در اختيار داشت و قادر بود يک گردان نظامي کامل را ظرف 25 دقيقه در جنوب خليج فارس مستقر کند و از نظر يگان هوادريا داراي داراي 50 هليکوپتر  دوازده اف.27 و 2 پي.3 اف بود.

اين باعث افزايش بيش از پيش قدرت ايران مي شد خليج فارس عملا در اختيار نيروي دريايي ايران بود با افزايش مداخلات نظامي ايران در کشورهاي خارجي همچون سرکوب ظفار و انتقال پنهاني نيروي پشتيباني از اکراد که مانع شرکت عراق در جنگ اعراب عليه اسرائيل شد نقش  نيروي دريايي و حفظ امنيت چاهاي نفت نقش ويژه اي يافت.

سفارشات گسترده اي داده شد از جمله 8 زير دريايي به آلمان و 8 ناوشکن و 4 رزمناو و 12 ناوچه سريع السير  14 هاورکرافت (علاوه بر يگانهاي هواناو فعال) نيز سفارش داده شد که بدليل وقوع انقلاب همگي کنسل شدند.

کمتر از يکسال پس از وقوع انقلاب اسلامي جنگ آغاز شد، در روزهاي اوليه جنگ عراقي ها با پشتيباني توپ خانه و ناوچه هاي موشک انداز روسي پايگاه دريايي خرمشهر را غير فعال کردند و تعدادي از ناوچه ها و ناوهاي مستقر در پايگاه را غرق کردند اما در همان ساعات تکاوران نيروي دريايي به عنوان تنها هاميان ارتشي نيروي زميني اقدام به دفاع کردند. لشکر زرهي اهواز عملا از هم پاشيد لشکر هاي مستقر در منطقه با حدا اقل 20 درصد قوا وارد نبرد شدند و اين نتيجه اي جز شکست نداشت(اين ماجرا به از هم گسيختگي هاي اوليه ارتش باز ميگردد) با اين وجود تا پاي جان جنگيدند(با حمايت ها و سرازير شدن مردم به ميدانهاي نبرد) و جلوي پيشروي هاي سريع نيروي عراقي را گرفتند در ماههاي اول جنگ بدليل ضعف فرماندهي نيروي دريايي عراق با ناوچه هاي سريع خود اقدام به حمله به نفت کش ها و سکوهاي نفتي ما نمودند و اين به ناامني منطقه انجاميد و نفت کشها ديگر رقبتي به حمل نفت ايران به بازار هاي بين المللي نداشتند. با کم شدن درآمد ايران نيروي دريايي نقش خود را بازيافت و مشخص شد که سکو هاي نفتي الاميه و البکر محل پهلو گيري ناوچه هاي عراقيست حمله بوسيله ي ناوچه هاي موشک انداز مجهز به هارپون و تکاوران نيروي دريايي با موفقيت انجام شد در 28 آبان 59 ناوچه هاي پيکان و جوشن معموريت يافتند با پشتيباني 4 فروند فانتوم تکليف نيروي دريايي عراق را يکسره کنند(عمليات معروف به مرواريد).

در اين عمليات جمعا 12 ناوچه و 2 جنگنده عراقي نابود شد و شيرازه ي نيروي دريايي عراق بکلي از هم پاشيد و تنها ناو پيکان بفرماندهي ناخدا سوم محمد حمتي با تمام رشادتي که از خود نشان داد و تعداد زيادي از ناوچه ها را هدف قرار داد هدف موشک قرار گرفت و غرق شد و حماسه اي بزرگ آفريد و ايران بزرگترين جنگ دريايي خود را پس از دوران هخامنشي پيروز بيرون آمد(تمام ناوچه هاي ايراني شرکت کننده در اين عمليات از کلاس لاکمبا تانت فرانسوي بودند و از موشک هاپون بهره مي بردند).

جنگ با عراق در اينجا براي نيروي دريايي تمام شد اما دشمني قوي تر پا به ميدان گذاشت ناوگان پنجم نيروي دريايي آمريکا در سالهاي آخر جنگ و بخصوص در ماجراي جزيره ي مجنون که آمريکايي ها باعث آزادي آن و شهادت شمار زيادي از رزمندگان ما شدند.

درگيريهاي زيادي بين نيروي دريايي ما که در آمادگي نبود با نيروي دريايي آمريکا رخ داد ازجمله حمله به ناوچه ي جوشن وغرق کردن آن که باوجودي که اين ناوچه در آبهاي بين المللي بود مورد هدف 4 موشک هارپون و 300 گلوله ي توپ قرار گرفت و بدنبال آن در 1988 در طي عمليات اسکورت نفت کشهاي کويتي توسط آمريکا يکي از نفت کشها به يک مين ايراني برخورد کرد و به سختي آسيب ديد. 4 روز بعد نيروي دريايي آمريکا اقدام به حمله به نيروي دريايي ايران و سکو هاي نفتي نمود اين بزرگترين جنگ دريايي با حضور کشتي هاي بزرگ پس از جنگ جهاني بود در اين حمله دو فروند ناوچه ي ايراني ( ناوچه ي سهند و جوشن) نابود شد.

البته اين بار ناوهاي آمريکايي بي نصيب نماندند و پاسخ کوبنده اي گرفتند دو ناو عملا بلا استفاده شد و بيش از 80 درصد آسيب ديدند و يک هليکوپتر آمريکايي هم هدف قرار گرفت و نابود شد و اين از مجموعه ي فشار ها براي پذيرش قطعنامه شوراي امنيت بود.

پس از جنگ ايران اقدام به خريد چند فروند زير دريايي ناوچه و رزم ناو نمود (ايران در  سالهاي 77 در رقابت با هند و چين براي خريد ناوهواپيما بر روسي گورچکف شرکت کرد و بالاترين قيمت را ارائه نمود گفتگو هايي انجام شد اما روسها بدلايل سياسي موافقت نکردند). نيروي دريايي در طي سالها تحريم بيشترين سعي خود را براي کاهش وابستگي و نوسازي را بکار برد از جمله ي آن ساخت ناو محافظ الوند و ناوچه هاي سريع دانست و همچنين ارتقاع سيستم پدافند ناوها  و توانايي تعميراتي خود و همچنين مين گذاري در خليج فارس در حال حاضر اين نيرو قويترين نيروي دريايي در خليج فارس است.

منبع: military.ir

تنظيم: محسن مرادي