شهر سیم و لام
شهر سيم و لام!
اشكانيان ايران را به هجده ايالت تقسيم كرده بودند و يكي از آنها ايالت قومس بود. قومس قسمتي از سمنان و دامغان بود كه در كتاب‌هاي قديمي و سفرنامه‌ها اسمش زياد آمده. در كتاب‌هاي تاريخي، بناي شهر سمنان را به تهمورث پادشاه پيشدادي نسبت مي‌دهند. نژاد مردمش آريايي است و زبانشان سمناني.سمنان زماني پل ارتباطي سه ايالت معروف خراسان، ري واسترآباد بود. هميشه هم حكومت‌هاي مركزي به آن چشم داشتند. آن وقت‌ها در مسير جادة اصلي ابريشم بود، الان هم در مسير زوار امام رضا(ع).
بعضي از اهالي سمنان عقيده دارند كه نام قديم سمنان، سيم لام بوده و آن را دو نفر از فرزندان نوح پيغمبر به نام‌هاي سيم النبي (سام النبي) و لام النبي ساخته‌اند. بعدها سيم لام به سمنان تبديل شده. مقبرة سام و لام در كوه‌هاي شمال شرقي شهر سمنان در محلي به نام «پيغمبران» است. بعضي هم مي‌گويند نام قديم سمنان در زبان محلي «سه‌مه‌نان» بوده و منظور محلي‌ها اين بوده كه محصولات كشاورزي اين منطقه، نان و آذوقه اهالي را بيشتر از سه ماه تأمين نمي‌كند.
سمنان هم مثل دامغان، يك برج به نام برج چهل دختر دارد. مردم سمنان معتقدند اين برج را چهل دختر كه تارك دنيا شده بودند، با گل و خشت ساخته‌اند. يكي از ييلاق‌هاي اطراف شهر سمنان، شهميرزاد است كه با باغ‌هاي زيبا و آهوان كوهستانِ اطرافش به شهرهاي كويري پايين دست فخر مي‌فروشد.
اگر مي‌خواهيد تنوع طبيعي كم‌نظيري را ببيني، مي‌توانيد از سمنان به شهميرزاد، از آن‌جا به فولادمحله و پس از آن به كياسر برويد و راهتان را به سمت ساري و نهايتا خزرآباد ادامه بدهيد. اين راه را مي‌توانيد در يك روز طي كنيد. كوير، كوهستان، جنگل و دريا همة چيزهايي هستند كه در يك روز خواهيد ديد. اما سمنان ديدني هاي ديگري هم دارد که لذت تماشايشان خيلي بيشتر از خلاصه کردن آنها در چند جمله است. اما اگر بخواهيد کوتاه از چهارگوشه سمنان بشنويد، ادامه اين مطلب را بخوانيد:
مسجد امام
اگر وارد هر مسجد قديمي چهار ايواني شديد، بدانيد آن ايواني كه تزئيناتش زيباتر و مفصل‌تر است، ايوان اصلي است. اسم قديم اين مسجد، مسجد سلطاني است و در زمان فتحعلي شاه قاجار ساخته شده. اين مسجد به خاطر كتيبه‌هايش كه با خطوط نستعليق و ثلث كتابت شده، شهرت زيادي دارد. اسم معمار اين بنا، استاد صفر علي معمار است.
مكان مقدس
هميشه بناهاي مقدس را در مكان‌هاي مقدس مي‌سازند. خيلي از مساجد را يا بر روي آتشكده‌ها و يا بر روي كليساها ساخته‌اند. مسجد جامع سمنان كه از قديمي‌ترين آثار اسلامي شهر سمنان است، بر روي بقاياي يك آتشكده بنا شده. اين بنا از بناهاي دوران تيموريان است.
قلعه‌هاي سارو
تا وقتي كه قصه، قصة جنگ بود، اين قلعه‌هاي كوچك و بزرگ سارو جاي اقوام مختلف جنگجو از جمله اسماعيليان بود. وقتي هم كه قصه عوض شد، گنج‌جوها آمدند و كندند و گشتند و رفتند. قلعه‌هاي سارو در 10 كيلومتري شمال شرقي سمنان در نقطه‌اي كوهستاني با همين نام قرار گرفته‌اند.
خوان هفتم
از ارگ دولتي ايالت قومس قديم فقط همين دروازة شمالي باقي مانده. روزگاري ناصرالدين شاه از اين دروازه عبور كرد تا به زيارت مشهد برود. بعدها در زمان رضا شاه كه بنا شد خيابان‌ها را عريض‌تر كنند و بناهاي جديد هم بسازند، دلشان به حال رستم سوخت كه آن بالا در حال نبرد با ديو سفيد است. الان هم اگر شما دوست داريد كه كاشي‌هاي هفت رنگ، مناره‌هاي زيبا، نقوش هندسي، نقش شير و خورشيد و سربازان قاجاري و تسليحاتشان را ببينيد، بايد سري به مركز شهر سمنان بزنيد.
از صنم تا صمد
خودش مي‌گويد: «... از تبريز به عزم سمنان درآمدم. چون به اوجان رسيدم، آن مرض سخت از من برفت. دريافتم كه از بركات ترك محبت ايشان اميدي حاصل آمد. زيرا سلطان بت‌پرست بود و من تا آن اوقات، صمد را نهاده و در خدمت صنم‌پرستي، صرف عمر كرده بودم.» صوفي‌آباد روستايي است كه اميران و شاهان مغول براي درك خدمت شيخ علاءالدوله سمناني به آن‌جا مي‌آمدند و حالا هم مزار شيخ اين‌جاست. روستاي صوفي‌آباد در 10 كيلومتري شمال شرقي شهر سمنان است.
خانه ايراني
به همه شهرهاي كويري يا حاشية كويري ايران كه برويد، خانه‌هاي زيبايي مي‌بينيد كه آخر زيبايي و تزئينات‌اند. خانة تدين يا خانة مهديه هم از اين خانه‌هاست كه در اواخر دورة قاجار ساخته شده. مثل بقية خانه‌هاي كويري، اندروني و بيروني، زمستان‌نشين و تابستان‌نشين دارد. بادگير، حوض‌خانه و اصطبل هم دارد. خانة تدين در حال حاضر به عنوان اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري استان سمنان استفاده مي‌شود.
كودكي كه هرگز متولد نشد
استخوان‌هاي مادر و فرزندي كه در شكم دارد، به خوبي معلوم هستند. مي‌گويند متعلق به 4500 سال قبل هستند. اين استخوان‌ها در موزه سمنان (حمام پهنه) نگهداري مي‌شوند و جالب‌ترين شيء موزه به حساب مي‌آيند.
حمام حضرت
يك شهر اسلامي حتما بازار، حمام، مسجد و كاروانسرا را دارد. به بازار سمنان كه وارد بشويد، بين دو مسجد (مسجد جامع و مسجد امام) و در نزديكي امام‌زاده يحيي، حمام پهنه معروف به حمام حضرت را مي‌بينيد كه الان به موزه تبديل شده. اين حمام هم مثل خيلي از حمام‌هاي قديمي، داراي قسمت‌هاي مختلف رختكن، گرم‌خانه و... است.
گروه گردشگري تبيان- الهام مرادي
برگرفته از همشهري آنلاين