کاربردهای منطق فازی 

ابزارهاو كاربردهایی كه نظریه مجموعه ‌های فازی ایجادكرده است توان پشتیبانی همه مراحل یك فرایند تحلیل الگو یا كشف دانش را دارند. بسیاری از كاربردهای تجاری و اقتصادی منطق فازی مربوط به كنترل فرآیند است.

در ادامه مبحث منطق فازی به برخی از كاربردهای این منطق اشاره می‌شود:

دستگاه تهویه هوا: دستگاه طوری تنظیم می‌شود كه به تدریج دمای هوای اتاق به دمای مناسب برسد.

كنترل عملكرد موتور وسیله نقلیه برای بدست‌آوردن بازده بیش‌تر و مصرف سوخت كم‌تر

كنترل عملكرد ترمز‌های (ABS (Anti-Blocking System، سیستمی در ترمز كه مانع قفل شدن ترمز در هنگام ترمزهای ناگهانی می‌شود. و نیز كنترل سامانه‌های گذار خودكار(جعبه دنده‌ی خودرو) 

خوراك‌پزها، ماشین‌های لباس‌شویی، ماشین‌های ظرف‌شویی،و به طور كلی اغلب و لوازم خانگی. مثلاً در مورد ماشین‌های لباس‌شویی با در نظر گرفتن اندازه و جنس لباس‌ها چرخه سوخت ماشین را در شرایط بهینه قرار می‌دهد.

بالابر‌ها(آسانسورها) 

بازی‌های هوش مصنوعی

اتاق‌های گفت‌و‌گو(Chat Rooms)

دوربین‌های فیلم‌برداری: این دوربین‌ها به كمك روش‌هایی كه منطق فازی پیشنهاد می‌كند حركت شیءای كه از آن فیلم‌برداری می‌شود از  لرزش‌های احتمالی دست فیلم‌بردار تشخیص داده‌ می‌شود و به‌این ترتیب لرزش‌ در فیلم حذف می‌شود.

در كاوش‌های معدن‌شناسان و حفاری‌‌های زمین برای كشف فلزات و كانی‌ها و نیز پیداكردن مخازن طبیعی نفت و گاز

برای كنترل سامانه‌های حمل و نقل شهری مانند مترو و مونوریل

در تشخیص‌های طبی كه به دلیل تشخیص‌های اشتباه قبلی یا به دلیل ناقص بودن پرونده بیمار یا به هر دلیل دیگر تاریخچه بیماری مبهم است منطق فازی به كمك پزشك می‌شتابد.

كاربرد منطق فازی در یك مسئله سه مرحله دارد:

1. تبدیل مقادیرعددی به مجموعه‌ای از مقادیر فازی

2. اثر كردن مجموعه‌ای از قواعد استنتاجی (قانون‌های اگر-آن‌گاه)

3. باز گرداندن  مقادیر فازی وتبدیل آن‌ها به مقادیر عددی

به عنوان مثال یك دستگاه تهویه هوای بسیار ساده را در نظر بگیرید كه از یك دماسنج برای تشخیص دمای اتاق و یك پنكه برای تنظیم دمای اتاق تشكیل شده‌است.

درابتدا دستگاه به كمك دماسنج ، دمای اتاق را می‌خواند.سپس درجه عضو بودن این دما را به هریك از مجموعه‌های خیلی سرد، سرد،معمولی،و گرم اندازه‌گیری می‌كند. تا این‌جا مرحله اول كار یعنی فازی‌سازی انجام شده‌است.در مرحله بعد قانون‌های زیر روی این مقادیر فازی عمل می‌كند:

اگر هوا خیلی سرد است آنگاه پنكه را خاموش كن.

اگر هوا سرد است آنگاه پنكه را متوقف كن.

اگر هوا معمولی است آنگاه سرعت پنكه را كم كن.

اگر هوا گرم است آنگاه سرعت پنكه را زیاد كن.   

در مرحله بعد كافی است برای دستگاه مشخص شود كه سرعت كم یا زیاد یا خاموش دقیقاً یعنی چه عددی (باز گرداندن مقادیر فازی).

با انجام‌ مرتب این‌كار توسط دستگاه تهویه، دمای اتاق همیشه برای شما مطلوب خواهد بود.

برای متغیرهای فازی  X,Y ،عمل‌گر" و" به صورت مینیمم درستی‌X ودرستیY  ،عمل‌گر "یا" به صورت ماكزیمم درستیX ودرستیY ، وعمل‌گر" نقیض X " به ‌صورت متمم درستی X تعریف می‌شود.

هم درجه عضو بودن در مجموعه‌های فازی و هم احتمال رخداد یك پدیده اعدادی بین صفر و یك هستند و در نگاه نخست ممكن است این دو مفهوم یكسان به نظرآیند .اما دست‌كم ظاهراً این دو مفهوم از هم متفاوتند. بسیاری از ریاضی‌دانان با فراگیر‌شدن منطق فازی مخالفند وآن را یك برداشت نادرست از نظریه احتمال می‌دانند. از نظر آن‌ها علم احتمال برای پرداختن به ابهام و عدم قطعیت كافی است . اما در این میان كسانی هم طرفدار این منطق هستند و آنان بیش‌تر مهندسان كنترل و متخصصان ریاضی كاربردی هستند و بیش‌تر با كاربرد این رشته سر و كار دارند نه با فلسفه و مبانی منطقی آن!!

اگرچه منطق فازی ازحل بسیاری از مسایل ناتوان است، امروزه پا به ‌پای هوش مصنوعی پیش می‌رود. در واقع  این منطق ابزاری ساده و كاربردی برای مدل‌كردن پیچیدگی‌های دنیای واقعی است.

برگرفته از: Fuzzy thinking

تنظیم برای تبیان: سیدخاموشی