طبيعت دنيا، ديجيتالي است

خالق نرم‌افزار رياضي متمتيکا و موتور پاسخگوي وولفرام آلفا، از کتاب جنجالي خود (نوع جديد علم) و بازخورد آن در جامعه علمي سخن مي‌گويد.

استفان وولفرام متولد سال 1959 / 1338، بي‌شک يک نابغه است. وي يک فيزيک‌دان، نرم‌افزار نويس، رياضيدان، نويسنده و تاجر است. او در سن 12 سالگي برنده کمک‌هزينه تحصيلي کالج Eton شد؛ در 14 سالگي علاقه شديدي به فيزيک ذرات پيدا کرد و 2 سال بعد توانست مقاله‌اي در همين زمينه در يک نشريه معتبر علمي (Australian Journal of physics vol 28, p 479) منتشر کند. وولفرام در 17 سالگي وارد دانشگاه آکسفورد شد و در 21سالگي جايزه " نبوغ" مک‌آرتور را از آن خود کرد.

يکي از کارهاي مهم وولفرام، ساخت نرم‌افزار محبوب Mathematica است که به دانشمندان و مهندسان اجازه مي‌هد فرمول‌ها و معادلاتشان را به‌صورت برنامه کامپيوتري بنويسند و نتايج کارشان را به هزاران روش نمايش دهند. درآمد همين نرم‌افزار، او را به ثروتي هنگفت رساند.

وي در سال 1991 / 1370 تصميم گرفت کتابي با نام «نوع جديد علم» بنويسد که همين موضوع باعث شد حدود 10 سال گوشه عزلت برگزيند. اما پس از آن، تصميم گرفت پروژه تازه‌اي را آغاز کند. اين پروژه که رسما در تابستان گذشته معرفي شد، موتور پاسخگوي وولفرام آلفا است که به پرسش‌هاي شما پاسخ مي‌دهد.

وولفرام معتقد است اگر چيزي وجود داشته باشد که وي مفهومش را نداند، آن چيز بي‌معني است. وي در گفتگو با نيوساينتيست، از زندگي و عقايد خود سخن گفته است.

پس از اين‌که کتاب شما با عنوان "نوع جديد علم" منتشر شد، افراد زيادي آن را با ديد منفي نقد کردند و حواشي بسياري براي آن به‌وجود آمد. دوست دارم اين اتفاق را از زبان خود شما بشنوم.

خيلي از منتقدان من معتقدند که من از سال 2002 / 1381 همزمان با چاپ کتابم وارد يک مرحله از زندگي‌ام شده‌ام که ياوه‌گويي است. کمي پس از انتشار اين کتاب يک تماس تلفني با من گرفته شد که من را به نابود کردن ميراث رياضيات دوران يونان باستان متهم مي‌کرد. کتابي که به‌نظر خود من ايده بسيار بزرگي بود و نگارش آن براي من بيش از يک دهه طول کشيده بود به کتابي جنجالي بدل شد.

اين کتاب درواقع ايده من راجع به فهم جديدي از دنياست. قصه تولد اين کتاب هم از علاقه من به يک برنامه کامپيوتري با نام cellular automation شروع شد. اين برنامه در ساده‌ترين حالت خود مي‌تواند براساس يک‌سري قوانين براي ما مشخص کند که تحت چه شرايطي مکعب‌هاي سياه به سفيد تبديل مي‌شوند؛ به‌عبارت ديگر قوانيني هستند که مشخص مي‌کنند در همسايگي يک مکعب سياه چه رنگ مکعبي وجود خواهد داشت. با کمک الگوهاي پيچيده آن نيز مي‌توان يک برگ يا دانه‌هاي برف را نمايش داد. همين موضوع بود که من را به اين فکر انداخت که از اين برنامه براي مدل‌سازي چيزهايي ديگر مثل پديده‌هاي طبيعي نيز استفاده کنم.

چه چيزي در اين کتاب بود که باعث شد فريمن دايسون، فيزيکدان برجسته دانشگاه پرينستون، آن‌را «بي‌ارزش» بنامد و يا افراد ديگر به شما برچسب ياوه‌گويي بزنند؟

آن‌چه که "نوع جديد علم" را غيرمعمولي ‌کرد و بسياري با ديد منفي به آن نگاه کردند، اين بود که من در آن به‌جاي استفاده از فرمول و معادله‌هاي رياضي براي مدل‌سازي دنياي واقعي، مدعي شده بودم که راهي بسيار ساده‌تر براي اين کار وجود دارد و آن استفاده از برنامه‌هاي کامپيوتري کوچک است. درواقع من به اين نتيجه رسيده بودم که طبيعت دنيا، ديجيتالي است و بر اساس قوانين بنيادي‌اي حرکت مي‌کند که مي‌توان آن‌ها را با برنامه‌هايي ساده توضيح داد. متاسفانه "نوع جديد علم" نتوانست دنيا را روشن کند، اما اين موضوع باعث رنجش من نشد. من وارد يک بازي طولاني شده‌ام و مي‌دانم که هنوز روزهاي اول اين بازي را طي مي‌کنم و شايد يک يا دو دهه طول بکشد تا دنيا به ارزش آن پي ببرد. من به پروژه بعدي خود يعني تئوري بنيادي فيزيک فکر مي‌کنم که مي‌تواند کائنات را با استفاده از ايده‌هايي که در کتابم به آن‌ها اشاره کرده‌ام مدل‌سازي کند.

اين روزها تفريح و سرگرمي شما چيست؟

تنها سرگرمي من رفتن به سينما و ديدن يک فيلم مزخرف و جفنگ است. البته من اين کار را هم به عنوان راهي براي برقراري ارتباط و کشف آن چيزي مي‌دانم که در دنيا در حال رخ دادن است.

من وسواس عجيبي در مستند کردن هر لحظه از زندگي‌ام دارم. 22 سال است که به‌وسيله يک ثبت‌کننده ضربات صفحه کليد تمامي ضرباتي را که به صفحه کليد وارد مي‌کنم ثبت کرده‌ام. هر روز اي‌ميلي به‌دست من مي‌رسد که در آن تعداد دقيق ضربات ديروزم را برايم مشخص مي‌کند. به نظر من اين کار بسيار جالب است و به‌زودي هرکسي چنين کاري را انجام خواهد داد.

شما وولفرام آلفا را يک "موتور پاسخگو" ناميده‌ايد و نه يک موتور جستجو. ماجرا چيست؟

درست است. وولفرام آلفا دقيقا يک موتور پاسخ‌گوست و نه يک موتور جستجو؛ چون برخلاف موتورهاي جستجوي وب اصلا سعي ندارد که براي يک واژه بخصوص صفحات مناسب وب را ارائه دهد، بلکه درعوض اين موتور کاملا به موضوع به چشم يک سئوال نگاه مي‌کند و پاسخ را به شما ارائه مي‌هد. اين کار را نيز با استفاده از بانک اطلاعاتي عظيم خود که مدام درحال رشد است انجام مي‌دهد.

منبع: نيوساينتيست

به نقل از خبرآنلاين

تنظيم براي تبيان: فاطمه مجدآبادي