نوزادان كم وزن در معرض بيماری ها
نوزادان كم وزن در معرض بيماري
وزن هنگام تولد مهم ترين عامل تعيين كننده ي ميزان سلامت نوزادان است و گزينه اي پُراهميت در تكامل بعدي شيرخواران و كودكان محسوب مي شود.
دكتر وقار گنجوي چنگيزي، متخصص بيماري هاي كودكان و فوق تخصص نوزادان در اين‌باره به جام‌جم مي گويد: شيوع نوزادان متولد شده با وزن كم در كشورهاي در حال توسعه بيشتر از كشورهاي توسعه يافته است و وزن زمان تولد رابطه مستقيم با سلامتي مادر، سطوح بهداشت كشور و به خصوص بهداشت مادران دارد.
به گفته وي، احتمال وقوع فوت در نوزادان كم وزن به مراتب بيش از نوزادان با وزن طبيعي است كه يك رابطه معكوس با ميزان وزن تولد دارد، يعني هرچه وزن تولد كمتر، شانس مرگ و مير بيشتر است.
متاسفانه نوزادان كم وزن در معرض عوارض متعدد عصبي، چشمي، شنوايي و عقب‌ماندگي‌هاي ذهني هستند و 2 تا 3 برابر نوزادان با وزن معمولي، دچار آن مي شوند و شانس ناهنجاري هاي مادرزادي و مشكلات تنفسي در اين كودكان به مراتب بيشتر است.
دكتر گنجوي چنگيزي در تعريف نوزادان كم وزن اظهار مي كند: اين نوزادان وزن زمان تولدشان كمتر از 2 هزار و 500 گرم، صرف نظر از سن حاملگي است.
وي اذعان مي كند: اصولا وزن تولد تحت تاثير 2 عامل سن حاملگي(طول دوران حاملگي) و ميزان رشد داخل رحمي قرار مي گيرد، بنابراين كم وزن متولد شدن يا در نتيجه ي تولد نارس(كوتاه بودن دوران حاملگي) است يا در نتيجه ي عقب افتادگي رشد در داخل رحم و يا مجموعه اي از هر دو عامل است.
طبق بررسي هاي انجام شده نارسي علت عمده ي كم وزني در كشورهاي توسعه يافته است ولي عقب ماندگي رشد داخل رحمي، معضل اصلي كشورهاي در حال توسعه است.
اين فوق تخصص نوزادان مي گويد: شرايط اجتماعي، اقتصادي، وضعيت تغذيه اي مادر، وضعيت بهداشتي، محيط، نژاد و حاملگي اول همه از عوامل در ارتباط با تولد يك نوزاد كم وزن است.
وي خاطرنشان مي كند: فقر فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي به طور محسوسي باعث تولد نوزادان كم وزن و زايمان زودرس مي شود، چراكه مواردي همچون مصرف سيگار، كم خوني، مراقبت هاي ناكافي دوران بارداري، عفونت، تغذيه ي ناكافي، افزايش فشارهاي جسماني، كارهاي سنگين، حوادث حاملگي همچون فشار خون و ... دست به دست هم داده و سبب تولد نوزاد كم وزن مي شود.
عوارض كم وزني
مسائل عمده در نوزادان كم وزن، مشكلات تنفسي با علل و صور مختلف حاد و مزمن است. به گفته اين فوق تخصص نوزادان، افت قند خون ، افت كلسيم، كم خوني ، زردي، نرسيدن اكسيژن به مغز، افت دماي بدن، شانس عفونت ها و شانس زياد خونريزي ها در اين نوزادان از مشكلات اصلي هستند كه بسته به علت كم وزني، نارسي يا اختلالات رشد داخل رحمي متفاوت است.
مثلا معمولا ميزان رشد پس از تولد در نوزادان كم وزن، به سن حاملگي، بيماري هاي همراه، دريافت كالري كافي و بيماري هاي تكرار شونده به عوامل محيطي و ارثي بستگي دارد.
دكتر گنجوي چنگيزي مي افزايد: اگر نوزاد كم وزن نارس باشد ولي وزن تولد مناسب سن حاملگي باشد پتانسيل سرعت رشد آن ها همانند نوزادان ترم (نوزاداني كه در سن حاملگي بيش از 37 هفته به دنيا آمده باشند) با همان شرايط است.
اين فوق تخصص نوزادان مي افزايد: ديده شده است كه نوزادان كم وزن در سنين قبل از مدرسه نسبت به نوزادان متولد شده در سنين ترم، لاغرتر و ضعيف تر هستند.
از دومين مشكلاتي كه نزد كودكان كم وزن خودنمايي مي كند، مي توان به مشكلات تغذيه اي همچون ريفلاكس مري ، يبوست، انواع فتق‌ها و كوليك دوران نوزادي اشاره كرد.
اين پزشك متخصص با اشاره به اين كه شانس نرمي استخوان يا راشيتيسم و بيماري هاي التهابي روده در نوزادان كم وزن بيشتر است، درخصوص سومين مشكل نوزادان كم وزن يادآور مي شود: اختلالات شنوايي از اختلالاتي است كه در ايجاد آن عواملي همچون نرسيدن اكسيژن، زردي، افزايش سروصدا، عفونت مادرزادي و مصرف برخي از داروها نقش دارند به همين دليل توصيه مي شود نوزادان قبل از سن 10 هفتگي، جهت بررسي شنوايي، به مراكز مربوطه فرستاده شوند. اختلالات عصبي عضلاني مانند شيوع فلج مغزي را مي توان از ديگر مشكلات كودكان كم وزن و نارس برشمرد كه با سفتي اندام ها، اختلالات گردني و اختلالات تكاملي خود را نشان مي دهد.
دكتر گنجوي چنگيزي با بيان اين كه ضريب هوشي در نوزادان كم وزن پايين تر است، عوامل اصلي اجتماع و اقتصاد را در تشديد اين مساله مهم ارزيابي مي كند.
وي همچنين عوارض چشمي نزديك بيني و مشكلات شبكيه اي، خوب رشد نكردن مغز، خونريزي هاي مغزي، اختلالات متابوليك، تكرار عفونت ها و كم خوني را از ديگر مشكلات اين دسته برمي شمرد.
پيشگيري
اين پزشك متخصص اطفال، شناخت علل مختلف در ارتباط با كم وزني همچون بيماري هاي مادر، مشكلات ژنتيكي و مشكلات مامايي را از عوامل موثر در پيشگيري از به دنيا آمدن نوزاد كم وزن ذكر كرده و مي افزايد: مي توان با آموزش عمومي به مادر، مراقبت هاي دوران بارداري، واكسن زدن به زنان باردار و بالا بردن دفاع بدن، آموزش صحيح رفتار باروري و بهبود وضعيت اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي، نوزادي با وزن ايده‌آل به دنيا آورد.
*مطالب مرتبط:
مصرف ماهي از تولد نوزاد نارس پيشگيري مي كند
نوزادان كدام مادران، شش ماهه‌اند؟
آنتي‌بيوتيک‌هاي مضر در بارداري
نقش تغذيه در کاهش عوارض دوران بارداري
مطالبي کامل و جامع درباره ي فوايد شير مادر براي نوزاد
بخش تغذيه و سلامت تبيان