مشکلات نوزاد نورسیده
پس از 9 ماه انتظار، وجود او در عالم هستی امكان یافته و فضای خانه را شیرین و و دل‌انگیز ساخته است.
سلامت او بیش از هر چیز دیگری ذهن پدر و مادر كم‌تجربه را به خود مشغول می‌كند.
در این میان، هر آشنایی می‌خواهد آنها را راهنمایی كند و این مساله، اضطراب والدین را بیشتر خواهد كرد. اگر بدانیم در هر موقعیتی اقدام درست چیست و چه باید كرد، مسلما دل نگرانی‌های ما در مورد نوزاد نورسیده بسیار كمتر خواهد شد.
بندناف، كانال ارتباطی مادر و جنین است
در دوران جنینی بند ناف ارتباط خونی بین بدن مادر و بدن جنین را برقرار می‌كند و از طریق این ارتباط، مواد غذایی به بدن جنین رسیده و دفع مواد زائد صورت می‌گیرد. اما پس از تولد، بند ناف قطع می‌گردد. بقایای بند ناف بر جای مانده، تا 21 روز پس از تولد خود به خود خواهد افتاد و اصلا نباید آن را دستكاری کرد.
از آنجا كه این كانال ارتباطی از رگ‌های خونی تشکیل شده است، با قطع آن در روزهای اول، ممكن است یك تا دو قطره خون از محل بند ناف خارج گردد كه این امر طبیعی است، اما خونریزی بیش از این مقدار و به صورت مکرر باید حتما مورد بررسی قرار گیرد.
این كانال ارتباطی در روزهای اول تولد راه مناسبی جهت انتقال عفونت به بدن نوزاد است. عفونت بند ناف، خود را به صورت قرمزی در محل بند ناف نشان می‌دهد، حتی ممكن است این قسمت دچار سفتی یا خروج چرك شود. در این موارد حتما باید با پزشك مشورت کرد. برای كاهش خطر عفونت، بند ناف را خشك نگه دارید و از پوشاندن بند ناف خودداری كنید. در این شرایط نباید بند ناف را در پوشك قرار داد، زیرا پوشاندن بند ناف موجب مرطوب ماندن آن و تماس ادرار و مدفوع با بند ناف و بالا رفتن خطر عفونت می‌گردد.
تغییر مزاج نوزاد را نادیده نگیرید
بهترین زمان تغذیه نوزاد همان نیم ساعت نخست تولد است. امروزه پزشكان سفارش می‌كنند كه نوزاد از بدو تولد در اطاق مادر نگهداری شود. دفعات شیردهی نیز با توجه به تقاضای نوزاد صورت می‌گیرد و شیردهی در شب نیز باید انجام شود كه این مساله سبب افزایش شیر مادر نیز می‌شود. افزایش شیر مادر وابسته به افزایش مكیدن نوزاد است و اگر شیر خشك ، پستانك، شیشه و غیره به نوزاد بدهیم، مكیدن سینه مادر توسط نوزاد ضعیف‌تر شده، لذا ترشح شیر نیز كم می‌شود.
نوزادان در ابتدای تولد معمولا دچار استفراغ می‌شوند. این استفراغ چنانچه با كاهش وزن همراه نباشد با گذشت زمان برطرف می‌شود، اما استفراغی كه با درد شكمی، سردرد، تب یا اسهال همراه باشد و مكرر اتفاق بیفتد می‌تواند نشانه مهمی باشد، اما از نكات مهم آن است كه در هنگام استفراغ از دادن دارو به نوزاد باید خودداری كرد.
مساله مهم دیگری كه معمولا در مادران ایجاد نگرانی می‌كند اسهال نوزاد است و غالبا والدین با ترس از اسهال نوزاد روبه‌رو هستند.
نوزاد در روزهای اول پس از تولد مدفوع تیره و چسبناك دارد. در روزهای بعدی با خوردن شیر مادر مدفوع به رنگ زرد گاهی مایل به سبز می‌شود، اما در كودكانی كه شیر خشك می‌خورند مدفوع سفت‌تر و قهوه‌ای‌تر خواهد بود. اسهال به صورت تغییر در دفعات دفع و قوام خود را نشان می‌دهد.
عدم استفاده از بطری شیر و پستانك در جلوگیری از وقوع اسهال موثر است. رعایت اصول بهداشتی و شستن دست‌ها نیز می‌تواند بروز اسهال را كاهش دهد. چنانچه اسهال یا استفراغ نوزاد با خوب شیر نخوردن و كاهش حجم ادرار همراه باشد یا خون در مدفوع نوزاد دیده شود، باید مورد بررسی قرار گیرد، اما در صورت بروز اسهال به هیچ عنوان شیر مادر نباید قطع گردد و دفعات شیر دادن باید افزایش یابد و باید از محلول ORS تحت نظر پزشک استفاده كرد.
دكتر محبوبه محمدزاده – جام جم
*مطالب مرتبط:
چگونه نوزاد در مقابل بیماری ها مصون...
هشدار درباره مصرف دارو برای کودکان
نکات مهم درباره واکسیناسیون کودکان
مطالبی کامل و جامع درباره ی فواید شیر مادر برای نوزاد
بخش تغذیه و سلامت تبیان
