تغذیه معلولین ذهنی

(به مناسبت 20 مهر ماه، روز اسکان معلولان و سالمندان)

معلولین ذهنی به علت مشكلات مختلفی كه در غذاخوردن دارند و همچنین به دلیل داروهای مورد استفاده در آنها یا وجود اختلالات متابولیك، در معرض كمبودهای تغذیه ای قرار دارند.

مشكلات تغذیه ای :

در این افراد، معمولاً مشكلات تغذیه ای شامل:

- مشكل در جویدن، بلعیدن، مكیدن و كنترل زبان،

- دچار فساد دندانی هستند،

- به علت بی اشتهایی ، تمایل به مصرف غذا ندارند،

- عموماً مشكلات مختلفی در زمینه كنترل وزن دارند و از اضافه وزن رنج می برند.

تعیین نیاز به انرژی:

برآورد وضعیت تغذیه در معلولین ذهنی، كار دشواری است و تا كنون برنامه مشخصی برای این افراد در دسترس نبوده است. تنها در رابطه با افراد مبتلا به سندرم داون (نقص ژنتیكی مربوط به كروموزوم شماره 47 كه درجات مختلف عقب ماندگی ذهنی را بروز می دهد و تغییرات چهره از علائم مشخص این بیماری است که در تصویر بالا دیده می شود) برآورد وضعیت تغذیه از طریق اندازه گیری قد امكان پذیر است؛ چنان كه نیاز انرژی آنها در سنین 5 تا 11 سال به ازای هر یک سانتی متر قد در دختران، برابر 3/14 كیلوكالری و در پسران، برابر 1/16 كیلوكالری است.

مشکلات خاص در تغذیه معلولین ذهنی:

در این میان، مشكلات خاصی نیز در زمینه تغذیه این افراد وجود دارد كه عبارتند از:

1 - مشكلات غذا خوردن: در اثر اختلال در اعمال عصبی- عضلانی این افراد مثل عدم توانایی در جویدن، مكیدن و بلعیدن یا انسداد در ناحیه خاص یا در اثر عوامل فیزیولوژیك، مشكلاتی در تغذیه این افراد ایجاد می شود كه برای تحریك ترشح بزاق و بلع آسان، استفاده از غذاهای نرم و شیرین در این افراد توصیه می شود.

2 - مشكل دندانی: فساد دندان در این افراد از مشكلات جدی به شمار می آید كه مراجعه منظم به دندانپزشك و رعایت نكات بهداشتی دهان و دندان بسیار لازم به نظر می رسد كه اگر این مشكلات دندانی در زمان مناسب درمان نشود، سبب محدودشدن تكامل كودك می شود.

3 - مشكلات رشد و اختلالات وزن: اختلال در رشد، كاهش وزن یا چاقی، مشكل معمول در بین عقب ماندگان ذهنی است و عوامل تغذیه ای كه روی رشد و وزن این افراد تأثیر می گذارند، عبارتند از: عدم كفایت تغذیه ای به دلیل مشكلات غذاخوردن، وجود بیماری های مزمن مثل بیماری های قلبی مادرزادی كه سبب افزایش نیاز تغذیه ای می شود و وجود بیماری های متابولیكی مثل فنیل كتونوری، بیماری سلیاك و گالاكتوزمی.

4 - مشكل تداخل غذا و دارو: درمان طولانی مدت دارویی جهت كنترل تشنج یا مشكلات رفتاری و بهبود عفونت در این افراد لازم است و مصرف زیاد دارو روی وضعیت تغذیه آنها تاثیر سوء دارد.

صدف کوه کن- همشهری