استرس در طنز هاي شبانه

بازي در سريال‌هاي طنز هر شبي لذت‌بخش و استرس‌زاست

فرهاد آييش بازي در سريال‌هاي طنز روتين را براي بازيگر به قرار گرفتن در مسير رودخانه تشبيه كرد و گفت: همان طور كه وقتي آب جاري است و شما در مسير آن قرار گرفته‌ايد، نمي‌توانيد بايستيد و بايد جلو برويد، بازي در سريال‌هاي طنز هر شبي نيز همان قدر كه لذت‌بخش است، استرس‌زاست.

اين بازيگر تئاتر، سينما و تلويزيون در گفت‌وگو با ايسنا در پاسخ به پرسشي درباره خلق شخصيت‌هاي مثبت جذاب در مجموعه‌هاي تلويزيوني و ضعف برخي فيلمها و سريالها در اين بخش، اظهار كرد: در اين زمينه دو گرايش تفكيك شده در سينما، تلويزيون و تئاتر ما وجود دارد. خصوصا در مورد كمدي اين مساله خيلي صدق مي‌كند؛ اين‌كه ما دوست داريم به چه بخنديم. آيا ما فقط مي‌توانيم به بدي‌هاي آدم‌ها و در تضاد قرارگرفتن آدم‌هاي بد و خوب بخنديم يا مي‌توان به چيزهاي ديگري هم خنديد. البته خنديدن به چيزهاي ديگر كمي چالش‌برانگيز است براي همين كليشه‌ها در كمدي ما در تلويزيون شكل مي‌گيرد.

وي درباره گرايش اولي كه در حوزه كمدي در تلويزيون شكل مي‌گيرد، توضيح داد: ما يكسري آدم‌هايي را داريم كه بدجنسي و اذيت مي‌كنند و با تضادي كه ايجاد مي‌كنند، شرايط كميك ايجاد مي‌شود. مخصوصا چيزي كه مرا خيلي زجر مي‌دهد، دعواي زن و شوهرها در برنامه‌هاي خانوادگي است كه برخي فكر مي‌كنند خنده‌دار است.

براي من به شخصه اين موضوعات نه تنها خنده‌دار نيست، كه به شدت غمگين‌انگيز است. اين‌كه شوهري سر زنش‌ داد مي‌زند يا زني سر شوهرش داد مي‌كشد، يا اين‌كه به محض اين‌كه مي‌خواهند يك كمدي در تلويزيون خلق كنند، يك مرد زن ذليل مي‌آورند و بالعكس؛ اين‌ها كليشه‌هايي است كه حتي يك بارش هم ديگر براي من جذاب نيست.

آئيش ادامه داد‌: گرايش دوم مي‌خواهد فراتر از اين برود و طنز را جاي ديگري پيدا كند. اين بدان معنا نيست در اين گرايش همه شخصيت‌ها خوب تصوير مي‌شوند. در اين بخش آدم‌ها ذات‌ خوبي دارند ولي در شرايطي قرار مي‌گيرند كه بدجنسي‌هايي هم انجام مي‌دهند و كارهاي بدي هم مي‌كنند. در اين گرايش ما مي‌خواهيم به موقعيتي كه برسيم كه بخنديم اما اين خنده صرفا براساس آن تضادي كه گفتم شكل نمي‌گيرد.

به اعتقاد وي اين نوع نگاه و گرايش، خواه ناخواه با خود نوع ديگري از طنز به وجود مي‌آورد كه سريال «شمس‌العماره» به كارگرداني سامان مقدم نيز تاحدي قابل تأمل در اين حيطه موفق بوده‌است.

آييش كه سالها پيش كارگرداني سريال طنز باجناق‌ها را براي شبكه تهران بر عهده داشته، در پاسخ به اين پرسش ايسنا كه در مقام بازيگر سريال‌ها طنز هر شبي، چه فشارهايي را بايد متحمل شد؟ گفت:به هرحال كار زياد است ولي در عين حال لذت‌بخش است؛ چراكه يك‌ اين نوع كار تا حدودي به تئاتر نزديك مي‌شود. به اين معنا كه ما هر روز به ‌روز با اين كاراكترها زندگي مي‌كنيم، همان‌طور كه در تئاتر به مدت چندماه در مقام تمرين با يك كاراكتر زندگي مي‌كنيم.

او با بيان اينكه سريالهاي روتين لذت و چالش خود را دارند، ادامه داد: البته سختي‌ها و استرس‌هاي آن‌چناني هم در اين كارها وجود دارد. گاه من شخصيت خودم را گم مي‌كنم؛ بعضي وقت‌ها هم در عمل مي‌بينيم كه گم نكرده‌ام و درست جلو مي‌روم ولي شك و ترديد به من غلبه مي‌كند.

آييش در پاسخ به پرسش ديگر ايسنا مبني بر اينكه آيا تلويزيون در مسير طنز فاخر قدم برمي‌دارد و سريال «شمس‌العماره» در اين مسير در چه جايگاهي قرار دارد؟ گفت: من هم اينك مي‌بينيم كه در اين مسير، سليقه مديران تلويزيون با چندسال قبل فرق كرده است. همين الآن آقاي فرجي مدير شبكه دو سيما، براي به دست آوردن طنز فاخر كاملا از اين سريال پشتيباني مي‌كند. اين اتفاق دارد مي‌افتد. اين‌كه چه‌قدر صبور باشيم، چه‌قدر ريسك كنيم و از سريالهاي طنز پشتيباني كنيم، موضوعي است كه مي‌تواند اين جريان را به يك جنبش و حركت عام‌تر تبديل كند؛ اميدوارم اين اتفاق بيفتد.

اين كارگردان و بازيگر در پاسخ به اين پرسش كه چرا كارهايي مشابه تله تئاتر «شام آخر» (كه نوروز سال گذشته از شبكه چهار پخش شد) را كمتر از وي در تلويزيون شاهد هستيم؟ گفت: من متن مشابه اين كار زياد دارم ولي تلويزيون بايد از من بخواهد كه اين كارها را توليد كنم. كارهاي زيادي به من پيشنهاد مي‌شود و اين پيشنهادات گاه جبري مي‌شود كه من اراده‌ام را از دست بدهم و گاه حتي پيشنهادات را از روي رودربايستي قبول مي‌كنم؛ ولي من همواره درحال نوشتن هستم و نوشته‌هاي بسياري دارم كه اجرا نشده‌است كه در آينده شايد آنها را تصوير كنم.

آييش در پايان به سريال «باجناق‌ها» اشاره كرد و گفت: اين سريال با ادعاي اين‌كه طنزي فاخر و نوع كمدي‌ كه مخصوص خود من است ارائه شود، شروع شد؛ ولي تهيه‌كننده و برخي مديران آن‌زمان شبكه تهران در خصوص اين نوع طنز صبور نبودند تا ببينند بعد از 25 قسمت چه اتفاقي مي‌افتد. مي‌خواستند نوع طنزي را داشته باشند كه سريع جواب مي‌دهد. نوع طنزي كه در تله‌تئاتر «شام آخر» ديديد اگر قرار باشد هرشب ساعت 9 به عنوان سريال پخش شود، بايد مقداري تغييرات داشته باشد.

تنظيم براي تبيان : مسعودعجمي