كارگردانان مدعي 2008

مروري بر فيلم‌هاي مطرح سال نشان مي‌د‌هد كه اعضاي آكادمي امسال كار دشواري براي انتخاب بهترين كارگردان دارند.

سال‌ها پيش پولانسكي با انتقاد از روال فيلمسازي در هاليوود گفت به زودي كار به جايي خواهد رسيد كه ابزارهاي تكنولوژيك كاملا جاي كارگردان را خواهند گرفت؛ روزگاري كه سينما بيشتر از اينكه هنري خلاقانه باشد، به بازي‌هاي كامپيوتري شباهت پيدا مي‌كند. در اين سال‌ها، استوديوها، فيلمسازان خلاق بسياري را تا مقام كارگزار فانتزي‌هاي مجلل و پر هزينه تنزل دادند؛ هرچند در دل همين سينما و با همين سيستم غول‌آسا، هنوز هم مجال بروز خلاقيت‌ها وجوددارد.

كريستوفر نولان با «شواليه تاريكي» آبروي كميك استريپ‌ها را خريد و از سوي ديگر فيلمسازاني چون جاناتان دمي،كارگردان كهنه‌كار، فيلمي مستقل و پرطراوت را جلوي دوربين برد. دني‌بويل هم نشان داد كه پس از مدت‌ها از اين شاخه به آن شاخه پريدن مسير مطلوب خود را يافته است. ران‌هاوارد، سام مندز و ديويد فينچر هم دوباره به روزهاي اوج‌شان بازگشته‌اند.

كريستوفر نولان با «شواليه تاريكي» آبروي كميك استريپ‌ها را خريد و از سوي ديگر فيلمسازاني چون جاناتان دمي،كارگردان كهنه‌كار، فيلمي مستقل و پرطراوت را جلوي دوربين برد.

از نا‌م‌هايي چون ايستوود، ون سنت، دالاري، سينگلر و... هم به راحتي نمي‌توان گذر كرد.

2008، سال حضور پرقدرت كارگردانان

نشريه اسكرين ديلي، به تازگي فهرستي از كارگرداناني كه مي‌توانند در مراسم اسكار درخشش داشته باشند را منتشر كرده است. به احتمال قريب به يقين نامزدهاي اسكار بهترين كارگرداني، از ميان همين فيلمسازان انتخاب خواهند شد مگر اينكه اتفاق شگفت‌انگيزي رخ دهد. دني بويل با «ميليونر زاغه‌نشين» روزهاي خوشي را تجربه مي‌كند. كارگرداني كه با چند فيلم متوسط فراموش شده بود، حالا آنقدر از سوي منتقدان ستايش شده كه از بخت‌هاي جدي دريافت اسكار به شمار مي‌آيد. ديويد فينچر هم كه فيلم‌هاي متاخرش در حدواندازه‌ او ارزيابي نشده بود، با «مورد عجيب بنجامين باتن» دوباره در سيماي همان كارگردان موفق «هفت» و «باشگاه مشت زني» ظاهر شده است.

كريستوفر نولان هم كه بي‌شك كارگردان پديده امسال است. «شواليه تاريكي» فيلم ستايش شده سال است و منتقدان، سازنده‌اش را نابغه ناميده‌اند. ران‌هاوارد و سام‌مندز هم فيلمسازاني‌اند كه پس از يك دوره افول دوباره مورد توجه قرار گرفته‌اند. هاوارد با «فراست – نيكسن» و البته سابقه محبوبيت ميان اعضاي آكادمي، شانس بالايي براي اسكار امسال دارد و مندز هم با «مسير انقلابي» قرار است خاطره خوش «زيباي آمريكايي» را تكرار كند.

گاس‌ون سنت، نماينده سينماي مستقل و متفاوت آمريكا در ميان مدعيان امسال است. ون‌سنت در «ميلك» به سراغ دستمايه‌اي رفته كه چالش‌هاي سياسي و اخلاقي را برانگيخته و در آن مرز ميان آثار متعارف و غير قراردادي را شكسته است. ايستوود سال‌هاست كه نقش موثري در هاليوود ايفا كرده است. او 2 فيلم روي پرده داشت كه مي‌گويند شانس «گران تورينو» بيشتر از «بچه عوض شده» است. استفن دالاري هم كه كارگردان كم كاري است، پس از «ساعت‌ها» با فيلمي به ميدان ‌آمده كه در آن مسائل سياسي با دغدغه‌هاي شخصي پيوند خورده است.

باز لوهرمن به قصد تجديد خاطره ديويد لين كبير «استراليا» را روي پرده آورده است؛ كارگرداني كه نشان داده به احياي ژانرهاي قديمي علاقه‌مند است. معمولا كارگردان‌ها در صحنه‌هاي عظيم و چشم‌اندازهاي خيره كننده بيشتر به چشم اعضاي آكادمي مي‌آيند.

دارن آرونوفسكي هم از جبهه فيلمسازان اروپايي روشنفكر، اين‌بار يك گام به سوي مخاطب عام برداشته است. «كشتي گير» البته دوستداران «مرثيه‌اي بر يك رويا» و «چشمه» را خيلي راضي نكرده ولي نمي‌توان از برنده شير طلايي ونيز به راحتي گذر كرد.

جان پاتريك شنلي در مقام نمايشنامه‌نويس نام معتبري است و حالا با ساخت «شك» مي‌خواهد نشان دهد كه در عرصه كارگرداني هم حرف‌هايي براي گفتن دارد؛ هرچند در فيلم‌هايي از اين جنس‌ معمولا كارگرداني زير سايه مضامين و حرف‌هاي مهمي كه قرار است منتقل شوند، باقي مي‌ماند. برايان سينگر سال‌ها پيش با «مظنونين هميشگي» چشم‌ها را خيره كرد ولي در اين سال‌ها بيشتر كارگرداني در خدمت استوديو نشان داده تا فيلمسازي خلاق.

«والكري» كه درباره يك رويداد تاريخي بحث‌انگيز ساخته شده، احتمالا مجالي بيشتر از فانتزي‌هاي عامه‌پسند براي جلوه‌نمايي كارگرداني سينگر فراهم كرده است.

جاناتان دمي هم كه زماني با «سكوت‌بره‌ها» روزهاي اوج را تجربه كرد، سال‌ها بعد از مجرايي كاملا متفاوت به ميدان آمده است. دمي پس از آزمودن ژانرهاي مختلف، اين‌بار به سراغ ملودرامي جمع‌وجور رفته كه در آن نزديكي به زندگي در اولويت قرار داشته است. در «ريچل ازدواج مي‌كند» به عنوان توليدي مستقل، دوربين سيال و بداهه‌پردازي در ساختار بصري،‌ ويژگي متمايز كارگرداني جاناتان دمي است.

مقايسه انيميشن «وال اي» با «2001 اوديسه فضايي» از سوي منتقدان نشان مي‌دهد كه اندرو استنتن به عنوان سازنده بهترين انيميشن سال يكي از كارگردانان شاخص 2008 بوده است. مايك‌لي- فيلمساز روشنفكر انگليسي- با استقبال منتقدان مواجه مي‌شود؛ اتفاقي كه در مورد «الكي خوش» هم رخ داد. البته تجسم لي در حالي كه اسكار بهترين كارگرداني را در دست دارد، آن هم در ميان مدعيان امسال كمي دور از ذهن مي‌نمايد. برادران كوئن هم پس از توفيقي همه جانبه با «پيرمردها جايي ندارند» احتمالا امسال را در حاشيه سپري خواهند كرد. «پس از خواندن بسوزان» واكنش‌هاي متفاوتي را از سوي منتقدان در پي داشت.

برخلاف پارسال، كمتر كسي روي توفيق آنها در اسكار حساب مي‌كند ولي كوئن‌ها، سال‌هاست كه هر فيلمشان يك اتفاق محسوب مي‌شود. تام مك كارتي براي «ميهمان»، اد زوئيك براي «مقاومت» و گابريل موچينو، كارگردان «هفت پوند» هم جزو فيلمسازان شاخص 2008 بوده‌اند اما راهيابي‌شان به فهرست نهايي نامزدهاي بهترين كارگرداني، نيازمند اماواگرهاي بسيار است.

در كل به نظر مي‌رسد كه انتخاب يك فيلمساز از ميان اين همه مدعي، كار بسيار دشواري باشد.

كارگردانان شاخص سال

اسكرين ديلي، اين 19 فيلمساز را به عنوان كارگردانان شاخص 2008 ، مدعي دريافت اسكار بهترين كارگرداني معرفي كرده است. ايستوود با 2 فيلم در اين فهرست ركورددار است.

1- دني بويل( ميليونر زاغه‌نشين)

2-كريستوفر نولان (شواليه تاريكي)

3-ران هاوارد (فراست- نيكسن)

4- گان ون سنت( ميلك)

5- كلينت ايستوود(بچه عوض شده)

6- استفن دالاري(خواننده)

7- باز لوهرمن (استراليا)

8- سام مندز(مسير انقلابي)

9- دارن آرونوفسكي( كشتي گير)

10- جان پاتريك شنلي(شك)

11- كلينت ايستوود(گران تورينو)

12- برايان سينگر(والكري)