احمد رسول‌زاده و ناگفته‌هايش از دوبله
احمد رسول‌زاده و ناگفته‌هايش از دوبله
«اين روزها مستند برايم جذابيت بيشتري دارد»
«تهمت بسته بودن درهاي دوبله از ما برداشته شد»
«احمد رسول‌زاده هستم؛ از گويندگان قديمي، بسيار قديمي. تقريبا نيم‌قرن پيش كار دوبله را آغاز كردم و از پيشقدمان اين حرفه بوده و سال‌هاي سال در اين عرصه فعاليت كرده‌ام.»
اين پيشكسوت دوبله كه در جشنواره‌ي شانزدهم توليدات راديويي و تلويزيوني مراكز استان‌ها مورد تجليل قرار گرفت، درباره‌ي عرصه‌ي دوبله گفت: در انواع و اقسام فيلم‌ها هم گويندگي و هم مدير دوبلاژي و تنظيم ديالوگ آنونس فيلم هم گفته‌ام در تمام شاخصه‌هاي مربوط به دوبلاژ تجربه‌اندوزي كرده‌ام.
گوينده‌ي نقش آنتوني كويين درباره‌ي كمتر فعاليت‌كردن خود در عرصه‌ي دوبله در سال‌هاي اخير گفت: فيلم‌هاي بزرگي مثل «بن هور» و «پدر خوانده» را دوبله كرده‌ام، ولي در اين دو دهه‌ي اخير به فيلم‌هاي مستند گرايش پيدا مستند خارجي كه درباره‌ي طبيعت است، برايم جذابيت فراواني دارد. در كنار فيلم‌هاي مستند، براي گويندگي در فيلم‌هاي سينمايي دعوت مي‌شوم و در آن‌ها حضور مي‌يابم.
وي در حاشيه‌ي جشنواره شيراز درباره‌ي فعاليت‌هاي خودبا اشاره به گويندگي كمتر صداپيشگان قديمي در حال حاضر اظهار كرد: برخي اين دوبلورها فوت كرده‌اند، بقيه هم هنوز كار مي‌كنند به هرحال كم‌وبيش آن‌ها هم در برنامه‌ها گويندگي مي‌كنند. ممكن است كم‌كاري شود، با اين‌حال غرض خاصي نيست كه قديمي‌ها در اين حرفه باشند يا نباشند.
****
احمد رسول‌زاده همچنين معتقد است: اكنون فرصت كافي در اختيار نداريم تا متن‌ها را بخوانيم و مرور كنيم.
به گزارش ايسنااين پيشكسوت دوبله كه از سال 1332 وارد عرصه ي دوبله شده است، با اشاره به شرايط دوبله در حال حاضر اظهار كرد: قبلاً فرصت لازم براي تنظيم ديالوگ‌ها وجود داشت ولي اكنون فرصت كافي براي كار كردن روي آن‌ها را در اختيار نداريم.
دوبله نوعي بازيگريست.
گويندگي هنرپيشگان ايراني به جاي خودشان يا انتخاب دوبلور
اين پيشكسوت دوبله اضافه كرد: يك بحث اساسي مطرح مي‌شود كه گويندگان چه نقشي در سريال‌هاي ايراني دارند. يك اشتباه كلي در اين زمينه وجود دارد كه برخي فكر مي‌كنند ما بايد روي فيلم‌ها و سريال‌هاي ايراني صحبت كنيم. در صورتي كه« بايدي» وجود ندارد، چون كار ما دوبله‌ي فيلم‌هاي خارجي بوده است. به همين دليل به آن «دوبله» مي‌گويند.
وي در ادامه اظهار كرد: برخي نيز مي‌گويند كه چرا برخي فيلم‌هاي ايراني دوبله شده است. در صورتي كه ما به دنبال دوبله‌ي فيلم‌هاي ايراني نرفته‌ايم بلكه سازندگان اين آثار از ما خواستار دوبله‌ي فيلم هاي خود شده‌اند.
رسول‌زاده گفت: صداي بازيگربايد پخش شود. يعني يا سرصحنه ضبط شود يا اگر فيلم يا سريال قرار است دوبله شود، او خود پشت ميكروفن دوبله قرار گيرد و گويندگي كند.
تهمت بسته بودن درهاي دوبله از ما برداشته شد
وي افزود:معمولاً حدود 40 تن از آن‌ها ثبت نام مي‌شوند و آموزش مي‌بينند و در نهايت حدود شش تن گزينش شدند. الان حدود 40 گوينده جديد در دوبله كار مي‌كنند، برخي از آن‌ها مستعد و از صداي خوبي برخوردار هستند. در هر حال خوشحالم كه اين تهمت از ما برداشته شد.
رسول‌زاده در زمينه‌ي آموزش دوبلورهاي جديد اظهار كرد: آن‌ها به شيوه‌ي سنتي آموزش مي‌بينند بدين‌صورت كه در استوديو مي‌نشينند و نگاه مي‌كنند و كم‌كم مي‌آموزند. البته كلاس‌هاي آموزشي هم براي آن‌ها برگزار مي‌شود. و روي فيلم‌هايي كه قرار نيست پخش شود، تمرين مي‌كنند و مانند دوبله‌ي واقعي براي گويندگي دعوت مي شوند.
زيرنويس يا دوبله
وي اضافه كرد: زيرنويس در دوبله در ايران جوابگو نبوده است، چون رفت و برگشت ميان خواندن و ديدن تصوير موجب ايجاد اختلال در برقراري ارتباط با فيلم مي شود.از سوي ديگر اكنون دوبله به جايگاه خود در ايران رسيده است چراكه بهترين روش فهم يك فيلم است.
دوبلور آنتوني كوئين تصريح كرد: دوبله‌ي حساب شده با استفاده از يك مدير دوبلاژ باسواد و گويندگان خوب مي تواند راهگشا باشد. بدين ترتيب كه براي يك دوبله‌ي خوب، بايد صداها را متناسب با نقش‌ها انتخاب كرد و در كنار هم چيد. در حقيقت مدير دوبلاژ يك كارگرداني در محدوده‌اي كوچك است.
كيفيت دوبله ي كشورهاي ديگر
به گفته‌ي رسول‌زاده نخستين بار دوبله در فرانسه انجام شد.
مراحل دوبله
رسول‌زاده در پاسخ به اين پرسش كه آيا اتفاق افتاده است كه پس از خواندن متن و ديدن فيلم به اين نتيجه برسيد كه ترجمه قوت لازم را ندارد، تصريح كرد: كمتر،اين اتفاق افتاده است.
تبديل اصطلاحات زبان ديگر به اصطلاحات زبان فارسي
حفظ جايگاه مهم است نه رسيدن به آن
ضرورت آشنايي مدير دوبلاژ به زبان هاي خارجي
تفاوت مدير دوبلاژي در گذشته و حال
وي درباره‌ي رد پيشنهاد دوبله‌ي يك فيلم پس از ديدن آن گفت: اين كار را نكرده‌ام ولي فيلم خوب، به دوبله ارزش مي‌بخشد يا دست كم دوبله چيزي از آن كم نمي‌كند.
دوبله به شيوه‌ي «اينكاسترو»
انتخاب گويندگان
آيا تابه حال صدايي شبيه يك هنرپيشه را براي صحبت به جاي او انتخاب كرده ايد؟
بازنويس ديالوگ ها كيست؟
رسول‌زاده درباره‌ي علت انتخاب كاغذ كاهي براي نوشتن ديالوگ‌ها روي آن اظهار كرد: اين كاغذ بازتاب نور به چشم گوينده را كاهش مي‌دهد بنابراين دوبلورها راحت‌تر مي‌توانند از روي آن بخوانند.
اين چهره ماندگار دوبله در بخش ديگري از صحبت‌هاي خود در زمينه‌ي دوبله‌ي هم‌زمان فيلم‌ها گفت: در اين نوع دوبله، هنگام نمايش فيلم، يك زن، جاي تمام زن‌ها و حتي پسربچه‌ها و يك مرد به جاي تمامي نقش‌هاي مرد صحبت مي‌كند.
رابطه‌ي مدير دوبلاژ و صدا بردار
اين پيشكسوت دوبله اضافه كرد: صدابردار بايد به كار خود اشراف داشته باشد، مدير دوبلاژ هم بايد با صدابردار تعامل داشته باشد و درباره‌ي چگونگي انعكاس صداها با او صحبت كند. البته اخيراً برخي صداهايي مثل صداي تلفن را مي‌سازند. در كل كار صدابرداري بسيا مهم است.
تفاوت‌هاي دوبله از روي پرده و از طريق تلويزيون
وي درباره‌ي تفاوت‌هاي دوبله از روي پرده و از طريق تلويزيون گفت: اگر الان دوبلورهايي داريم كه كار خود را خوب بلد هستند، كساني هستند كه فيلم ها را از روي پرده بزرگ دوبله كرده‌اند. البته استفاده از پرده براي دوبله تأثيرات ديگري هم دارد.رسول زاده در پايان با اشاره به نمايش فيلم از تلويزيون براي دوبله‌ي آن اظهار كرد:به علت كوچك بودن صفحه ي تلويزيون نسبت به پرده بايد هنگام دوبله دقت زيادي كرد كه جمله فردي كي شروع و چه زماني تمام مي‌شود ،در نتيجه كار مشكل‌تر مي‌شود.