حساسيت دندانی
حساسيت دنداني
خوردن يک بستني سرد در تابستان يا نوشيدن يک فنجان چاي داغ در يک روز برفي حسابي مي‌چسبد. ولي اگر دندانتان با نوشيدن يا خوردن اين خوراکي‌هاي سرد و گرم، آنچنان درد بگيرد که از جا بپريد، ديگر شايد اين خوراکي‌ها به دلتان ننشيند. دندانپزشکان به اين مشکل مي‌گويند "حساسيت دنداني". شما حتماً انواع خمير دندان‌هاي ضد حساسيت را در بازار ديده‌ايد، ولي هر حساسيت دنداني با خريد يک خمير دندان ضد حساسيت بهبود نمي يابد.
حساسيت دنداني علل گوناگوني دارد و روش‌هاي گوناگوني هم براي درمانش وجود دارد که براي هر فردي فرق مي‌کند.
در اين زمينه با دکتر کسري طبري، متخصص ترميمي و زيبايي و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي شهيدبهشتي به گفت‌وگو نشسته‌ايم.
آقاي دکتر، گاهي وقتي «چاي داغ يا بستني سرد و يا آب يخ مي‌خوريم» همه دندان‌ها تير مي‌کشند. اين همان حساسيت دنداني است؟
نه. گاهي در اثر خوردن و يا نوشيدن خوراکي‌هاي داغ يا سرد، همه دندان‌ها هم‌زمان درد مي‌گيرند، اين طبيعي است و دليلي بر حساس بودن دندان‌ها نيست. در اين موارد فقط بايد دماي غذا را تعديل کرد و آن را کم کم خورد.
پس چه موقع مي‌گوييم دندان‌ها حساس شده‌اند؟
زماني‌که يک يا چند دندان در جاي مشخصي از فک دهان در اثر سرما يا گرما و لمس (مثل مسواک زدن يا ناخن کشيدن) درد مي‌گيرند و يا اصطلاحاً تير مي‌کشند، اين درد را حساسيت دنداني مي‌گوييم و به بيمار مي‌گوييم دندان‌هاي شما حساس شده‌اند.
گاهي بعضي بيماران مي‌گويند وقتي مسواک نمي‌زنند، دندان‌هايشان حساس نيست، ولي وقتي مسواک مي‌زنند دندان‌هايشان حساس مي‌شود و درد مي‌گيرد، اين دليلي است که مسواک زدن را کنار بگذارند؟
به هيچ وجه. گاهي در اثر رعايت نکردن بهداشت دهان ومسواک نزدن، لثه‌ها تحليل مي‌روند و سطح ريشه دندان در دهان نمايان مي‌شود. در اين شرايط با کشيدن مسواک روي دندان، موهاي مسواک با سطح ريشه تماس پيدا کرده و دندان را حساس مي‌کند و شما در دندان‌هايتان احساس درد مي‌کنيد. اين گروه از بيماران نبايد مسواک زدن را کنار بگذارند، بلکه بايد به فکر درمان تحليل لثه و رفع حساسيت دنداني‌شان باشند.گاهي کساني‌که دندان قروچه مي‌کنند، از درد دندان‌ها شکايت دارند. اين هم حساسيت دنداني است؟
بله، گاهي کساني در اثر استرس عادت دارند، در شب دندان‌هايشان را روي هم سايش دهند و وقتي صبح از خواب بيدار مي‌شوند، احساس مي‌کنند عضلات فک و صورتشان خسته است. بعضي‌ها هم در اثر اين استرس‌ها عادت دارند، در بيداري دندان‌هايشان را روي هم فشار دهند.
در اثر اين فشارهاي شديد طوق دندان‌ها به تدريج ترک برمي‌دارد و مينا خرد مي‌شود و مي‌ريزد و از آن نواحي، دندان حساس مي‌شود.
چرا طوق(گردن) دندان؟ چرا بيشتر حساسيت‌هاي دنداني از اين بخش احساس مي‌شود؟
چون مينا که لايه ي محکم پوشاننده دندان است، در قسمت گردن دندان کمترين ضخامت را دارد، لذا به آساني در اثر وارد آمدن نيروي زياد دچار ترک مي‌شود و يا اگر بهداشت دهان را رعايت نکنيد، دندان از گردن دچار پوسيدگي شده و حساس خواهد شد.
بعضي از بيماران ترک‌هاي ريزي در سطح دندان‌هايشان دارند و بيشتر به سرما حساسند. اين ترک‌ها در راديوگرافي (عکس دندان) به سختي قابل تشخيص‌اند. اين ترک‌ها دندان‌ها را حساس مي‌کنند. راه چاره هم فقط اين است که دندان‌هاي ترک‌دار را روکش کنيم تا حساسيت برطرف شود.
خود روکش‌ها چطور؟ بعضي‌ها مدتي پس از روکش کردن دندان‌هايشان احساس مي‌کنند اين دندان‌هاي روکش شده، به سرما و گرما حساسند. چرا؟
درد پس از روکش کردن، در چند روز اول به دليل تراش دندان، طبيعي است، ولي اگر اين درد ادامه يابد، بايد به دندانپزشک‌تان مراجعه کنيد تا علت را پيدا کند. ممکن است لبه‌هاي روکش کوتاه باشد، لثه تحليل رفته باشد و يا همان (چپ روکش) حل شده باشد که بايد اين مشکلات برطرف شوند تا درد از بين برود.گاهي کساني‌که دندان‌هايشان را سفيد کرده‌اند، مي‌گويند دندان‌هايم حساس شده‌اند. درمان‌هاي دندانپزشکي هم مي‌توانند باعث حساسيت دنداني شوند؟
بله روکش‌‌هايي که بلندند و يا ترميم‌هايي که بلند شکل داده شده‌اند نيز مي‌توانند دندان‌ها را حساس کنند.همچنين روش‌هاي سفيد کردن دندان (bleaching) هم گاهي دندان‌ها را حساس مي‌کنند. در اين‌صورت بايد مدت زمان استفاده از ژل سفيدکننده را در روز کاهش دهيد و يا با مراجعه به دندانپزشک غلظت ژل فلورايد را کاهش دهيد. گاهي نيز بايد قبل از ژل سفيد کننده، از دهان شويه فلورايد استفاده کنيد و با خمير دندان ضد حساسيت دندان را بشوييد و سپس ژل سفيدکننده را بگذاريد. سپس دندان‌ها را دوباره بشوييد و دهان شويه فلورايد استفاه کنيد.
در قسمت بعدي اين مطلب، درباره ي "راه هاي کاهش حساسيت دندان ها" براي شما صحبت خواهيم کرد. با ما همراه باشيد.
ادامه دارد...