پيشرفته‌ترين راه‌كارهاي پذيرايي از مهمان

وظايف مهمان و ميزبان در سيره اهل بيت

روزي امير مومنان اندوهگين بود. يكي كه امام را اين‌چونين غمگين ديد پرسيد: چرا ناراحت هستيد؟

و امام فرمود: زيرا هفت روز بر من گذشته و مهمان به منزل ما نيامده است.سفينه 5/268

براي امام رضا عليه السلام مهماني رسيد و ساعاتي از شب با او نشسته و براي او سخن گفت. ناگاه چراغ منزل خراب شد. مرد مهمان دست برد تا چراغ را درست كند. امام اجازه ندادند و فرمودند: ما گروهي هستيم كه از مهمان خود كار نمي‌كشيم انّا قوم لانستخدم اضيافنا بحار49/102

شيخ بهايي گويد: و من جملة اكرام الضيف تقديم الفاكهة اليه قبل الطعام لانّه اوفق بالطبّ و ابعد عن الضرر كما قدّمها سبحانه في قوله عزّ و جلّ: (و فاكهة مما يتخيّرون ، و لحم طير مما يشتهون ). واقعه / 20 21؛ سفينة البحار / 5 / 270

از جمله‌ي احترام و اكرام مهمان تعارف كردن ميوه قبل از غذا بر اوست چرا كه ميوه از نظر پزشكي خوب بوده و از ضرر دور است چنانكه خدا نيز در قرآن آن را بر غذا مقدم داشته و مي‌فرمايد: و ميوه هايي که خود بر مي گزينند؛ و گوشت پرنده هر چه بخواهند

• الف) اجابت دعوت؛ قال الصادق عليه السلام: من الحقوق الواجبات للمؤمن علي المؤمن ان يجيب دعوته. محاسن برقي / 2 / 179

يكي از حقوق مومن اين است كه ديگران دعوتش را اجابت كنند

• ب) كم نشمردن غذاي ميزبان

قال الصادق عليه السلام: هلك امرؤ احتقر لاخيه ما يحضره و هلك امرؤ احتقر من اخيه ما قدم اليه. محجة البيضأ / 3 / 30

نابود شود كسي كه آنچه برادرش براي او مهيا كرده را كوچك شمارد و هلاك شود كسي كه آنچه كه برادرش بر او تقديم نموده را كم شمارد.

• ج) نشستن در مكان پيشنهادي ميزبان: قال الباقر عليه السلام: اذا دخل احدكم علي اخيه في رحله فليقعد حيث يأمر صاحب الرحل فانّ صاحب الرحل اعرف بعورة بيته من الداخل عليه. بحار / 75 / 451

هرگاه يكي از شما در خانه ديگري مهمان شد بايد آنجا كه صاحب خانه مي‌گويد بنشيند چراكه او به خانه خود و آنچه بايد در آن رعايت و ملاحظه شود آگاه‌تر از مهمان است.

• 1 به رنج نيافتادن؛ قال رسول الله صلّي اللّه عليه و آله: لا يتكلّفن احد لضيفه ما لا يقدر.

هيچ كس نبايد براي مهمانش، خود را به آنچه كه در توانش نيست به تكلف اندازد .

كنز العمال / 25876

• 2 به رنج افتادن در صورت دعوت؛ قال الصادق عليه السلام: اذا اتاك اخوك فاته بما عندك و اذا دعوته فتكلّف له. محاسن برقي / 2 / 179

هرگاه برادرت پيش تو آمد [بدون آنكه تو دعوتش كني] آنچه داري، برايش بياور، و هرگاه خود دعوتش كردي برايش تدارك ببين.

• 3 سؤ ال نكردن از ميهمان در ميل به غذا؛ قال الصادق عليه السلام: لا تقل لاخيك اذا دخل عليك اكلت اليوم شيئا. بحار / 75 / 455

هيچ وقت به برادرت كه مهمان توست نگو: "امروز چيزي خوردي؟" [بلكه بدون آنكه از او بپرسي، پذيرايي‌اش كن].

• 4 كار نكشيدن از مهمان؛ قال الرضا عليه السلام: اخدم اخاك فان استخدمك فلا و لا كرامة له. بحار/74/178

قال الصادق عليه السلام: نهي رسول الله ان يستخدم الضيف. سفينة البحار / 5 / 270

امام صادق فرمودند پيامبر خدا از كار كشيدن از مهمان نهي كرده‌اند.

• 5 غذا خوردن با مهمان؛ قال رسول الله صلّي اللّه عليه و آله: من احبّ ان يحبه الله و رسوله فليأكل مع ضيفه. مدينة البلاغه / 2 / 552

هركه دوست دارد خدا و پيامبرش دوستش داشته باشند همراه مهمان خود غذا بخورد.

• 6 آماده كردن خلال؛ قال رسول الله صلّي اللّه عليه و آله: ان من حقّ الضيف ان يعدله الخلال. بحار/75 / 455

يكي از حقوق مهمان اين است خلال دندان مقابلش بگذاري

• 7 دير از غذا دست كشيدن؛ كان رسول الله صلّي اللّه عليه و آله اكل معه (الضيف ) و لم يرفع يده من الخوان حتي يرفع الضيف يده. فروع كافي / 6 /2 85

پيامبر همراه مهمان غذا مي‌خورد و دست از سفره نمي‌كشيد تا آنكه مهمان كنار رود.

• 8 به زحمت نيانداختن همسر؛ شخصي حضرت علي عليه السلام را به مهماني دعوت كرد. حضرت فرمود: با شرايطي دعوت تو را مي‌پذيرم: لا تدخل علي شيئا من خارج و لا تدّخر علي شيئا في البيت و لا تجحف بالعيال. بحار / 75 / 4511

چيزي از بيرون تهيه نمي كني و چيزي در خانه ذخيره نمي كني و خانواده‌ات را به تكلف و زحمت نمي‌اندازي.

• 9 تكريم از مهمان؛ قال علي عليه السلام: اكرم ضيفك و ان كان حقيرا و قم عن مجلسك لابيك و معلّمك و ان كنت اميرا. غرر الحكم / 1 / 114

بر مهمان خود احترام بگذار  اكرامش كن هرچند كوچك و كم ارزش باشد، و پيش پاي پدر و ملم خود از جايت به پا خيز هر چند كه پادشاه باشي.

• 10 بدرقه ي مهمان؛ قال رسول الله صلّي اللّه عليه و آله: من حقّ الضيف ان تمشي معه فتخرجه من حريمك الي الباب. بحار / 75 / 451

يكي از حقوق مهمان اين است كه او را تا تا دم در خانه‌ات همراهي كني.