نفس عمیق بكشید!

كلیدهاى بهداشتى یادگیرى(2)

برای خواندن مقاله ی قبل اینجا کلیک کنید .

در مقاله ی قبل، سه كلید بهداشتى یادگیرى را خواندید؛ «حمام كنید و درس بخوانید»، «صبحانه فراموش نشود» و «سر به زیر نباشید». و این هم باقى كلیدها :

درست راه بروید

آیا تا به حال به راه رفتن خود دقت كرده‏اید؟ آیا تا به حال دوستانتان در مورد فیزیك بدنى شما در هنگام راه رفتن با شما صحبتى كرده‏اند؟ آیا از این گروه آدم‏هایى هستید كه با گردنى افراشته و سینه‏اى فراخ و كمرى راست راه مى‏روند یا از آن گروهى هستند كه پشت خود را خم مى‏كنند و سینه را به تو مى‏كشند و گردن خم مى‏كنند؟ تصور شما از دیدن این دو گروه چیست و چه احساسى به شما دست مى‏دهد؟

اغلب ما از دیدن گروه اول، حس اعتماد به نفس، توانایى، جوانى و شادابى پیدا مى‏كنیم و با دیدن گروه دوم به یاد خجالت و شرم، ناتوانى و شكست مى‏افتیم. این تصورات بسیار به حقیقت نزدیكند.

حقیقت آن است كه نوع راه رفتن و ایستادن ما در توانایى‏ها و روحیه ی ما تأثیر زیادی دارد و این امر دلایل علمى بسیار محكم و ثابت شده‏اى دارد.

وقتى كه سینه را به تو مى‏كشیم و پشت را خم مى‏كنیم ، در واقع ظرفیت قفسه ی صدرى را كاهش مى‏دهیم و حجم مفید و مؤثر ریه را كم مى‏كنیم. با این كار، متأسفانه از میزان اكسیژن ورودى به ریه‏ها مى‏كاهیم و حجم فضاى مرده و انباشته از دى اكسید كربن سیاه و زیان‏بار را افزایش مى‏دهیم .

در حالت سلامت، اكسیژن ورودى به ریه‏ها، شاخصى براى اكسیژن شناور در خون و اكسیژنى است كه به اندام‏هاى مختلف و از آن جمله مغز و اعصاب مى‏رسد.

وقتى كه فردى پشت را راست نگه مى‏دارد و قفسه ی سینه را بیرون مى‏دهد ، در واقع بر ظرفیت طبیعى ریه‏هاى خویش مى‏افزاید و بیشتر از سهمیه خود اكسیژن دریافت مى‏كند. این امر موجب مى‏شود كه اكسیژن بیشتر به خون و به مغز او برسد و احساس نشاط و شادابى و توانایى كند؛ زیرا همه ی سلول‏هاى مغزى و در واقع همه ی سلول‏هاى بدن او پیغام مى‏فرستند كه آماده انجام هر كارى كه از آنها خواسته شود، هستند. آنها در اوج توانایى‏اند و این به انسان اعتماد به نفس مى‏دهد و روحیه‏اى عالى براى یادگیرى و به كارگیرى ایجاد مى‏شود.

پس، از فردا در شیوه ی راه رفتن خود بیشتر دقت كنید. سر را بالا بگیرد؛ گردن و ستون فقرات خود را راست كنید و عمیق نفس بكشید. مى‏دانید چه احساسى خواهید داشت؟ احساس قدم زدن در یك باغ پر گل و این اثر اكسیژن است.

آرام و عمیق نفس بكشید

یك نفس آرام و عمیق خیلى از توانایى‏هاى شما را به شما باز مى‏گرداند. تواناى‏هایى كه در اوج اضطراب و آشفتگى فكرى به تاراج مى‏روند و دست شما را خالى مى‏گذارند. اگر در چنین لحظه‏هایى احساس درماندگى و خستگى فكركردید و ناتوانى بر شما غلبه كرد ، مفیدترین كار، یك نفس عمیق و آرام است .

در هنگام بحران اگرشما با تسلط بر خود ، یك لحظه از بحران فاصله بگیرید و آرام و عمیق نفس بكشید. این امر موجب مى‏شود تا اكسیژن مناسب وارد خون شما گردد و سیستم اعصاب شما را تغذیه نماید و قدرت تصمیم‏گیرى و تمركز شما را باز گرداند و علاوه بر اینها از كاهش سطح هوشیارى و توجه عمومى شما نیز جلوگیرى به عمل آورد.

پس به یاد داشته باشید كه:

هنگامى كه استاد در فهرست اسامى به دنبال كسى مى‏گردد تا از او سؤال كند ،

وقتى كه سؤالات امتحانى را یك به یك مى‏خوانید و هیچ جوابى در ذهن شما شكل نمى‏گیرد ،

وقتى كه بادوستان خود درباره یك مطلب علمى بغرنج به سختى بحث و گفت و گو مى‏كنید،

وقتى كه خداى ناكرده گرفتار یك دعواى نفس‏گیر یا خشم و عصبانیت شدید مى‏شوید ،

اولین كارى كه باید انجام دهید ، چند نفس آرام و عمیق است .

مطمئن باشید كه روند همه ی جریانات فوق، به نحو مطلوبى تغییر خواهد كرد.

هواى خوب، نور خوب، دماى خوب

محیطى كه به عنوان محل مطالعه انتخاب مى‏شود، باید چند ویژگى مهم داشته باشد تا توانایى و قدرت فراگیرى شما را افزایش دهد. این ویژگى‏ها عبارتند از:

فراموش نكنید كه سلول‏هاى مغز شما نفس مى‏كشند و هر موجودى كه نفس مى‏كشد ، در شرایط فقر اكسیژن ، خسته و ناتوان شده، از كار خواهد افتاد. تهویه ی مناسب در محل مطالعه، یكى از اساسى‏ترین شرایطى است كه ناگزیر و اجتناب‏ناپذیر است..

فراموش نكنید كه شما نوشتارى را فرا مى‏گیرد كه آن را به خوبى و وضوح ببینید. این، یك امر مسلم است كه اگر درست و واضح صفحه ی كتاب خود را نبینید ، به خوبى آن را به خاطر نمى‏سپارید. نور مناسب ، شرط واجب دیگرى است كه در مكان مطالعه نباید نادیده گرفته شود. در نور كم و نامناسب، چشمان شما براى دیدن خطوط و كلمات تلاش بیشترى مى‏كنند و از عضلات خود كار بیشترى مى‏كشند؛ پس زودتر خسته مى‏شوند و نیاز به استراحت پیدا مى‏كنند و شما مجبور مى‏شوید مطالعه را متوقف كنید.

فراموش نكنید كه هر سلول زنده‏اى در گرما آب از دست مى‏دهد و چروكیده مى‏شود و در سرما به تكاپو و صرف انرژى مى‏افتد تا زنده بماند. حرارت مناسب ، یكى دیگر از ویژگى‏هاى ضرورى مكان مطالعه است.

بدن ما در گرماى شدید شروع به تعریق مى‏كند ، كم آب مى‏شود گردش خون آن با مشكل مواجه مى‏شود ، كسل و خواب‏آلوده مى‏گردد و سرانجام تمركز خود را از دست مى‏دهد. در سرما نیز سلول‏هاى بدن ما براى تعادل دماى درونى بدن ، مجبور به صرف انرژى بیشترى براى گرماسازى درونى مى‏شوند و جریان مصرف انرژى را از سلول‏هاى مغزى به سمت ماهیچه‏ها و اعضاى درونى منحرف مى‏سازند و میزان توانایى ذهنى و قدرت یادگیرى ما كاهش مى‏یابد. بهترین شرایط حرارتى براى محل مطالعه ، دمایى نزدیك به دماى بدن یا چند درجه خنك‏تر است كه موجب نشاط و هوشیارى مى‏شود.

منبع : نشریه ی پرسمان - با تلخیص و تغییر

نویسنده :  دكتر مژده پورحسینى