عوامل ایجاد سردرد بعد از خوردن غذا

آیا تابه‌حال برایتان پیش آمده بعد از خوردن غذایی خوشمزه دچار سردرد آزاردهنده‌ای شوید؟ این اتفاق عجیب بعد از خوردن غذا چیزی است که برای خیلی از افراد اتفاق می‌افتد و می‌تواند یک تجربه خوشایند را به تجربه‌ای ناخوشایند تبدیل کند. درک علت‌ها برای رسیدن به راهکارهای این مسئله برای کسانی که اغلب دچار این مشکل می‌شوند لازم است. سردردهایی که فوراً بعد از خوردن غذا سراغتان می‌آیند می‌توانند مربوط به عوامل زیادی باشند، از محرک‌های غذایی گرفته تا عوارض پنهان در سلامتی.

علت‌های سردرد بعد از خوردن غذا

سردرد بعد از خوردن غذا می‌تواند علت‌های گوناگونی داشته باشد و لازم است این علت‌ها مدیریت شوند تا جلوی این سردردها نیز گرفته شود. برخی از علت‌های متداول سردرد بعد از خوردن غذا:
. آلرژی‌های غذایی
حساسیت‌های غذایی نقش مهمی در ایجاد سردرد دارند. وقتی غذایی را می‌خورید که به آن آلرژی دارید، سیستم ایمنی بدنتان واکنش نشان می‌دهد و باعث التهاب و تغییراتی در رگ‌ها می‌شود. این واکنش می‌تواند منجر به سردرد شود. لبنیات، گندم، ذرت، تخم‌مرغ و غذاهای فراوری شده از آلرژن‌های شایع غذایی‌اند.

. برخی ترکیبات غذایی
یک سری از غذاها دارای ترکیباتی‌اند که می‌توانند باعث سردرد در افراد مستعد شوند. مثلاً پنیر کهنه حاوی تیرامین است که بر فشارخون اثر می‌گذارد و می‌تواند میگرن ایجاد کند. همچنین مونوسدیم گلوتامات موجود در برخی غذاهای فراوری شده و غذاهای رستورانی می‌تواند باعث سردرد و دیگر علائم در افراد حساس شود.

. افت قند خون و کم آب نوشیدن
دهیدراسیون و پایین‌بودن سطح قند خون می‌تواند موجب سردرد بعد از غذا شود. عدم دریافت آب و مایعات کافی بر عملکرد عمومی بدن از جمله عملکرد مغز اثر می‌گذارد. افت قند خون، خصوصاً بعد از غذا، می‌تواند باعث تغییراتی در گیرنده‌های درد در مغز شده و سردرد ایجاد کند. این اتفاق اغلب زمانی می‌افتد که برای مدت طولانی چیزی نخورده‌اید یا وعده‌ای پُر از قند و کربوهیدرات مصرف کرده‌اید.

. ترک کافئین
سردردهای ناشی از دوری از کافئین در میان کسانی که عادت دارند به طور مرتب کافئین مصرف کنند متداول است. کاهش ناگهانی مصرف کافئین می‌تواند منجر به این علائم ناخوشایند شود.

. مصرف الکل
نوشیدن الکل می‌تواند به دلیل اثرات ادرارآوری که دارد و همچنین به‌خاطر وجود هیستامین‌ها باعث سردرد شود.

. واکنش انسولین
نوسانات انسولین می‌تواند بر ایجاد سردرد اثر بگذارد. وقتی سطح قند خون بالا می‌رود و فوراً افت می‌کند، بر عملکرد مغز اثر می‌گذارد و این پتانسیل را دارد که ایجاد سردرد کند. وعده‌های پُرکربوهیدرات نیز ممکن است منجر به هیپوگلیسمی واکنشی شوند که یکی از علت‌های رایج سردرد است. افرادی که مقاومت به انسولین دارند اغلب دچار سردردهای مکرر می‌شوند.

. عدم تعادل در روده
عدم تعادل در روده‌ها می‌تواند باعث افزایش التهاب در بدن شده و سردرد ایجاد کند. عدم تحمل یک سری از مواد غذایی منجر به ضعف سلامت روده شده و تحریکاتی ایجاد می‌کنند که می‌تواند به‌صورت سردرد ظاهر شود. سندرم نشت روده که در آن مخاط روده نفوذپذیر می‌شود و به سموم اجازه واردشدن به خون را می‌دهد می‌تواند باعث سردرد شود.

. بیماری‌های مزمن
بیماری‌های مزمنی مثل دیابت به دلیل نوسانات قند خون، اختلال در واکنش انسولین و تغییراتی که در رگ‌ها ایجاد می‌کند می‌توانند احتمال سردرد بعد از غذا را بیشتر کنند.

. دیگر علت‌ها
فاکتورهای دیگری که می‌توانند باعث سردرد بعد از غذا شوند شامل اختلالات مفصل فکی گیجگاهی می‌شوند که جویدن را دردناک می‌کنند. همچنین محرک‌های سرد می‌توانند باعث سردرد شوند که معمولاً به آن فریز مغزی می‌گویند. این اتفاق بعد از خوردن غذاها یا نوشیدنی‌های یخی رخ می‌دهد و گفته می‌شود نتیجهٔ تغییراتی در رگ‌های اطراف برخی از عصب‌ها در واکنش به دمای پایین است.

درمان‌ها و راهکارها

مدیریت سردردهای بعد از غذا شامل ترکیبی از تغییراتی در سبک زندگی و درمان‌های هدفمند می‌شود. شما می‌توانید برای تسکین این علائم ناخوشایند قدم‌هایی بردارید:

. بدنتان را همیشه سیراب نگه دارید. نوشیدن آب و مایعات کافی در طول روز کمک می‌کند میزان آب بدن متعادل بماند و احتمال سردرد کمتر شود. نوشیدن مایعات بیشتر در هوای گرم یا طی فعالیت بدنی اهمیت ویژه‌ای دارد.

. داشتن یک رژیم غذایی متعادل نیز مهم است. رژیم غذایی شما باید شامل مصرف منظم غذاهایی برای تثبیت قند خون و اجتناب از گرسنگی‌های طولانی‌مدت شود. وعدهٔ غذایی متعادل باید شامل پروتئین‌ها، چربی‌ها و کربوهیدارتها شود تا به حفظ سطح متعادل قند خون کمک کند.

. شناسایی محرک‌های غذایی و پرهیز از آنها: می‌توانید تمام چیزهایی را که می‌خورید یادداشت کنید تا شاید به مواردی برسید که احتمالاً باعث سردردتان می‌شوند. معمولاً غذاهایی که باعث واکنش آلرژیک می‌شوند آنهایی هستند که قند تصفیه شده یا کربوهیدرات تصفیه شده زیادی دارند.

برای تسکین فوری سردرد این راهکارها مؤثرند:
. ماساژ شقیقه‌ها و پشت گردن با روغن رقیق شده نعنا فلفلی.
. استفاده از حوله سرد روی پیشانی، شقیقه‌ها یا گردن.
. استراحت در اتاقی ساکت و تاریک.
. استفاده از مسکن‌های بدون نسخه.
. انجام فعالیت‌هایی برای کاهش استرس مثل مدیتیشن یا یک حمام گرم یا وان آب گرم با عصاره اسطوخودوس.
. برای مواردی که دچار فریز مغزی شده‌اید، نوشیدن مایعات گرم می‌تواند به آزادشدن رگ‌ها و تسکین درد و ناراحتی کمک کند.
درصورتی‌که سردردها ادامه پیدا کردند یا شدید شدند باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند یک برنامه درمانی به شما توصیه کند که شامل تجویز دارو یا تست‌های تشخیصی برای پیداکردن علت‌های احتمالی می‌شود.

لیستی از غذاهایی که می‌توانند باعث سردرد شوند

برای افرادی که مستعد سردردهای بعد از خوردن غذا هستند لازم است نسبت به انتخاب‌های غذایی خود حساس‌تر باشند. بعضی از غذاها به‌عنوان عامل سردردهای بعد از غذا شناسایی شده‌اند که پرهیز از آنها می‌تواند به میزان چشمگیری احتمال بروز سردرد بعد از غذا را کاهش دهد.
. پنیر کهنه: پنیر آبی، پنیر چدار و پنیر پارمسان دارای مقادیر زیادی تیرامین هستند که با سردردهای میگرنی در برخی از افراد مرتبط است.
. گوشت‌های فراوری شده: هات‌داگ، بیکن، ناگت مرغ اغلب حاوی افزودنی‌هایی مانند نیترات هستند که می‌تواند عاملی برای سردرد بعد از غذا باشد.
. شکلات: شکلات باتوجه‌به کافئین و تیرامینی که دارد می‌تواند عاملی برای سردرد در افراد مستعد باشد.
. نوشیدنی‌های کافئین‌دار: مصرف زیاد کافئین یا ترک ناگهانی آن می‌تواند باعث سردرد شود. چای و قهوه و نوشیدنی‌های کافئین‌دار را در حد اعتدال مصرف کنید.
. شیرین‌کننده‌های مصنوعی: آسپارتام و دیگر شیرین‌کننده‌های مصنوعی موجود در نوشابه‌های رژیمی و محصولات بدون قند در برخی افراد ایجاد سردرد می‌کنند.
. مغزها و دانه‌ها: این مواد خوراکی هر چند سرشار از خاصیت‌اند اما برخی از آنها، خصوصاً آنهایی که تیرامین دارند می‌توانند باعث سردرد شوند.
. مونوسدیم گلوتامات: این ترکیب اغلب در غذاهای فراوری شده و رستورانی وجود دارد و در افراد حساس می‌تواند باعث سردرد بعد از غذا شود.
. غذاهای تخمیر شده: ساورکرات و کیمچی حاوی تیرامین هستند که در برخی افراد باعث سردرد می‌شود.
لازم به یادآوری است که محرک‌های غذایی می‌توانند برای هر کسی متفاوت باشند. نوشتن غذاهایی که مصرف می‌کنید کمکتان می‌کند محرک غذایی خودتان را بشناسید و با انتخاب‌های هوشمندانه‌تر از سردرد بعد از غذا پیشگیری کنید.

چه زمانی مراجعه به پزشک لازم است؟

گهگاه بعد از غذا دچار سردرد شدن عجیب نیست و جای نگرانی ندارد؛ اما در برخی موارد نیازمند بررسی‌های پزشکی است:
. اگر دچار سردردهای طولانی و شدید بعد از خوردن غذا می‌شوید باید به پزشک مراجعه کنید؛ چون ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل سیستمیک باشد.
. اگر سردردهای بعد از غذا همراه با علائم نورولوژیکی مانند سرگیجه، تاری دید، گیجی و پریشانی یا مشکل در تکلم باشند می‌توانند نشان‌دهنده مشکلی جدی باشند که باید زودتر بررسی شوند.
. تهوع و استفراغ‌های مداوم همراه با سردردهای بعد از غذا می‌تواند حاکی از انواع بیماری‌ها باشد؛ مانند میگرن یا مشکلات گوارشی. در چنین مواردی ارزیابی پزشکی لازم است تا علت شناسایی شده و درمان تجویز شود.
. اگر تازگی‌ها دچار سردردهای بعد از غذا می‌شوید یا قبلاً هم وجود داشته؛ اما اخیراً تغییراتی در الگوی این سردردها رخ داده است باید به پزشک مراجعه کنید.
اگر سردردهای بعد از غذا اختلال زیادی در زندگی روزمره‌تان ایجاد کرده‌اند و کیفیت زندگی‌تان را کاهش داده‌اند باید به پزشک مراجعه کنید.
. افرادی که مشکوک به آلرژی‌های غذایی هستند و فکر می‌کنند علت سردردهای بعد از غذایشان ممکن است حساسیت غذایی باشد باید برای تشخیص دقیق به پزشک مراجعه کنند.
. اگر سردردی به طور ناگهانی سراغتان آمد و به‌سرعت شدت گرفت و تقریباً می‌توانید بگویید بدترین سردرد عمرتان است یا همراه با گرفتگی گردن، تب، تشنج، غش یا تغییراتی در شخصیت است باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.

در پایان
سردردهای بعد از غذا می‌توانند بر زندگی روزمره اثر بگذارند؛ اما درک علت آنها و پیداکردن راه‌حل برای پیشگیری کمک زیادی خواهند کرد. در خیلی از موارد می‌توانید با توجه‌کردن به محرک‌های غذایی، نوشیدن آب کافی و حفظ سطح متعادل قند خون، شدت و تکرار این سردردها را کنترل کنید. به بدنتان گوش دهید و به الگوهای سردردهایتان دقت کنید.
در مواردی که سردردها ادامه پیدا کردند باید بررسی پزشکی صورت بگیرد. پزشک می‌تواند بعد از تشخیص علت، درمان و راهکارهای مناسب را توصیه کند.

---