سندرم ری در کودکان و آنچه باید بدانید

سندرم ری اساساً مربوط به کودکان است؛ اما امکان دارد در هر سنی رخ دهد. سندرم ری معمولاً در فصل‌های پاییز و زمستان و در کودکان کوچک‌تر از ۱۸ سال اتفاق می‌افتد.

سندرم ری چقدر رایج است؟

تخمین زده می‌شود در آمریکا هر ساله دو کودک به سندرم ری دچار می‌شوند. آمار ابتلا به سندرم ری کمتر شده است و دلیل آن آگاهی دادن نسبت به این بیماری است. اگر کودکتان بیمار است، برای تسکین علائمی که دارد به او آسپرین ندهید. واکسیناسیون برای آنفلوانزا و آبله‌مرغان در پیشگیری از عفونت‌های ویروسی موفق است و هر ساله منجر به کاهش تعداد موارد ابتلا می‌شود.

سندرم ری چگونه بر بدن کودک اثر می‌گذارد؟

بعد از یک بیماری عفونی یا یک عفونت مثل آنفلوانزا یا آبله‌مرغان، کودک ممکن است تا یک هفته بعد از شروع بیماری، علائمی داشته باشد. خیلی مهم است که این علائم را با آسپرین کنترل نکنید چون می‌تواند باعث سندرم ری شود.
سندرم ری باعث ایجاد فشار در مغز کودک می‌شود، به همین دلیل شخصیت کودک می‌تواند ناگهان تغییر کند. کودک شاد شما ممکن است نسبت به فعالیت‌های موردعلاقه‌اش بی‌تفاوت شود یا با چیزهای معمول به‌راحتی عصبی یا آزرده شود. علائم اولیه سندرم ری مانند تغییراتی در وضعیت ذهنی کودک می‌تواند منجر به تشخیص به‌موقع بیماری و در نتیجه اقدامات درمانی شود که نتیجه‌اش بهترین دستاورد از درمان خواهد بود.

علائم و علت‌های سندرم ری

علائم سندرم ری بر اساس اینکه عارضه چگونه کودک را درگیر کرده است، طیف گسترده‌ای از نظر شدت دارند. اولین علامت سندرم ری، یک عفونت ویروسی است، مثل سرماخوردگی، عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، آنفلوانزا یا آبله‌مرغان. بعد از تجربهٔ علائم عفونت ویروسی به مدت پنج تا هفت روز، علائم سندرم ری ظاهر می‌شوند:
. استفراغ
. احساس خستگی و بی‌انرژی بودن
. نشان‌دادن اضطراب و آشفتگی و سرگردانی یا تجربه توهمات
. تغییراتی در شخصیت مثلاً زودرنجی، ستیزه‌جویی و پرخاشگری
. تندتند نفس‌کشیدن
افزایش فشار در جمجمه باعث تغییراتی در عملکردهای مغز کودک می‌شود که بر عملکردهای کبدش نیز اثر می‌گذارند. علائم شدید سندرم ری:
. تشنج
. کما
. ازدست‌دادن هشیاری
. مشکل در لخته‌شدن خون
. آمونیاک زیاد در خون
اگر این علائم در ابتدا یا بعد از یک عفونت ویروسی ایجاد شوند باید کودک را فوراً به بیمارستان برسانید؛ زیرا بسیار خطرناک است.

علت سندرم ری چیست؟

علت سندرم ری ناشناخته است. اما این عارضه اغلب بعد از یک عفونت یا بیماری ویروسی در کودکانی که به آنها آسپرین داده می‌شود اتفاق می‌افتد. بیماری‌های ویروسی که می‌توانند علت سندرم ری باشند:
. آنفلوانزا
. آبله‌مرغان
. عفونت تنفسی
. سرماخوردگی معمولی
علائم سندرم ری حاصل افزایش فشار یا مایع در بافت مغزند و همچنین تغییراتی که در کبد ایجاد می‌کنند.
مطالعات نشان می‌دهند میتوکندری‌های آسیب دید می‌توانند سندرم ری را در کبد فعال کنند. میتوکندری‌ها بخشی از سلول هستند که انرژی تولید می‌کنند و به نام مرکز قدرت سلول شناخته می‌شوند. میتوکندری‌های غیرفعال بر عملکرد کبد اثر گذاشته و باعث علائم این سندرم می‌شوند. علت به‌وجودآمدن میتوکندری‌های آسیب‌دیده مشخص نیست.

آیا آسپرین باعث سندرم ری می‌شود؟

تحقیقات نشان می‌دهد آسپرین ممکن است عامل سندرم ری باشد و شدت علائم را افزایش دهد. علت مستقیم سندرم ری هنوز ناشناخته است. پیش از دادن آسپرین به کودک طی یک عفونت ویروسی حتماً از پزشک سؤال کنید. همیشه برچسب روی تمام داروها را بخوانید و دوز مناسب کودک را بررسی کنید.

مراحل مرتبط با سندرم ری کدام‌اند؟

مراحل اثرگذاری سندرم ری بر بدن کودک مشخص نیست. مطالعات نشان می‌دهند این عارضه زمانی پیشروی می‌کند که سلول‌های آسیب‌دیدهٔ میتوکندری‌ها با عفونت یا بیماری ویروسی جفت می‌شوند. علائم سندرم ری در صورت ورود آسپرین به بدن کودک شدت می‌گیرند، چون آسپرین، آسیب به میتوکندری‌ها را بدتر می‌کند.
میتوکندری‌های آسیب‌دیده باعث می‌شوند سطح آمونیاک خون بالا رود و سپس تورمی در مغز ایجاد شود. وقتی این فشار در مغز زیاد می‌شود، کلیه‌ها شروع به تخریب بافت چربی می‌کنند و نورون‌ها عملکرد خود را از دست می‌دهند.

سندرم ری چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک ممکن است بعد از شناسایی یک بیماری ویروسی که علائم سندرم ری بعد از آن ظاهر شده‌اند این عارضه را تشخیص دهد، مثلاً استفراغ و تغییرات رفتاری در کودک. تست‌های تشخیصی کمک می‌کنند اگر پای عارضهٔ دیگری با علائم مشابه در میان است شناسایی شود.
تشخیص سندرم ری در کودک دارای شاخصی از جهت شدت است که با «یک» به معنی کم شدت و «پنج» به معنی شدیدترین شناخته می‌شود.

چه آزمایش‌هایی سندرم ری را شناسایی می‌کنند؟

پزشک ممکن است برای تأیید تشخیص خود دستور آزمایش‌های گوناگونی بدهد که شامل این موارد می‌شوند:
. تست‌های آزمایشگاهی برای بررسی سطح آمونیاک در خون یا تجمع سمومی در ادرار
. تست‌های تصویری مانند ام‌آرآی یا سی‌تی‌اسکن برای دیدن مغز
. بیوپسی کبد
. تست مایع نخاعی

آیا ممکن است اشتباهی سندرم ری تشخیص داده شود؟

سندرم ری دارای علائم مشابهی با خیلی از بیماری‌های دیگر است و تشخیص اشتباه غیرممکن نیست؛ اما به‌ندرت پیش می‌آید:
. انسفالیت
. مننژیت
. دیابت
. استفاده زیاد از داروی مخدر
. مسمومیت
. سندرم ناگهانی مرگ نوزاد
. بیماری‌های ذهنی

سندرم ری چگونه درمان می‌شود؟

درمان سندرم ری مبتنی بر محافظت از مغز کودک با کاهش تورم، رفع آسیب کبد و آسیب متابولیکی و پیشگیری از عوارض ریوی است. درمان شامل این موارد می‌شود:
. واردکردن لوله‌ای به نای کودک تا تنفس بهتر انجام شود و یا استفاده از ونتیلاتور
. بالا نگه‌داشتن سر کودک
. دادن داروهایی برای کاهش سطح آمونیاک خون
. دادن داروهایی برای حفظ سطح قند خون
. دادن ویتامین K یا تزریق پلاسما برای کمک به لخته‌شدن خون
اگر تشخیص داده شود کودک دچار سندرم ری شده، پزشک فوراً او را به ICU انتقال می‌دهد تا هر چه زودتر درمان شروع شود. تیم مراقبتی کودک، دمای بدن کودک و عملکرد تمام اندام‌های حیاتی او را تحت کنترل می‌گیرند تا مطمئن شوند روند درمان با موفقیت پیش می‌رود.

آیا درمان سندرم ری عوارضی دارد؟

بیشتر بچه‌هایی که تشخیص داده می‌شود دچار سندرم ری شده‌اند به طور کامل خوب می‌شوند. اگر کودک دچار تورم مغزی شدید شده باشد ممکن است این عوارض را داشته باشد:
. فراموشی
. مشکل در یادگیری
. ازدست‌دادن بینایی و شنوایی
. مشکل در زبان و تکلم
. مشکل در حرکت‌کردن و انجام کارهای روزمره مثل لباس پوشیدن

چقدر بعد از درمان، حال کودک بهتر خواهد شد؟

بعد از درمان وقتی تورم مغز کودک کاهش یافت، کودک وارد دوره ریکاوری می‌شود که می‌تواند از چند روز تا چند هفته طول بکشد تا کودک بتواند بیمارستان را ترک کند.

چگونه می‌توان از سندرم ری پیشگیری کرد؟

ازآنجایی‌که بین مصرف آسپرین و سندرم ری ارتباطی وجود دارد می‌توانید با ندادن آسپرین به کودک، جلوی سندرم ری را بگیرید، خصوصاً اگر کودک کمتر از ۱۶ سال سن دارد. اگر کودک شما برای درمان عارضه‌ای به آسپرین نیاز دارد، پیش از مشورت با پزشک هرگز به کودک آسپرین ندهید.

چشم‌انداز برای کودکی که دچار سندرم ری شده چگونه است؟

این چشم‌انداز بستگی به شدت بیماری دارد، خصوصاً میزان تورم مغز و اینکه چه اندازه آمونیاک در خون کودک است. اگر این عارضه به‌سرعت پیشروی کند و کودک به کما برود، چشم‌انداز خوبی در انتظارش نخواهد بود. اما اگر این عارضه به‌موقع درمان شود، چشم‌انداز بسیار خوب خواهد بود.
به طور متوسط نرخ مرگ برای کودکانی که دچار سندرم ری می‌شوند ۲۱ درصد است. احتمال مرگ برای موارد درجه یک این سندرم کمتر از ۲ درصد و برای مرحله‌های بالا که کودک به کما می‌رود بالای ۸۰ درصد است. تشخیص به‌موقع و درمان مناسب به میزان زیادی نرخ بقا را بالا می‌برد.
بچه‌هایی که دچار علائم شدید سندرم ری می‌شوند ممکن است دچار پیامدهایی شوند که تا سال‌های بزرگسالی نیز با آنها باشد، مثلاً آسیب مغزی، مشکلاتی در ادراک و شناخت، صرع، ضعف عضلانی و آسیب عصبی.

آیا درمانی برای سندرم ری وجود دارد؟

درمان خاصی برای سندرم ری وجود ندارد. اما بسته به شدت این بیماری، خیلی از بچه‌ها به طور کامل خوب می‌شوند. درمان‌های فعلی از شدت علائم می‌کاهند و با هدف پیشگیری از پیامدهای بلندمدت یا مرگ انجام می‌شوند.

چه تحقیقاتی برای سندرم ری انجام شده؟

بیشتر مطالعات انجام شده درباره سندرم ری متمرکز بر پاسخ‌دادن به سؤال‌هایی در مورد این عارضه‌اند، مثلاً نقش آسپرین در این عارضه چیست. هدف نهایی از تحقیق، رسیدن به درک و شناخت بهتر برای تشخیص زودتر و درمان‌های مؤثرتر است.

چه زمانی باید کودک را نزد پزشک ببرید؟

اگر کودک بعد از یک بیماری ویروسی علائم سندرم ری را دارد یا اگر آسپرینی به او داده‌اید که با نظر پزشک نبوده باید کودک را فوراً به پزشک برسانید.

چه زمانی باید کودک را به اورژانس برسانید؟

اگر کودک دچار تشنج شد و به‌صورت غیرقابل‌کنترلی دست‌ها و پاهایش تکان می‌خورد باید اورژانس خبر کنید. تشنج معمولاً بین ۳۰ ثانیه تا ۲ دقیقه طول می‌کشد. اگر این اتفاق افتاد سریعاً اورژانس خبر کنید یا کودک را به اورژانس برسانید.

چه سؤال‌هایی باید از پزشک بپرسید؟

. آیا کودک بعد از ترک بیمارستان باز هم علائمی از سندرم ری خواهد داشت؟
. سندرم ری چه اثری بر زندگی آینده کودک می‌گذارد؟
. اگر کودکم مریض شد چه داروهایی را نباید به او بدهم؟

آیا یک دوز آسپرین می‌تواند باعث سندرم ری شود؟

آسپرین که به‌صورت پپتو بیسمول وجود دارد و کودکان نباید بدون مشورت با پزشک این دارو را مصرف کنند. آسپرینی که حین یک بیماری یا عفونت ویروسی به کودک داده می‌شود می‌تواند علائم سندرم ری را ایجاد نماید؛ اما علت دقیق سندرم ری ناشناخته است. همیشه پیش از دادن آسپرین به کودک برچسب و راهنمای مصرف دارو را خوب بخوانید و با پزشک مشورت کنید.

در پایان
دانستن علائم سندرم ری و رساندن به‌موقع کودک به پزشک می‌تواند منجر به درمان مؤثر و موفقیت‌آمیز شود. به برنامه واکسیناسیون کودک اهمیت دهید و موارد بهداشتی را رعایت کنید تا کودک تاحدامکان از عفونت‌های ویروسی دور بماند.

---