پیشوازهای پاییزی

پاییز از نظر ستاره‌ شناختی بین دو نقطهٔ اعتدال پاییزی و انقلاب زمستانی است. از نظر گاهشماری هجری خورشیدی، در روز یکم مهر آغاز می‌ شود و تا پایان آذر ادامه می‌ یابد.
بر پایهٔ تقویم میلادی فصل پاییز در اصل در نیمکره شمالی جهان در حدود ۲۳ سپتامبر (۱ مهر) و در نیمکره جنوبی پیرامون ۲۱ مارس (۱ فروردین) آغاز می‌شود. زمان پایان آن در نیمکره شمالی ۲۱ دسامبر (۳۰ آذر) و در نیمکره جنوبی ۲۱ ژوئن (۳۱ خرداد) است.
به هنگام پاییز بسیاری از انواع گیاهان برگ‌ های خود را از دست می‌دهند و به‌ اصطلاح خزان می‌کنند. دمای هوا نیز در فصل پاییز تا اندازهٔ زیادی پایین‌ تر از تابستان است. در پاییز، روزها کوتاه‌ تر و شب‌ ها طولانی‌ تر می‌ شوند. در بخش‌ هائی از جهان در این فصل میزان بارش زیادتر می‌ شود.

در ادبیات ایران، اشاره‌ های فراوانی به پاییز شده‌ است. مولوی، حافظ، و سعدی از جمله شاعران کلاسیک پارسی هستند که خزان را در تقابل با بهار به تصویر می‌کشند. مولوی خزان را نابود کننده زیبایی‌ ها و نیست‌ کننده برگ‌ ها می‌ داند. به گفته وی: