تبیان، دستیار زندگی

 به بهانه ۱۰ اردیبهشت، روز ملی خلیج‌فارس

نام «خلیج‌فارس» از کجا آمد؟

روز دهم اردیبهشت به عنوان روز ملی خلیج فارس نام‌گذاری شده است؛ اما سوالی که به وجود می‌آید این است که پشت این نام‌گذاری چه قصه و داستانی قرار گرفته است؟
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : فاطمه ناجی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
روز ملی خلیج‌فارس ، نام‌گذاری  خلیج فارس ،
روز دهم اردیبهشت به عنوان روز ملی خلیج فارس نام‌گذاری شده است؛ اما سوالی که به وجود می‌آید این است که پشت این نام‌گذاری چه قصه و داستانی قرار گرفته است؟

 در زمان شاه اسماعیل اول، امپراتوری پرتغال به خلیج فارس و تنگه هرمز وارد شد و این مناطق را به تصرف خود درآورد. شاه اسماعیل اول پس از تصرف خلیج فارس، با پرتغالی‌ها همکاری کرد که این امر به نفوذ آن‌ها در مناطق اطراف خلیج فارس منجر شد و باعث شد حضورشان در خلیج فارس تا 116 سال ادامه پیدا کند تا اینکه نیروهای شاه عباس صفوی، خلیج فارس را آزاد کردند و پرتغالی‌ها را از این منطقه اخراج کردند.

سومین خلیج فارس

خلیج فارس، پس از خلیج مکزیک و خلیج هادسون، سومین خلیج بزرگ جهان است و در مسیر انتقال نفت و گاز ایران و کشورهای عربی قرار دارد، این خلیج سرشار از معادن نفت و گاز بوده و از این رو، جزء مناطق استراتژیک و مهم در سطح بین‌المللی به شمار می‌رود.

خلیج عرب کجاست؟

برخی از کشورهای عربی خلیج فارس را به نام جعلی خلیج عربی یا «خلیج» نامیده‌اند. نکته قابل توجه این است که «خلیج عربی» واقعیت دارد و یک عبارت قدیمی است؛ اما این خلیج در فاصله مرزهای غربی عربستان با مصر و سودان قرار دارد و هرودوت، تاریخ‌نگار یونانی، در کتاب‌های خود بارها بحر احمر را که بین تنگه باب المندب و کانال سوئز قرار دارد، خلیج عرب نامیده است.

جعل اسم خلیج فارس به خلیج عرب از کجا آمد؟

اما چگونه این کلمه به اشتباه در نقشه‌ها جایگزین شد؟ نخستین بار جمال عبدالناصر، رئیس‌جمهور وقت مصر، در یک سخنرانی در سال 1951 با گفتن خلیج عرب به جای خلیج فارس، خواستار تحریک احساسات توده‌های عرب منطقه علیه ایران شد. پیش از این، هیچ سندی برای استفاده رسمی از این عبارت وجود نداشته است.

چندین سال پس از جمال عبدالناصر، سر چارلز بلگریو به عنوان نخستین سیاستمدار غربی در سال 1955 در نشریه صدای بحرین، نام خلیج عربی را پیشنهاد کرد تا با ایجاد تق.یت تقابل بین اعراب خلیج فارس دشمنی ایجاد کند. برخی هم عقیده دارند که نام خلیج عربی برای اولین بار توسط رودریک اوون، یکی از نمایندگان سیاسی انگلیس، در کتاب‌های خود به کار برده شده و پس از آن بین کشورهای دیگر رواج یافت.

خلیج همیشگی فارس

با این حال، هیچ اسناد معتبری برای اثبات تغییر نام خلیج فارس وجود ندارد و بر اساس گفته‌های تاریخ‌نگاران عرب، حتی از زمان جنگ‌های ایران و یونان، آب‌های این منطقه به نام خلیج فارس شناخته شده و تمام قراردادها و معاهداتی که بین ایران و دولت‌های اروپایی مانند بریتانیا به امضا رسیده، به اسم خلیج فارس ثبت شده‌اند. از همه مهم‌تر، در تاریخ 19 ژوئن 2018، اسم خلیج فارس با پیشوند «مروارید» بر اساس معاهده لیسبون در سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO)، که یکی از سازمان‌های وابسته به سازمان ملل متحده است، به ثبت جهانی نشان جغرافیایی رسیده است. بنابراین، هیچ کشور، دولت و سازمانی نمی‌تواند خلیج فارس را به نام دیگری نامگذاری کند.