اپلیکیشن مسیریاب «نشان» حاصل سختکوشی در شرایط بحرانی

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در توییتی که مصادف با شب یلدا منتشر شد، از یک اپلیکیشن بومی مسیریاب سخن راند که خلاقیت خوبی در نقشه مسیریاب ایجاد کرده بود. به واقع در آن شب خاص، اپلیکیشن«نشان» کاربرانش را با طرح هایی از لبو، انار و هندوانه شب یلدا همراهی می کرد و گاهی انارها برای کاربران شعر هم می خواندند.
مجمدجواد آذری جهرمی در ان توییت نوشت: اگر برخی مسئولین احساس تکلیف برای حمایت! از یک محصول بومی نکنند، بدانید و آگاه باشید که یک تیم جوان ایرانی، بدون حمایت و در یک فضای رقابتی در حال تصاحب بازار سرویس مسیریاب است. مجموع نصب های فعال نشان از یک و نیم میلیون گذشت و کیفیت بهتری از برخی رقبای بین المللی دارد.
اشاره به همین توییت که بازخوردهای خوبی در شبکه‌های اجتماعی داشت، سرآغاز گفت و گوی «جواد عامل» مدیر مجموعه راژمان و خبرنگار گروه علمی ایرنا قرار گرفت. این مجموعه همزمان با سایر کاربران فضای مجازی و در حالی که توقع نداشتند، با توئیت وزیر رو به رو شدند. البته اپلیکیشن نشان تا قبل از آن شب هم بر اساس آمار اپ ‌استورها بیش از یک میلیون کاربر داشت: «توئیت وزیر محصول ما را یکبار دیگر به کاربران فضای مجازی معرفی کرد. همان شب بیش از 10 هزار نصب تازه داشتیم».
وی ادامه داد: باید اضافه کنم برخی گمان کردند شاید ما هم از شرکت‌هایی هستیم که تحت عنوان محصول بومی وام‌های میلیاردی گرفتند. اما این مسئله در مورد تیم ما درست نیست. شرکت ما سال 84 وقتی 22‌سال داشتم تاسیس شد. سال 90 عملا ورشکسته شد و الان حدود 8 سال است که در حوزه‌ی نقشه و سرویس‌های مسیریابی و ترافیک کار می‌کنیم.

تمرکز روی ساخت نقشه

اپلیکیشن نشان، از دل یک راه پر فراز و نشیب بیرون آمده است. راهی که چند جوان دانشجوی 22-23 ساله آن را آغاز کردند: « سال 84 شرکت را تاسیس کردیم و آن زمان تمرکز ما بیشتر روی کارهای اتوماسیون اداری و پرتال سازمانی بود. از سال 89 به صورت جدی وارد حوزه‌ سرویس‌های نقشه شدیم که خیلی زود با ترافیک گره خورد. اواخر سال 90 نقشه ترافیک مشهد را برای شهرداری ساختیم».
وی ادامه داد: در آن پروژه دیتای ترافیکی را از سنسورهای کنترل تقاطع ها برداشت کردیم و روی نقشه نشان دادیم. این اپلیکیشن عملا اولین نقشه ترافیک کشور شد. این سرویس خیلی زود مورد توجه شهرداری ها قرار گرفت. ابتدا قزوین و اصفهان و بعد شهرهای دیگر خواهان این محصول شدند. ما هم درآمد خود را صرف توسعه‌ خود محصول و فناوری‌های مورد نیاز کردیم. تا امروز این اپلیکیشن‌ها که بیشتر به نام نقشه‌ی همراه شناخته می‌شود در 17 شهر کار شده است. البته مالک تمام اپلیکیشن هایی که ساختیم شهرداری ها هستند و ما صرفا سازنده و پیمانکار بودیم.

در لبه ورشکستگی

این شرکت کوچک هفت سال قبل با ورشکستگی رو به رو شد. جواد عامل در خصوص آن روزها می گوید: سال 89 اوضاع مالی ما خیلی بهم ریخت. همکاران مان شش ماه حقوق معوقه داشتند و شرایط اصلا خوب نبود. در حقیقت از نظر قواعد مالی، ما ورشکسته بودیم. هرچند قبول آن کمی سخت بود. آن سال با بچه های تیم تلاش کردیم و با مشقت بسیار 40 میلیون تومان وام 14درصد از صندوق پژوهش و فناوری گرفتیم. برای شرکتی که شش ماه حقوق کارمندانش عقب افتاده، این مبلغ چندان هم زیاد نبود. ما با آن وام حتی نتوانستیم حقوق معوقه را پرداخت کنیم.

کار را رها کنید

در آن برهه سخت، خیلی ها به عامل و همکارانش گفتند که «تو بازاری نیستی و بهتر است این کار رو جمع کنی» خودش هم گویا چندان به آینده امیدوار نبود: «اگر بخواهم صادقانه بگویم، آن روزها با خودم می گفتم طی مدت دو سال حساب ها و تعهدات شرکت را به صفر می رسانم و سراغ زندگی خودم می روم. همان سال کارشناسی ارشد را شروع کردم تا دو سال بعد بتوانم با مدرک کارشناسی ارشد مهاجرت کنم. اما یافتن زمینه‌ی جدید به ما انگیزه داد و در آن مدت همکارانم واقعا سنگ‌ تمام گذاشتند».
«به یاد دارم زمانی که همکارانم نسخه ای‌ بسیار ابتدایی از اپ نقشه را به من نشان دادند، به آن ها گفتم «خودشه». همین مسئله ما را به ماندن امیدوار کرد. آن چه امروز به عنوان مسیریاب نشان می‌شناسید نتیجه‌ 7-8 سال تلاش یک تیم خوب است.»

دیتای ترافیک

با رشد فروش اپلیکیشن نقشه به شهرهای مختلف، در سال‌ 92 در کار تیم گشایشی رخ داد و آن ها در این کار ماندنی شدند: «شهرداری ها با هزینه‌ زیادی تقاطع‌ها را به سیستم کنترل هوشمند SCATS که محصولی استرالیایی است مجهز کرده بودند. این سیستم خیلی خوب کار می‌کرد. اما دیتای ترافیک فقط از طریق ابزارهای آن شرکت در اختیار کارشناسان ترافیک بود.
همکارانم روی این موضع کار کردند و توانستند از لاگ‌‌فایل‌های این نرم‌افزار درجه‌ اشباع تقاطع را در بیاورند. یادم است همان موقع ها یکی از مدیران ترافیک به من گفت بچه های فلان دانشگاه نتوانستند این کار را انجام بدهند، شما چطور ادعا می کنید انجامش دادید؟ این از همان دست نوآوری هایی بود که بچه های تیم ما آن زمان از خود نشان دادند.»

نشان متولد شد

جواد عامل ادامه داد: اپلیکیشن نشان در همین مسیر متولد شد. ما فناوری‌ها و سرویس‌های مختلف نقشه و مسیریاب را در پروژه ‌های قبلی تولید کرده بودیم. از آن طرف اوایل سال 96 به فناوری تخمین آنلاین ترافیک هم دست پیدا کرده بودیم و قرار بود آن را در شهرداری تهران و مشهد اجرا کنیم.
«برخورد با یک راننده تاکسی باعث شد به این فکر بیافتم که چرا ما اپلیکیشن خودمان را تولید نکنیم؟ فناوری نقشه، سواد ترافیکی‌، تیم منسجم و با تجربه که تقریبا تمام اجزای کامل کننده این کار را داشتیم. فکر کردم چرا ما یک نقشه جامع و کامل نداشته باشیم؟ نقشه ای که تمام ایران را پوشش دهد؟ نشان حاصل همان شب است.»
وی افزود: پاییز سال قبل به این مسئله فکر کردیم و چند هفته بعد نشان متولد شد. اواخر زمستان پارسال 200هزار کاربر داشتیم، اوایل خرداد امسال 500هزار کاربر را رد کردیم و در حال حاضر بیش از یک میلیون کاربر داریم. دیتای نقشه‌ نشان را از اوپن ‌‌استریت ‌مپ (OpenStreetMap) برداشتیم، یک منبع آزاد شبیه ویکی پدیا که توسط خود کاربرها ادیت می‌شود و به رایگان در اختیار همه قرار می گیرد. اگر دقت کرده باشید زیر اپلیکیشن نشان کپی ‌رایت OSM ذکر شده که اشاره به همین منبع دارد.

 وجه تمایز ما

او در خصوص طرح های گرافیکی که به نقشه شان اضافه کرده اند، گفت : طرح هایی که به اپلیکیشن نشان اضافه کردیم منحصر به شب یلدا نیست. «نشان» برای دو بازی فوتبال ایران– پرتغال و ایران– اسپانیا نیز طرح های فوتبالی داشت اما طرح های شب یلدا شادتر بود و خیلی بیشتر به چشم آمد.
جواد عامل همچنین اشاره کرد که خیلی ها اعتقاد دارند اپلیکیشن آن ها نسخه برداری از ویز است : نمی‌توانم بگویم این حرف غلط هست. ایده‌ های زیادی از ویز گرفتیم؛ اما با این نگاه که ویز هم یک کپی از یک اپلیکیشن دیگر است، سرویس‌ ها و نرم ‌افزارهایی مانند «گارمین» و «سایجیک» و «تام‌تام» که از سال‌ ها قبل‌تر از ویز ساخته شده بودند.
وی یاداور شد: حرکت همراه کاربر، فرمان‌های دستوری گردش به چپ و راست، نمایش ترافیک آنلاین و تخمین زمان رسیدن در نرم‌افزارهای قدیمی‌تر هم بود. ویز البته با نمونه های قبلی‌اش تمایزهایی داشت که باعث شد مورد توجه کاربرها قرار بگیرد. ما هم سعی کردیم با ویز تمایز داشته باشیم تا کاربر به فراخور نیازی که دارد از هر کدام از این اپلیکیشن ها استفاده کند.
«در نشان به سادگی می‌توان ورود یا عدم ورود به طرح‌های ترافیکی را در همه‌ شهرهای کشور کنترل کرد. نشان نام دقیق خیابان ها را به زبان فارسی بیان می‌کند به همین دلیل است که نیاز نیست راننده به صفحه‌ی گوشی نگاه کند. کافی است از طریق پیام‌های صوتی اپلیکیشن به مسیر ادامه دهد».
«نمایش پلیس و دوربین ها هم که با کمک خود کاربرهاست سرویس محبوبی است. البته این ویژگی را ویز هم دارد. ولی به طور مثال در موضوع دوربین‌های بین شهری، نشان پوشش و کیفیت بهتری دارد. مشارکت کاربران باعث شده اپلیکیشن ما جزئیات بسیاری داشته باشد.»
او اضافه کرد: البته تا دو ماه آینده چند ویژگی جدید به نشان اضافه می‌شود که حدس می‌زنیم برای کاربران ایرانی بسیار جذاب باشد.

---

منبع:مهر