«الیور استون»: مامور امنیتی آمریکا نیستم

بنابر گزارش رسیده از جشنواره‌ی جهانی فجر؛ الیور استون کارگردان، نویسنده و تهیه‌کننده هالیوودی آخرین کارگاه «دارلفنون» سی و ششمین جشنواره جهانی فیلم فجر را در کاخ جشنواره برگزار کرد.

پیش از شروع کارگاه، مازیار میری مدیر «دارالفنون» سی‌وششمین جشنواره جهانی فیلم فجر ضمن ابراز خوشحالی از حضور «الیور استون» در ایران از وی برای اینکه بلافاصله پس از بازگشت از اصفهان به کارگاه آمده است، تشکر کرد.

همچنین کلیپی کوتاه از این کارگردان پخش شد که در آن قسمتی از بعضی آثار او به همراه مصاحبههایش با مهمترین رسانههای دنیا به تصویر کشیده شده بود.

«استون» با اشاره کوتاهی از زندگی ناخوشایند خود در دوران کودکی و نوجوانی گفت: من پدر سختگیری داشتم که البته همیشه به من پول خوبی می‌داد و من با آن پول کتاب‌های مصور می‌خریدم. در ۱۸ سالگی به دلیل مشکلاتی که با والدینم داشتم خانه را ترک کردم. پس از آن وارد یک دوران گیج کننده و دردناک شدم و چندین شغل عوض کردم و حتی به عنوان معلم به ویتنام رفتم.

وی ادامه داد: سپس به شهرم بازگشتم و کتابی با ۱۳۰۰ صفحه نوشتم که البته هرگز منتشر نشد و این برایم اتفاق دردناکی بود. پس از آن بود که برای بار دوم شهرم را ترک کردم و به عنوان سرباز به ویتنام رفتم. باور من این بود که با کمونیسم مبارزه می کنیم و پروپاگاندای حکومت را باور کرده بودم، اما پس از بازگشت از جنگ به شدت احساس کرختی می‌کردم، برای همین دوباره رو به نوشتن آوردم و تصمیم گرفتم صلح طلب باشم. من در دوران جوانی احساس عمیقی از خشم داشتم چیزی که هنوز هم احساس می‌کنم. در حقیقت ساخت فیلم به من کمک می‌کند تا بتوانم با این مساله کنار بیایم.

کارگردان فیلم سینمایی «متولد چهارم جولای» با تاکید بر اینکه در همه قسمت‌های دنیا روند ساخت آثار انتقادی چه از حیث گرفتن مجوزها و چه از حیث پیدا کردن سرمایه گذار کار بسیار سختی است، عنوان کرد: من برای شروع فیلمسازی‌ام مشکلات بزرگی داشتم. قبل از اینکه وارد هالیوود شوم سه فیلم کوتاه ساخته بودم که یکی از آنها چندان بد نبود اما وقتی وارد هالیوود شدم خیلی سخت توانستم اولین اثرم را بسازم که اصلاً چیز خوبی از آب درنیامد و شکست تجاری خورد.

«استون» ساخت فیلم سینمایی «سالوادور» را نقطه عطفی در زندگی کاری اش عنوان کرد و گفت: با اینکه این فیلم چندان موفق نبود ولی برای من اعتبار بزرگی آورد. پس از آن موفق شدم فیلم «پلیتون» (جوخه) را بسازم که موفقیت تجاری بسیار بزرگی بود.

کارگردان فیلم سینمایی «قاتلین بالفطره» در پاسخ به یکی از دانشجویان درباره واکنش یک کارگردان در قبال درخواست حکومت برای ساخت فیلم سفارشی، تصریح کرد: وقتی در سیستمی هستید که به شما می‌گویند چه فیلمی بسازید باید آدم باهوشی باشید. سیستم میگوید من برای این فیلم‌ها هزینه می‌کنم و اگر میخواهید فیلمساز باشید ناگزیر هستید که فیلم بسازید، بنابراین باید بتوانید با قوانین بازی کنید. متاسفانه امروز پول و سرمایه تعیین کننده همه چیز است و دوران سختی را پشت سر میگذاریم. با این حال باید سعی کنید همیشه انسانیت‌اتان را زنده نگه دارید.

کارگردان فیلم سینمایی موزیکال «درها» ساخت این اثر را که درباره زندگینامه «جیم موریسون» موزیسین آمریکایی است، بسیار لذت بخش توصیف کرد و گفت: به نظر من «موریسون» بیشتر شاعر بود تا خواننده و یک زندگی به شدت رمانتیک در ذهنش داشت. او البته زندگی ناسالمی داشت و در جوانی هم فوت شد برای همین «موریسون» را به عنوان الگو به هیچ کس توصیه نمی‌کنم. با این حال فکر می‌کنم او فردی بود که می‌خواست از همه بندها رهایی پیدا کند.

استون در پاسخ به دانشجویی که نظر وی را درباره «ولادیمیر پوتین» رییس جمهوری روسیه پرسیده بود، تصریح کرد: پوتین سیاستمدار بسیار بزرگی است و ۱۸ سال است که در بالاترین سطوح قدرت حضور دارد. من برای ساخت مستند «گفتگو با آقای پوتین» بیش از ۳۰ ساعت با او مصاحبه کردم. پوتین هرگز پیش از مصاحبه از من محور سوالاتم را نمی پرسید و پس از مصاحبه هم درخواست هیچ ادیتی نکرد.

وی ادامه داد: روسیه منابع بسیار غنی دارد و یک کشور بزرگ هسته‌ای است. فکر می‌کنم در آمریکا خیلی بد با موضوع روسیه برخورد می‌شود. رسانه‌های غربی همیشه نام پوتین را با صفت‌های خوارکننده به کار می‌برند. متاسفانه در بحث سیاست همه چیز را ایدئولوژی تعیین می‌کند و من اصلا این موضوع را دوست ندارم. من سعی کردم در این مستند مثل فیلمسازان رفتار کنم نه مثل ژورنالیست‌ها.

کارگردان فیلم سینمایی «اسنودن» درباره اهمیت ورود کارگردانان جوان به ساخت فیلمهایی در حوزه سایبری گفت: امروز با وجود گسترش دنیای سایبری کسی درک درستی از آنچه که دولت از ما می‌داند، ندارد. ما نمی‌دانیم ولی باید بدترین احتمال را دهیم. در آمریکا مردم به ناظران خودشان اعتماد دارند در حالی که این دیدگاه اشتباهی است. دنیای سایبری قدرت نامحدودی برای حکومت بوجود آورده است، بدون اینکه کنترلی رویش وجود داشته باشد. بودجه‌های نظامی به شکل وحشتناکی رشد کرده است در حالی که هزینه‌های اجتماعی را کاهش داده‌اند. آمریکا البته معتقد است که روسیه، ایران و کره شمالی باعث افزایش بودجه نظامی شده‌اند.

 وی ادامه داد: امروز شاهد یک جنگ امنیتی سایبری هستیم که پول زیادی در آن خرج می‌شود. در آمریکا فرماندهی سایبری وجود دارد که در حقیقت رکن پنجم ارتش این کشور است. شرکت‌های خصوصی اطلاعات را خریداری می کنند و حتی گاهی دولت‌ها با این شرکت ها همدست می‌شوند.

«استون» درباره فیلم سینمایی «اسنودن» گفت: من دوست دارم فیلمی بسازم که کسی دوست نداشته باشد آن را بسازد و «اسنودن» همچین فیلمی بود. ما در آمریکا و در همه کشورهای دیگر دنیا به فاش کننده‌ها احتیاج داریم. البته با توجه به مضمون فیلم به سختی برای «اسنودن» توانستیم پخش کننده پیدا کنیم و در آمریکا هم به فروش مناسبی نرسیدیم چون این شخص قهرمان جذابی برای آمریکایی‌ها نیست و در فیلم با مشت توی صورت کسی نمی زند!

این کارگردان ادامه داد: من بارها با اسنودن واقعی ملاقات کردم و اطلاعات فنی زیادی از او گرفتم. بیشتر مردم در آمریکا فکر می‌کنند اسنودن آدم خوبی نیست چون رازها را فاش کرده است. در آژانس امنیت ملی نیز میگویند او ناقض قانون اساسی است. رابطه اسنودن با نامزدش در این فیلم کاملاً  واقعی است و این دختر هیچ اطلاعی از شغل او نداشت.

کارگردان فیلم سینمایی «جوخه» در پاسخ یکی از دانشجویان که از وی خواسته بود در مورد چگونگی ساخت فیلمهایی که محتوایی ضد سیاست‌های آمریکا دارند توضیح دهد، عنوان کرد: بعضی در آمریکا و حتی ایران فکر می‌کنند چون تا حالا کشته نشده‌ام پس حتماً من مامور CIA هستم! در حالی که من تا به حال حتی یک مامور CIA را ندیدم. البته این سازمان سعی می‌کند روی پروژه های من اثرگذار باشد چون نفوذ زیادی در هالیوود دارد. حتما به خاطر دارید برای جایزه فیلم «آرگو» از کاخ سفید به مراسم اسکار تماس گرفته شد. این نشان می دهد هالیوود و واشنگتن چه ارتباط عمیقی با هم دارند.

وی در مورد پرسش یکی دیگر از دانشجویان که پرسیده بود کارگردان خوب دیکتاتور است یا دموکرات؟ عنوان کرد: من فکر می‌کنم کارگردان باید هم دیکتاتور و هم دموکرات باشد و شما باید قبل از اینکه سر صحنه بروید سعی کنید مسایل را بین عوامل حل کنید. کارگردانی یک محک هم است و من یاد گرفته‌ام حتی با سوال‌ها و رفتارهای احمقانه هم صبورانه رفتار کنم.

«استون» در جواب به سوال دانشجوی سوئدی با این مضمون که چگونه میتوان فیلمنامهای چند لایه نوشت، عنوان کرد: من سعی میکنم تا می‌توانم در فیلم‌هایم کشمکش ایجاد کنم مثلاً اگر سر میز شام هستید به همسرتان بگویید این چه چیز مسخرهای ست که درست کردی! البته شاید شما نتوانید درک کنید چون در سوئد اصلا عصبانی نمی‌شوید. (با خنده)

این کارگردان آمریکایی در پاسخ به یک دانشجوی چینی که نظرش را درباره کار کردن با فیلمسازان این کشور پرسیده بود، گفت: من چند بار سعی کرده‌ام آنجا فیلم بسازم ولی سانسور مانع شد.

وی ادامه داد: فیلم خوب همیشه راه خودش را پیدا میکند البته ممکن است بهای ساخت فیلم شجاعانه زندان باشد.

«استون» در مورد چگونگی انتخاب بازیگر در فیلمهایش تصریح کرد: باید کسانی را انتخاب کنید که بیننده از دیدن آنها لذت ببرد نه اینکه یک مرد و زن به دردنخور و کسل کننده بگذارید چون در زندگی روزمره داریم اینگونه افراد را میبینیم. من درک نمی‌کنم چگونه فیلم‌های ایرانی و هندی تا این حد خسته کننده می‌شوند و در آخر هم در بعضی جشنوارهها جایزه میبرند!

وی در جواب دانشجوی ایرانی در مورد تحریف تاریخ در فیلم «اسکندر» گفت: من از نگاه خودم این فیلم را ساختم که با نگاه شما متفاوت است. کسی امروز وجود ندارد که در زمان تاریخی این فیلم زندگی کرده باشد تا به ما بگوید دقیقاً چه اتفاقاتی افتاده یا ملکه ایران در زمان هخامنشی چه شکلی بوده است. البته موافقم که زمان خیلی بدی را برای ساخت فیلم «اسکندر» انتخاب کردم چون «بوش» جنگ علیه عراق را چندی بعد از اکران فیلم آغاز کرد و من خبر نداشتم قرار است چه اتفاقی بیفتد. از طرف دیگر متاسفانه کمپانی برادران وارنر فیلم را آنگونه که می خواستند ادیت و ۲۶ دقیقه از فیلم را حذف کردند. پیشنهاد می‌کنم همه نسخه دی وی دی ۲۰۱۴ این فیلم را که به صورت دلخواه من ادیت شده است تماشا کنند.

این کارگردان در انتهای کارگاه با اشاره به وجود تلفن‌های هوشمند، دوران تجارت فیلم‌های هالیوود را تمام شده دانست و گفت: شاید خیلی از شما هنوز از من سوالات زیادی داشته باشید، من در حال نگارش دفتر خاطراتم هستم و در آنجا به خیلی از مسایل پاسخ داده‌ام.

در پایان این کارگاه مازیار میری دیپلم «دارالفنون» را به «الیور استون» اعطاء کرد و دانشجویان به همراه رضا کیانیان و فاطمه معتمد آریا با این کارگردان عکس یادگاری گرفتند.

بنا بر این گزارش، از ورود خبرنگاران و اهالی رسانه به این کارگاه آموزشی جلوگیری شد و مسئولان جشنواره وعده پرسش و پاسخ با «الیور استون» را در یک نشست خبری دادند که طبق برنامه از پیش اعلام شده باید روز چهارشنبه ۵ اردیبهشت از ساعت ۱۰:۳۰ تا ۱۱:۳۰ برگزار شود.

الیور استون، کارگردان، نویسنده و تهیه‌کننده ضدجنگ که به واسطه کارگردانی سری فیلم‌هایی که درباره جنگ ویتنام ساخت، به شهرت رسید و تاکنون سه بار موفق به دریافت جایزه اسکار شده است.

«جوخه» (۱۹۸۶)، «متولد چهارم جولای» (۱۹۸۹) و «بهشت و زمین» (۱۹۹۳ )، سه‌گانه معروف جنگی «استون» هستند، هرچند هریک جنبه‌های مختلفی از جنگ را به‌ تصویر کشیده است.
«وال استریت»، «وحشی‌ها» و «قاتلین بالافطره» و ساخت چندین مستند سیاسی از جمله دیگر آثار شاخص این کارگردان آمریکایی به شمار می‌رود.

وی در سال ۱۹۷۸ برای فیلم «قطار سریع‌السیر نیمه شب» موفق به کسب جایزه اسکار بهترین فیلمنامه اقتباسی شد و دو بار نیز برای فیلم‌های «پلیتون» (۱۹۸۶) و «متولد چهارم جولای» (۱۹۸۹) اسکار کارگردانی گرفته است.

---

منبع: ایسنا