نگاهی به عملکرد گروه فرقان

مباحث ايدئولوژيک فرقانی‌ها

دی ماه سال 1358 کمتر از یک سال از پیروزی انقلاب، رهبر گروه فرقان و 45 نفر از اعضای اين گروه دستگیر شدند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
اکبر گودرزي، رهبر گروه فرقان، در سال 1335 و به اعتبار شناسنامه‌اش در سال 1338 در روستاي دوزان از توابع اليگودرز به دنيا آمد. پدرش حسن چوپان نام داشت. کودکي گودرزي در خانواده‌اي پر جمعيت و محروم سپري شد. وي تحصيلات ابتدايي و دبيرستان را در روستاي زادگاهش گذراند و با توجه به گرايش مذهبي که داشت قبل از اتمام دبيرستان در سال 1351 راهي مدرسه ديني خوانسار گرديد و پس از اقامتي کوتاه به قم رفت. وي پس از يک سال عازم تهران شد و در مدرسه چهل‌ستون مسجد جامع بازار و سپس در مدرسه حاج شيخ عبدالحسين ساکن شد. او در کنار درس طلبگي به مطالعه تفسيرهاي مختلف مي‌پرداخت. در همين دوران اقدام به برپايي جلسات تفسير قرآن در مساجد مختلف تهران نمود.

اولين مسجدي که گودرزي به عنوان مدرس و مفسر قرآن در آن آغاز به کار کرد مسجد الهادي بود. او همچنين در مسجد فاطميه خزانه، مسجد رضوان خيابان اتابک، مسجد شيخ ‌‌هادي و مسجد خمسه قلهک نيز جلسات قرآن برگزار مي‌نمود و در خلال همين جلسات توانست افرادي را جذب نمايد که در شکل‌گيري گروه فرقان و پيشبرد اهداف او نقش مهمي ايفا نمودند. سال 1355 اين جمع ابتدا به کهفي‌ها و سپس به نام فرقان به فعاليتهاي مذهبي منسجم‌تري پرداخت.

گودرزي در سال 1356 مدرسه حاج شيخ عبدالحسين را ترک نمود و از لباس طلبگي خارج شد. گروه فرقان در سال 1356 فعاليت تشکيلاتي خود را تحت رهبري اکبر گودرزي آغاز و سعيد واحد، محسن سياهپوش، حميد نيکنام، علي اسدي و بهرام تيموري زير نظر مستقيم او فعاليت مي‌کردند. در همان سال با درگذشت دکتر شريعتي نخستين اعلاميه از سوي اين جريان نوپا انتشار يافت.

آنچه در آن زمان باعث برآشفتن گروه فرقان گرديد اطلاعيه مشترک شهيد آيت‌الله مطهري و مهدي بازرگان برای بازبيني آثار دکتر شريعتي بود. به دنبال صدور آن اطلاعيه، گودرزي اعلاميه‌اي صادر کرد و به تهديد مخالفان دکتر شريعتي و در واقع شهيد مطهري پرداخت. از آن پس گروه فرقان علاوه بر پرداختن به مباحث ايدئولوژيک  به تحليلهاي سياسي و درک اوضاع سياسي جهان و طرح استراتژي جنگ مسلحانه عليه رژيم پرداخت.

همزمان نشريه‌اي به نام فرقان در اسفند 1356 منتشر کرد. و در همين سال با توصيه دوستانش براي ادامه فعاليتهاي سياسي ـ مذهبي در خارج از کشور، جهت عزيمت به اروپا راهي پاکستان شد و بعد از حدود دو ماه سرگرداني در حالي که از رفتن به اروپا نااميد شده بود به ايران بازگشت. گروه فرقان پس از پيروزي انقلاب‌ اسلامي همچون ديگر گروه‌هاي سياسي بر شدت فعاليتهاي خود افزود و در صدد تخريب و صدمه زدن به انقلاب برآمد. رئوس فعاليتهاي اين گروه در پخش اعلاميه، جذب نيرو، چاپ عکس، تشکيل خانه‌هاي تيمي، اقدامات تروريستي مانند حمله به بانکها و ترور شخصيتها و نفوذ در نهادهاي انقلابي خلاصه مي‌شد.

شهيد مطهری بارها به ضديت فرقانی‌ها سخن گفت

با توجه به مواضع تند گروه فرقان درقبال روحانيت، از ارديبهشت سال 1358 عمليات تروريستي آنها آغاز گرديد. اولين اقدام این گروه ترور شهيد سرلشکر قره ‌ني اولين رئيس کل ارتش جمهوري اسلامي ايران بود که در سوم ارديبهشت انجام شد. اقدام بعدي آنها ترور روحاني دانشمند شهيد آيت‌الله دکتر مرتضي مطهري بود که در آخرين ساعات سه‌شنبه 11 ارديبهشت صورت گرفت.

شهيد مطهري بارها به ضديت فرقانيها با خود سخن گفته و به احتمال ترور خود از سوي آنها اشاره کرده بود. گروه فرقان در مجموع نزديک به بيست ترور انجام داد و ترورهاي بسياري را در دستور کار خود داشت.

از ميان افراد ترور شده تعدادي مجروح شدند که از جمله مي‌توان به آيت‌الله اکبر هاشمي‌ رفسنجاني، آيت‌الله عبدالرحيم رباني ‌شيرازي، آيت‌الله علي خامنه‌اي و رضي ‌شيرازي اشاره کرد.

حاج مهدي و حسام عراقي، آيت‌الله دکتر مفتح، آيت‌الله قاضي ‌طباطبايي و حاج محمدتقي طرخاني نيز توسط اين گروه به شهادت رسيدند. ترور افرادي از جمله آيت‌الله محمد حسيني بهشتي، دکتر محمدجواد باهنر، حجت‌ الاسلام ناطق ‌نوري، آيت‌الله عبدالکريم موسوي ‌اردبيلي به دليل از هم پاشيدن تشکيلات تروريستي فرقان و دستگيري سران و اعضاي آن ناکام ماند.

پس از ترورهاي گروه فرقان سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي عمليات شناسايي و تعقيب و مراقبت از اعضاي گروه فرقان را آغاز کرد و سرانجام در دی ماه سال 1358 اکبر گودرزي به همراه حسن اقرلو در خانه‌اي تيمي واقع در خیابان جمال زاده دستگير شدند. پس از دستگيري اين دو نفر تعدادي ديگر از اعضاي اين گروه نيز دستگير و در روز چهارم بهمن 1358 محاکمه شدند.(1)

سردار محسن رضایی که با شکل گیری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مسئولیت سازمان اطلاعات سپاه را عهده دارد شده بود، در بازگویی خاطرات خود به چگونگی شناسایی و دستگیری گروه فرقان توسط اطلاعات سپاه اشاره می کند. رضایی:جلسات تشکیل سپاه پاسداران که به اتمام رسید، تقریباً چند روز بعد، گروهی به نام «فرقان» سپهبد سید محمد ولی قرنی  اولین رئیس ستاد مشترک ارتش پس از پیروزی انقلاب اسلامی ـ و سپس آیت‌الله مطهری را شهید کردند.

من فکر می‌کردم این حوادث یک یا دو سال دیگر شروع می‌شود و ما وقت داریم که سازمان اطلاعاتی امنیتی را درست کنیم تا بتوانیم با کمک آن از انقلاب پاسداری کنیم، اما این مسائل که پیش آمد، در سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی جلسه‌ای تشکیل شد و شورای مرکزی و جمعی از دوستان مأمور شدند که روی این پروژه کار کنند و من هم یکی دو سفر به شیراز و مازندران و برخی جاهای دیگر رفتم تا شعب استانی سازمان را تشکیل دهم.

در کشور احساسات و شور انقلابی جریان داشت و سلاح بسیار زیادی در دست مردم بود؛ درحقیقت، همه ‌چیز از هم ‌پاشیده شده و بی‌سازمانی و عدم انسجام تشکیلاتی در همه ‌جا دیده می‌شد؛ ساختار اداری قبلی به‌کلی نابود شده و نهادها و سازمان‌های جدید نیز درحال تأسیس بودند. در چنین شرایطی گروه «فرقان» که با رهبری یک طلبه جوان به نام «اکبر گودرزی» شکل گرفت، اعضای این گروه قصد داشتند تعداد زیادی از روحانیون مبارز و سران نظام را ترور کنند.

در آن موقع، مسئولان نظام محافظ و نگهبان نداشتند و هرکسی به‌راحتی می‌توانست آنها را ترور کند زیرا خبری از پلیس و امنیت نبود. به‌علاوه گروه «فرقان» یک گروه جوان و ناشناخته بود و برعکس گروه‌های دیگر مانند مجاهدین خلق یا حزب موتلفه اسلامی، تقریباً هیچ شناختی از آنها وجود نداشت.

آنها جوانانی مذهبی اما احساساتی بودند که با برداشت سطحی از قرآن و نهج‌البلاغه برای بیشتر مفاهیم دینی مصادیق عینی ساخته و با یک برنامه حساب‌شده به‌دنبال کشتن برخی از مسئولان و چهره‌های انقلابی بودند.

درحقیقت، کار بسیار خطرناکی را شروع کرده و تعدادی از متدین‌ترین، انقلابی‌ترین و وفادارترین نیروهای انقلاب و امام را نشانه گرفته بودند. ما از بازجویی‌های هر فرد برای اطلاعات‌گرفتن از دیگری استفاده می‌کردیم؛ خوشبختانه در حمله دوستان ما به خانه‌های تیمی، «اکبر گودرزی» رهبر فرقان نیز در یکی از خانه‌ها بود که دوستان ما وارد خانه شده، نام برده را دستگیر کردند.(2)

پی نوشت: 


1-  درباره گروه فرقان، سایت موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی
2- چگونگی دستگیری گروه فرقان توسط اطلاعات سپاه، سایت خبرگزاری تسنیم
مطالب مرتبط مجموعه :
آخرین مطالب سایت