اسباب واجب شدن نماز آيات

چه چيزهايى باعث مى شود كه نماز آيات واجب شود؟

ج. 1 و 2) گرفتن خورشيد و ماه، اگرچه مقدار كمى از آن ها گرفته شود و كسى هم از آن نترسد؛ 3) زلزله، اگرچه كسى هم نترسد؛ 4) رعد و برق، بادهاى سياه و سرخ و صيحه ى ترسناك و مانند اين ها كه از آيات آسمانى و زمينى بوده و موجب ترس بيشتر مردم مى شود، بنابر اظهر.

 

فوريّت نماز آيات براى وقوع زلزله

976. آيا نماز آيات براى وقوع زلزله فوريّت دارد؟ در صورتى كه پاسخ مثبت باشد، اگر به تأخير بياندازند حكم آن چيست؟

ج. فوريّت دارد و هر وقت بخواند ادا است و اگر از روى نافرمانى به تأخير بيندازد، باز هم اداى آن واجب فورى است.

 

اطلاع از وقوع زلزله توسط ديگران

977. اگر زلزله اى واقع شود، اما انسان وقوع آن را احساس نكند، خواه بيدار باشد يا در خواب، سپس از منبع موثّق و معتبرى مانند سازمان زلزله نگارى كسب اطلاع كند كه در محل سكونت او زلزله اى رخ داده است، آيا در اين صورت بايد نماز آيات بخواند؟

ج. اگر سبب حصول علم يا اطمينان شود، نماز آيات واجب مى شود.

 

اطلاع پيدا كردن از وقوع زلزله چند روز قبل

978. اگر زلزله اى چندين روز قبل اتفاق افتاده باشد و بنده امروز مطلع شده باشم، آيا باز هم نماز آيات بر من واجب است؟

ج. اگر علم يا اطمينان به وقوع زلزله پيدا كرده ايد، نماز آيات بر شما واجب است، هر چند مدتى از آن گذشته باشد.

 

كسى كه هنگام وقوع زلزله بيهوش بوده است

979. اگر كسى هنگام وقوع زلزله بيهوش باشد، آيا خواندن نماز آيات بر او واجب است؟

ج. ظاهرا واجب نيست.

 

پس لرزه ها

980. آيا پس  لرزه  هاى زيادى كه بعد از زلزله  ى اصلى رخ مى  دهند، سبب واجب شدن نماز آيات مى  شوند؟

ج. اگر محسوس باشند، سبب وجوب م ى شوند.

 

وجوب نماز آيات در مناطقى كه در جوار مناطق زلزله  زده هستند

981. اگر در منطقه اى زلزله رخ دهد آيا نماز آيات بر افراد منطقه ديگر كه زلزله در منطقه آن ها رخ نداده است هم واجب است؟

ج. چيزهايى كه نماز آيات براى آن ها واجب است، در هر جايى اتفاق بيفتد، فقط مردم همان جا بايد نماز آيات بخوانند، بر مردم جاهاى ديگر واجب نيست، اگرچه از توابع يكديگر و به يك اسم معروف باشند.

 بيدار ماندن براى خواندن نماز آيات
982. كسى كه به حسب قراين و اخبار منجّمين يقين دارد كه مثلاً امشب تمام قرص ماه مى گيرد، آيا واجب است بيدار بماند تا نماز آيات از او قضا نشود يا مى تواند بخوابد؟

ج. اگر احتمال مى دهد كه بيدار مى شود، مى تواند بخوابد.

 

نحوه ى خواندن نماز آيات

993.نماز آيات چگونه خوانده مى شود؟

ج. نماز آيات دو ركعت است و در هر ركعت پنج ركوع دارد و انسان بعد از نيت، بايد تكبير گفته و يك حمد و يك سوره تمام بخواند و به ركوع رود و سر از ركوع بردارد، دوباره يك حمد و يك سوره بخواند باز به ركوع رود تا پنج مرتبه و بعد از بلند شدن از ركوع پنجم دو سجده نمايد و برخيزد و ركعت دوم را هم مثل ركعت اوّل به جا آورد و تشهد بخواند و سلام دهد. (جهت توضيح بيشتر در اين رابطه به مسأله ى 1226 رساله و بعد از آن رجوع شود.

صورت بهتر اقامه  ى نماز آيات

994. بين صورت هاى مختلفى كه براى نماز آيات هست، كدام يك رجحان و برترى دارد؟

ج. صورت هاى مختلف نماز آيات و مستحبات آن در مسأله  هاى 1225 تا 1230 رساله ذكر شده، مراجعه شود.

گفتن اذان و اقامه براى نماز آيات

995. آيا براى نماز آيات مى  توان اذان و اقامه گفت؟

ج. خير، نمى  توان.

 

كم يا زياد شدن ركوع نماز آيات

996. آيا كم و زياد كردن ركوع نماز آيات باعث بطلان آن مى شود؟

ج. هر يك از ركوع  هاى نماز آيات ركن است كه اگر عمدا يا اشتباها كم يا زياد شود، نماز باطل است.

 شك در تعداد ركوع نماز آيات

997. اگر كسى در تعداد ركوع نماز آيات شك كند، چه بايد بكند؟

ج. اگر شك كند كه در ركوع آخر ركعت اوّل است يا در ركوع اوّل ركعت دوم و فكرش به جايى نرسد، نماز باطل است، ولى اگر مثلاً شك كند كه چهار ركوع انجام داده يا پنج ركوع، چنان چه هنوز به سجده نرفته، بايد ركوعى را كه شك دارد به جا آورده يا نه، به جا آورد و اگر به سجده رفته، به شك خود اعتنا نكند.

 

زمان قضا شدن نماز آيات

998. از چه زمانى نماز آيات قضا مى شود؟ آيا زمان قضا شدن براى اسباب وجوب مختلف، متفاوت است؟

ج. اگر خواندن نماز آيات را به قدرى به تأخير بياندازد كه خورشيد يا ماه شروع به بازشدن كند، بنابر احتياط واجب بايد نيّت ادا و قضا نكند ولى اگر بعد از بازشدن تمام آن، نماز بخواند، بايد نيّت قضا نمايد، و موقعى كه زلزله و رعد و برق و مانند اين ها اتفاق مى افتد، انسان بايد فورا نماز آيات را بخواند و اگر نخواند، معصيت كرده و تا آخر عمر بر او واجب است و هر وقت بخواند ادا است.

شخصى كه وقت نماز يوميّه و نماز آيات او كم است

999. اگر شخصى، براى خواندن نماز يوميّه، وقتش تنگ باشد و از طرفى در همان لحظه نماز آيات بر او واجب شده باشد، اولويت با كدام يك از نمازها است؟

ج. بايد اوّل نماز يوميّه را بخواند.

 

بلند يا آهسته خواندن نماز آيات

1000. نماز آيات را بايد بلند خواند يا آهسته؟ و آيا در اين جهت فرقى بين فرادا و جماعت وجود دارد؟

ج. مستحب است قرائت آن را مطلقا بلند بخواند.

 خواندن حمد پس از اتمام هر سوره در نماز آيات
1001. آيا در خواندن نماز آيات، پس از تمام شدن هر سوره، بايد حمد را دوباره خواند؟

ج. بله.
 

قيام متّصل به ركوع در ركوع هاى نماز آيات

1002. آيا مسأله قيام متصل به ركوع، در تمام ركوع هاى نماز آيات مطرح است يا فقط در مورد ركوع آخر صدق مى كند؟

ج. در تمام ركوع ها لازم است.

 وقوع اسباب وجوب نماز آيات در حال حيض يا نفاس زن

1003. اگر در حال حيض يا نفاس زن يكى از اسباب وجوب نماز آيات اتفاق بيفتد، او در اين حالت چه وظيفه  اى دارد؟

ج. بايد نماز آيات را در غير كسوف و خسوف قضا كند؛ ولى در اين دو قضا ندارد.

ثواب نماز آيات به جماعت

1004. آيا ثواب خواندن نماز آيات به جماعت همانند ثواب نماز جماعت يوميّه مى باشد؟

ج. بله.

 

نحوه ى اقتدا به ركعت دوم نماز جماعت

1005. اگر شخصى به ركعت دوم نماز آياتى كه به جماعت خوانده مى شود برسد، مى تواند اقتدا كند يا خير؟ در صورت مثبت بودن جواب، آيا بايد ركعت بعدى اش را فرادى بخواند؟

ج. بله، مى تواند اقتدا كند و ركعت دوم را فرادا بخواند.

 

نحوه اقتدا به امام جماعت نماز آيات در وسط ركوع ها

1006. اگر شخصى به اوّل نماز آياتى كه به جماعت خوانده مى شود، نرسد؛ آيا مى تواند در هنگام ركوع امام در يكى از ركوع ها اقتدا كند؟

ج. احوط اين است كه در ركوع اوّل از ركعت اوّل يا ركعت دوم يا قبل از آن ركوع اقتدا كند.

 تكرار نماز آيات توسط امام با مأمومين ديگر

1007. آيا امام جماعت مى تواند نماز آيات را براى بار دوم براى مأمومين ديگر اقامه كند؟

ج. ظاهرا مى تواند.

 

شخصى كه تا كنون نماز آيات نخوانده است

1008. اگر شخصى تاكنون نماز آيات نخوانده، چگونه مى تواند آن ها را جبران نمايد؟

ج. هر چه يقين دارد كه بر او واجب بوده را بايد قضا كند و به جا آورد.

---

منبع : مرکز تنظیم و نشر آثار آیت‌الله بهجت