راهکاری برای تقویت شعور حسینی

چنانکه می دانیم هدف از قیام امام حسین، همانگونه که خود فرمود؛ اصلاح امت جد خود و زنده کردن سیره ایشان و پدرش علی بن ابیطالب  بود[1]
جد امام حسین(علیه السلام) یعنی پیامبر مکرم اسلام، پیام آور دینی بود که به فرموده امام باقر(علیه السلام) بر پنج پایه و رکن استوار است: «بني الاسلام علي خمسة اشياء، علي الصلوة و الزكاة و الحج و الصوم و الولايه[2] اسلام بر پنج چيز استوار است، برنماز و زكات حج و روزه و ولايت (رهبري اسلامي).» به دلیل تسلط خاندان بنی امیه و شخص فاسقی چون یزید بر کشور اسلامیِ آن زمان، رکن اخیر(ولایت) مورد تعرض شدید قرار گرفته بود و بقیه ارکان دین هم به تبع نبود ولایت اسلامی در جامعه از جایگاه اصلی خود، خارج شده بودند و نهایتا اینکه به ظواهر اسلامی عمل می شد. سالار شهیدان برای فراموش نشدن سیره ی جدش که یکی از مهمترین آنها نماز حقیقی بود، قیام نمود.

نماز عشق در معرکه ی جنگ

در گرماگرم ظهر عاشورا و جنگ دو لشکر، یکی از یاران امام به امام فرمود: «يا ابا عبد الله! جانم بفداى تو باد، اين گروه به تو نزديك شده‏ اند. به خدا قسم تو كشته نخواهى شد مگر اينكه من در حضور تو كشته گردم. ولى در عين حال من دوست دارم خدا را در حالى ملاقات نمايم كه اين نماز را خوانده باشم. امام حسين سر خود را به طرف آسمان بلند كرد و فرمود: نماز را به یاد ما آوردی، خدا تو را از نمازگذاران محسوب نمايد.آرى اكنون اول وقت نماز است. از اين مردم بخواهيد دست از جنگ بردارند تا نماز بخوانيم. حصين بن نمير گفت: اين نماز قبول نيست. حبيب بن مظاهر در جوابش گفت: اى خبيث تو گمان مي كنى نماز پسر دختر پيامبر خدا قبول نمي شود و نماز تو قبول خواهد شد!؟»[3]
گرچه آن لشکر ملعون، ظاهر نماز را به جا می آوردند؛ ولی برخلاف فرموده قرآن، نماز آنها بازدارنده از گناه و بدی نبود. قرآن می فرماید: «وَ أَقِمِ الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى‏ عَنِ‏ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَر[عنکبوت/45] و نماز را برپا دار، زيرا نماز از گناهان بزرگ و آنچه (در شرع و عقل) ناپسند است بازمى‏دارد.»
نماز آن لشکر قسی القلب نماز نبود؛ وگرنه واقعه جانسوز کربلا را رقم نمی زدند. اینک نیز وهابیت تکفیری و گروه های همچون داعش که ظاهر نماز را  بجا می آورند، چون نمازشان حقیقی نیست و آنها از گناه و زشتی باز نمی دارد، با توسل به قرآن سر می برند و انواع و اقسام فجایع می آفرینند. اینان دنباله رو همان لشکر پلید عمرسعد و عبیدالله بن زیاد هستند.

شعور حسینی در گرو توجه به نماز حقیقی

گفتیم که نماز حقیقی، بازدارنده انسان از گناه و بدی ها است. در ایام محرم که شور حسینی،  تمام فضای جامعه را در بر می گیرد؛ باید ما ارادتمندان و عزادران آن امام مظلوم، شعور حسینی را نیز سرلوحه کارهای خود قرار دهیم. گر چه گریه بر سالار شهیدان، ارزش فوق العاده ای دارد، اما این گریه، هر چه با شعور و معرفت همراه باشد، ثمرات به مراتب ارزشمندتری خواهد داشت.
از امام صادق (علیه السلام) روایت شده که فرمودند: «وَ اللَّهِ مَا شِيعَةُ عَلِيٍّ (علیه السلام) إِلَّا مَنْ عَفَّ بَطْنُهُ وَ فَرْجُهُ وَ عَمِلَ لِخَالِقِهِ وَ رَجَا ثَوَابَهُ وَ خَافَ عِقَابَهُ[4] «به خدا سوگند، شيعه على عليه السّلام نيست، مگر كسى كه شكم و عورتش را از حرام نگه بدارد و اعمالش را براى [جلب رضايت‏] پروردگارش انجام دهد و به ثواب و پاداش او اميدوار باشد و از كيفرش بهراسد». بر اساس این روایت، ما ارادتمندان و عزاداران حسینی باید تابع امر و نهی الهی باشیم، وچنانکه قبلا هم گفتیم یکی از اوامر مهم الهی و رکن دین، نماز است.
پیامبر اسلام درباره نماز می فرماید: «الصلاة عمود الدين‏ فمن تركها فقد هدم الدين‏[5] نماز ستون و پایه دین است و اگر نماز ترک شود، به تحقیق دین از بین می رود.»
باید ما سوگواران سالار شهیدان، متوجه این نکته باشیم که گرچه اقامه عزا بر سالار شهیدان ارزش بالای دارد؛ ولی در فردای قیامت، اولین چیزی که از ما می پرسند، نماز است. امام هشتم در حدیثی در این باره می فرمایند: «أوَّلُ ما یُحاسَبُ الْعَبْدُ عَلَیْهِ، الصَّلاهُ فَإنْ صَحَّتْ لَهُ الصَّلاهُ صَحَّ ماسِواها، وَ إنْ رُدَّتْ رُدَّ ماسِواها[6] اوّلین عملى كه از انسان مورد محاسبه و بررسى قرار مى گیرد نماز است، چنانچه صحیح و مقبول واقع شود، بقیه اعمال و عبادات نیز قبول مى گردد وگرنه مردود خواهد شد.»
البته اینکه حدیث، قبولی سایر اعمال را منوط به قبولی نماز می داند، لزوما به معنای قبول نشدن سایر اعمال نیست[7]؛ بلکه حدیث بر این نکته اشاره دارد که هرچه نماز انسان با اخلاص باشد، کارهای دیگر انسان نظیر عزاداری بر اباعبدالله(علیه السلام) اخلاص دارد، و اگر انسان، یا نماز نخواند، یا نماز او از چنان اخلاصی برخوردار نباشد؛ کارهای دیگر انسان نیز تحت تاثیر بی اخلاصی نماز او قرار گرفته و دوام و بالندگی چندانی نخواهند داشت.

سخن آخر

قیام سالار شهیدان برای زنده نگه داشتن سیره جد و پدرش بود. نماز یکی از ارکان مهم دین اسلام است که امام حسین(علیه السلام) حتی در بحبوحه جنگ از آن غافل نشد. ما  پیروان و سوگواران آن امام غریب، باید به نماز اهمیت داده و شور حسینی را به شعور حسینی پیوند دهیم. 
پی نوشت ها:
1ــ در سوگ امير آزادى ( ترجمه مثير الأحزان )، 35
2ــ الكافي (ط - الإسلامية) ،ج‏4 ، ص 62
3ــ زندگانى حضرت امام حسين عليه السلام ( ترجمه جلد 45 بحار الأنوار)،  ص35
4ــ  صفات الشيعة، ابن بابويه، ترجمه توحيدى ؛ ص33
5ــ عوالي اللئالي العزيزية في الأحاديث الدينية، ابن ابی جمهور، ج‏1، ص 322
6ــ بحار الأنوار (ط - بيروت)،  ج‏80، ص 20
7ــ زیرا که قرآن می فرماید «پس هر كس هموزن ذره ‏اى كار خير انجام دهد آن را مى‏ بيند!* و هر كس هم وزن ذره ‏اى كار بد كرده آن را مى ‏بيند!» آیه 7 و8 زلزله

---