بزرگ‌ترین برتری برای حضرت علی‌اکبر علیه‌السلام

محسن رفیعی وردنجانی-کارشناس حوزه/ بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان

شبیه پیامبر بودن یا شدن؟

حضرت علی اکبر(علیه السلام) بزرگترین پسر امام حسین(علیه السام) است که طبق فرموده خود حضرت، شبیه ترین افراد به جدّش رسول خدا بود. وقتی جوان رعنای امام حسین(علیه السلام) وارد کارزار می شود حضرت سیّد الشهداء(علیه السلام) می فرمایند: اللّهُمَّ اشهَد عَلى هؤُلاءِ القَومِ، فَقَد بَرَزَ إلَيهِم غُلامٌ أشبَهُ النّاسِ خَلقاً و خُلُقاً و مَنطِقاً بِرَسولِكَ مُحَمَّدٍ صلى الله عليه و آله، كُنّا إذَا اشتَقنا إلى وَجهِ رَسولِكَ نَظَرنا إلى وَجهِهِ؛ خدايا! تو بر اين قوم، گواه باش كه جوانى به سوى آنان رفت كه از نظر صورت، سيرت و سخن گفتن، شبيه ترين مردم به پيامبرت محمّد(صلى الله عليه و آله) بود؛ و ما هر گاه مشتاق روى پيامبر خدا(صلى الله عليه و آله) مى شديم، به روى او مى نگريستيم.(مقتل الحسين(عليه السلام)، خوارزمي، ج٢، ص٣٠) شاید جوان ها بگویند اینکه حضرت علی اکبر(علیه السلام) از نظر ظاهر، شبیه به پیامبر بوده است، خلقتی خدادای است؛ لذا مزیّت و برتری محسوب نمی شود!
در پاسخ باید گفت این سخن، منطقی است، امّا آنچه باعث الگو بودن حضرت علی اکبر(علیه السلام) می شود ظاهر و صدای او نیست بلکه ویژگی اخلاق و گفتار اوست که شبیه به اخلاق و گفتار پیامبر خداست. یعنی نوع سلوک و رفتار او منطبق با رفتار پیامبر است و بی شک این، بزرگرترین برتری است و باعث می شود تا او شایسته الگو بودن برای همگان باشد.

صدای اذان پیامبر

وقتی کاروان حضرت اباعبدالله الحسین(علیه السلام) در منزل رُهَیمه برای نماز ظهر توقّف کردند، حُر نیز با هزار سوار به ایشان رسید. امام، به فرزندشان علی اکبر فرمان دادند که اذان بگوید: صدای اذان حضرت علی اکبر، آن روز در فضا پیچید، گویا رسول خداست که اذان می گوید. در معارف دینی اذان از جایگاه خاصّی برخوردار است. رسول خدا می فرمایند: يُغْفَرُ للمؤذّنِ مَدُّ صَوتِهِ و بَصَرِهِ و يُصدِّقُهُ كلُّ رطْبٍ و يابِسٍ و له مِن كُلِّ مَن يُصلّي بأذانِه حَسَنةٌ؛ مؤذّن تا جايى كه صدايش مى رسد و نگاهش كار مى كند، به همان اندازه آمرزيده مى شود و هر خشك و ترى[گفته] او را تصديق مى كند و به تعداد هر نفرى كه با اذان او نماز بگزارد، حسنه اى برايش منظور مى شود.(بحار الأنوار: ۸۴/۱۰۴/۲ (اذان گفتن، از بزرگترین شعائر دینی و از مصادیق بارز امر به معروف است. لذا اجابت دعوت مؤذّن، دارای پاداش فراوانی است.
در همین رابطه پیامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله) فرمودند: مَنْ أَجَابَ الْمُؤَذِّنَ وَ أَجَابَ الْعُلَمَاءَ كَانَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ تَحْتَ لِوَائِي وَ يَكُونُ فِي الْجَنَّةِ فِي جِوَارِي وَ لَهُ عِنْدَ اللَّهِ ثَوَابُ سِتِّينَ شَهِيدا؛ هرکس به موذن و دانشمند روى آورد روز قیامت در زیر پرچم من و در بهشت همسایه من خواهد بود و براى او در نزد خدا ثواب شصت شهید است.(جامع الاخبار(شعیری)، ص 68) یک جوان تراز، باید همچون حضرت علی اکبر(علیه السلام) طلایه دار امر به خوبی ها باشد.

پیشنهاد امان، در میانه کارزار

آیا می دانید که به حضرت علی اکبر(علیه السلام) نیز در میانه میدان پیشنهاد امان داده شد؟! عکس العمل گفتاری و رفتاری ایشان، پرده از معرفت و اوج مقامشان برمی دارد. مردی از شامیان، علی اکبر، فرزند حسین(علیه السلام) را که مادرش آمنه، دختر ابو مُرّه بن عُروه بن مسعود ثقفی بود، و مادر آمنه نیز دختر ابو سفیان بن حَرب(جدّ یزید) بود، فرا خواند و گفت: تو با امیر مؤمنان[یزید]، خویشاوندی داری و به او نزدیکی. اگر بخواهی، ما به تو امان می دهیم و به هر کجا که دوست داشتی، برو!علی اکبر گفت: «بدان که به خدا سوگند رعایتِ خویشاوندیِ پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله)، لازم تر از رعایت خویشاوندی ابو سفیان است!» سپس، به او هجوم بُرد و چنین سرود :من علی، پسر حسین بن علی ام . به خانه خدا سوگند که ما به پیامبر(صلی الله علیه و آله)، نزدیک تریم از شمر و عمر[بن سعد] و ابن زیاد!( الطبقات الکبری؛ ج1، ص470) این نمونه ای از رفتار الگوی یک جوان مؤمن و انقلابی است که هیچ پیشنهادی، نه تنها او را از دفاع از حق باز نمی دارد، بلکه او افتخار خود را در دفاع از حق می داند نه چیز دیگری!

---