چگونه از کامپیوتر و موبایل حفاظت کنیم؟

سوالی که با به وجود آمدن و گسترش لوازم الکترونیکی مثل کامپیوتر و موبایل و همچنین به وجود آمدن روش‌های مخرب و نفوذ و سرقت اطلاعات در این زمینه به وجود آمد.

سوالی که با به وجود آمدن و گسترش لوازم الکترونیکی مثل کامپیوتر و موبایل و همچنین به وجود آمدن روش‌های مخرب و نفوذ و سرقت اطلاعات در زمینه‌ی فناوری اطلاعات به وجود آمد.

پاسخ این است: شما نمی‌توانید کامپیوتر یا موبایل خود را به صورت کاملا امن نگه دارید. شاید در ابتدا خنده‌دار به نظر برسد اما حقیقت ماجرا همین است. حقیقت این است که فقط می‌توان ایمنی را به صورت نسبی ایجاد کرد و سطح آن‌را بالا برد. منظورمان این نیست که از ایمنی ناامید شوید و از روش‌های ایمنی صرف نظر کنید. اتفاقا بسیار لازم است که سطح ایمنی وسایل الکترونیکی خود را هر روز افزایش دهید. برای درک این موضوع می‌توان گفت به طور مثال یک راننده که در پشت چراغ قرمز ایستاده و کمربند خود را بسته و تمام جوانب احتیاط را رعایت کرده آیا می‌توان گفت کاملا امن است؟ خیر چون امکان دارد یک راننده‌ی خاطی از پشت به ماشین راننده‌ی محتاط برخورد کند.

چرا نمی‌توان کاملا امن بود؟

چند علت دارد که برخی از آن‌ها را مختصرا بیان می‌کنیم.

1- شما هیچ اطلاعاتی از نهانگاه(background) برنامه‌هایی که بر روی وسایل شما نصب هستند ندارید و نمی‌دانید چه دستوراتی بر روی وسیله‌ی شما در حال اجراست.

2- شاید یک آنتی‌ویروس بر روی وسیله‌ی خود داشته باشید، اما آیا آنتی‌ویروس را به روزرسانی می‌کنید؟ فرض کنید آنتی‌ویروس شما در سال گذشته ارائه شده و در مقابل بیشتر ویروس‌هایی که تا سال گذشته منتشر شده بودند ایمن است. اما درمورد ویروس‌هایی که همین امروز یا دیروز یا ماه گذشته منتشر شده مقاوم نیست.

3- اغلب کاربران از روش‌های نفوذ و آلوده شدن سیستم‌های خود اطلاعی ندارند.

4- برنامه‌نویسان مخرب و نفوذگرها هر روز در پی روش‌های جدیدی برای آلوده کردن سیستم‌های کامپیوتری هستند و هر روز نزدیک به یک میلیون از انواع ویروس‌ها در جهان منتشر می‌شوند که هیچ آنتی‌ویروسی نمی‌تواند از آن‌ها جلوگیری کنند.

البته نگران هجوم همه‌ی آن‌ها به وسیله‌های خود نباشید زیرا هر کدام از این تهدیدات به منظور خاص و برای جامعه‌ی هدف خود تولید می‌شوند. اهداف تجاری، جاسوسی، خرابکاری، سیاسی، سرقت و غیره.

برخی از تهدیدات به صورت آفلاین انجام می‌شود و برخی دیگر به صورت آنلاین. در گذشته که اینترنت به شکل امروز گسترش نیافته بود، انتقال ویروس‌های کوچک و بزرگ به طور مثال از طریق سی‌دی‌های آلوده انجام می‌گرفت و معمولا باعث می‌شد کامپیوتر از کار بی‌افتد. اما با تحول در دنیای اینترنت و پیدایش اپلیکیشن‎ها و فناوری‌های جدید، برنامه‌های مخرب هم وارد فاز جدیدی شدند و اهداف خرابکارانه هم بسیار توسعه یافت.

هرچه فناوری به‌کار رفته در این وسایل بیشتر می‌شود تهدیدات و خطرات هم بیشتر می‌شود. به طور مثال تا زمانی‌که دوربین بر روی گوشی‌ها وجود نداشت تهدیدات امنیتی دوربینی هم وجود نداشت یا اگر جی‌پی‌اس بر روی گوشی نباشد دیگر یافتن مکان افراد به آسانی نخواهد بود.

اما شاید بپرسید چرا دوربین در یک موبایل می‌تواند تهدید باشد.

نفوذگرها با فرستادن دستوراتی بر روی موبایل افراد می‌توانند بدون آن‌که فرد متوجه باشد، دوربین گوشی را فعال کرده و به تماشای تصاویر بنشینند. به طور مثال جاسوسان تروریستی از دوربین گوشی یکی از افراد مهم در یک کشور خارجی استفاده کرده و مکان حضورش را یافتند و او را ترور کردند.

یا به طور مثال چندی پیش به یک فرد مهم سیاسی در یکی از کشور‌های خارجی یک گوشی موبایل گران‌قیمت هدیه دادند که آن شخص هم با خوشحالی فراوان از آن گوشی استفاده می‌کرد غافل از آن‌که این گوشی می‌تواند تصاویر و صداها را ضبط کرده و حتی در مواقع خاموش بودن گوشی آن‌ها را مخابره کند.

گاهی اوقات مسئولین امنیتی یک کشور اعلام می‌کنند که یک برنامه یا یک سایت اینترنتی با اهداف جاسوسی طراحی شده است؟ 

بله کاملا درست است. شاید باورتان نشود اما برخی از کشورها بازی‌های جنگی استراتژیک تولید می‌کنند و در بین مردم دنیا پخش می‌کنند و سپس نتایج بهترین حملات و بهترین استراتژی‌ها و بهترین الگوریتم‌ها را جداسازی می‌کنند و مورد بررسی قرار می‌دهند از آن‌ها ایده می‌گیرند.

در بازی Pokemon Go افراد ماموریت داشتند که توسط دوربین گوشی خود اشیا یا موجودات را در سطح شهر پیدا کنند. این روش یک روش بسیار خلاقانه برای جاسوسی است. فرض کنید کشوری می‌خواهد اطلاعات و تصاویری را از یک خیابان در یک کشور داشته باشد. آن‌ها کاربران موجود در آن کشور را ترغیب می‌کنند تا از آن خیابان تصویر بگیرند و موجودات خیالی را پیدا کنند و به همین سادگی صدها و شاید هزاران تصویر مختلف از آن محل به دست آورند.

چند نکته‌ی ساده برای ایمن بودن

1- حافظه‌های کامپیوتری و موبایلی قابلیت بازیابی دارند. بعد از پاک کردن اطلاعات آن‌ها را در اختیار اشخاص غریبه قرار ندهید.

2- از باز کردن فایل‌های ناشناس و ایمیل‌های ناشناس با عناوین جذاب خودداری کنید به طور قطع آن‌ها ویروس هستند.

3- اطلاعات شخصی خود را بی‌محابا در هر جایی منتشر نکنید، هکرها از آن‌ها خیلی خوب استفاده می‌کنند در صورتی که شما هیچ چیز در مورد ارزش آن اطلاعات نمی‌دانید.

4- فقط یک آنتی ویروس و نه بیشتر بر روی کامپیوتر خود نصب کنید و آن‌را به‌طور مرتب به‌روز‌رسانی کنید.

5- پسوند فایل‌های تصویری، صوتی، متنی و یا ویدیویی را بشناسید و از دانلود یک فایل به ظاهر تصویری با پسوند EXE خودداری کنید.(EXE پسوند فایل اجرایی می‌باشد و اگر تحت عنوان عکس،فیلم یا صوت ارائه شود مطمئن باشید که ویروس است و می‌خواهند شما را ترغیب به دانلود کنند)

6- پسورد همه‌ی اکانت‌های شخصی خود را مشابه قرار ندهید.

7- اینترنت دنیایی بسیار بزرگ است. سعی کنید قبل از این‌که در دنیایی بزرگ وارد شوید در مورد آن کم‌ترین اطلاعات لازم را کسب کنید تا متضرر نشوید.

نتیجه این است که:

بخش زیادی از به خطر افتادن امنیت اطلاعات افراد بر اساس نداشتن آگاهی و یا سهل‌انکاری اتفاق می‌افتد. این سهل‌انکاری‌ها گاهی باعث می‌شود حساب بانکی افراد مورد سرقت قرار گیرید، گاهی تصاویر و فایل‌های شخصی و گاهی امنیت ملی یک کشور. با آگاهی داشتن از چند نکته‌ی ساده می‌توان جلوی همه‌ی این اتفاقات را گرفت.