درست ننوشتن آسیبی ندارد!

حسن انوشه می گوید: این را که می گویند درست ننوشتن در گذر زمان به زبان آسیب می رساند جدی نگیرید.

رئیس «دانشنامه زبان و ادب فارسی»  درباره درست نویسی اظهار کرد: هر زبانی برای خود قواعد و معیارهایی دارد و کسانی که به آن زبان می نویسند باید آن ها را رعایت کنند؛ اما برخی از رسانه ها، بخصوص مجلات و روزنامه ها این قواعد را زیر پا می گذارند و آن ها را رعایت نمی کنند.

او با بیان این که درست  ننوشتن آسیبی به زبان نمی رساند اظهار کرد: زبان را گویندگان آن و کسانی که به آن زبان حرف  می زنند و فکر می کنند، نگه می دارند و این مسئله را که گذر زمان به زبان آسیب می رساند جدی نگیرید. این غلط نوشتن ها به مرور زمان کنار می روند. زبان مانند جریان رود می ماند و این غلط ها کف روی آب است و از بین می رود.

این  پژوهشگر زبان فارسی با بیان این که غلط نویسی در همه زبان ها وجود دارد تصریح کرد: غلط نویسی در همه زبان ها هست. برخی غلط و کج و کوله می نویسند و کلمات را می شکنند اما  زبان معیار همیشه باقی می ماند و نباید ترسید. شاعری که شعر می گوید شعر غلط نمی تواند بگوید.  نیما، اخوان،  فروغ، شاملو، سهراب سپهری، نادرپور، خانلری و...  همه به زبان معیار شعر گفته اند.

او در ادامه خاطرنشان کرد: زبان ما پشتوانه قوی دارد و بزرگان اندیشه  ما به این زبان حرف زده و اثر خود را به جا گذاشته اند. هر زبانی تحول می یابد. در زبان انگلیسی اگر کسی بخواهد شکسپیر بخواند باید دانشگاه برود. اگر در خانه آن را بخواند، نمی فهمد زیرا تغییر زبان  آن ها خیلی زیاد بوده است. به طور مثال جفری چاسر شعر معروفی دارد به نام «کنتربری» که هیچ شباهتی به زبان انگلیسی الان ندارد. اما ما شعر رودکی را می فهمیم زیرا زبان فارسی کمترین  تحول را داشته است.

انوشه افزود: درست نویسی باید به همت فرهنگستان زبان و ادب فارسی انجام شود و آن ها به اهل فن توصیه کنند  که قواعد درست را به کار گیرند و درست بنویسند.

او درباره عملکرد فرهنگستان در زمینه درست نویسی و به کار بردن واژه های فارسی گفت: فرهنگستان از زمانی که  تأسیس شده است تا امروز کارهای فراوانی بویژه در ساخت واژگان کرده و در اختیار مردم قرار داده است که مردم آن ها را به کار می بندند. به نظر من فرهنگستان معتبر است و کسانی که در آن جا کار می کنند و اعضای پیوسته فرهنگستان هستند افراد دانا و دلسوزی هستند و توصیه هایی را که آن ها به کار می برند باید استفاده کرد زیرا آن ها با علم و آگاهی این پیشنهادها را می دهند.

انوشه تأکید کرد: فرهنگستان باید پشت واژه هایی که می سازد، بایستد  و به مردم توصیه کند از آن ها  به جای کلمات بیگانه استفاده کنند.  فرهنگستان در گذشته واژه هایی را پیشنهاد می داد، پشت شان می ایستاد و مردم را ملزم به رعایت آن ها می کرد؛ مثلا این که به جای "بلدیه" بگویند "شهرداری" و به جای "نظمیه"، "شهربانی" را به کار ببرند.

او همچنین افزود: "دانشگاه" و "دانشکده" را فرهنگستان ساخته و مردم آن ها را استفاده می کنند یا الان کمتر می گویند "ترمینال" و بیشتر واژه "پایانه" را به کار می برند. البته برخی از واژه ها را فرهنگستان نساخته، در گذشته وجود داشته اند و فرهنگستان گشته و آن ها را پیدا کرده؛ مانند "گذرنامه" به جای "پاسپورت" و "روادید" به جای "ویزا". کامپیوتر  حدود 50 سال است وارد ایران شده و فرهنگستان واژه "رایانه" را پیشنهاد داد و می بینیم مردم از این کلمه استفاده می کنند.

حسن انوشه خاطرنشان کرد: برخی از واژه هایی را که رواج یافته اند نه فرهنگستان  و نه اهل فن ساخته اند بلکه مردم عادی ساخته اند و حتی فرهنگستان آن ها را تأیید کرده و استفاده می کند؛ مانند "جلوبندی"، "گلگیر"، "سگ دست" و... . برخی از واژه ها  را فرهنگستان می سازد  و مردم به کار می برند، برخی از واژه ها را نیز اهل فن که عضو فرهنگستان  نیستند می سازند و تعمیم می یابد؛ مانند کلمه "ویراستار" و "ویرایش". یا مثلا واژه "گفتمان" را داریوش آشوری ساخته که فرد فرهیخته ای است و رسانه ها، اهل پژوهش و دولت مردان این کلمه را به کار می برند. 

این  نویسنده و پژوهشگر در پاسخ به این که گاهی اوقات  افراد اشتباهاتی در استفاده از کلمات دارند و به طور مثال "گفتمان" را به جای "گفت وگو" به کار می برند، گفت: گاهی اوقات یک واژه چند معنا پیدا می کند و این اشکالی ندارد. اشتباهاتی شده و این اصطلاحات جا افتاده و این اشکالی ندارد.

منبع: ایسنا