رشته حسابداری

حسابداری زبان تجارت خوانده می شود. زیرا از طریق تهیه گزارش های مالی، اطلاعات لازم را درباره واحدهای اقتصادی در اختیار اشخاص ذی نفع و ذی علاقه قرار می دهد.

حسابداری یک سیستم است که در آن فرآیند جمع آوری، طبقه بندی، ثبت، خلاصه کردن اطلاعات و تهیه گزارش های مالی و صورت های حسابداری در شکل ها و مدل های خاص انجام می گیرد. تا افراد ذی نفع درون سازمانی مثل مدیران سازمان و یا برون سازمانی مثل بانک ها، مجتمع عمومی سازمان مورد نظر و یا مقامات مالیاتی بتوانند از این اطلاعات استفاده کنند. به همین دلیل فردی که تحصیلات دانشگاهی ندارد، بیشتر دفتردار است تا حسابدار.

حسابرسی فرآیندی منظم و با قاعده (سیستماتیک) جهت جمع آوری و ارزیابی بی طرفانه شواهد درباره ادعاهای مدیریت در ارتباط با فعالیت ها و وقایع اقتصادی، به منظور تعیین درجه انطباق این ادعاها و اظهارات با معیارهای از پیش تعیین شده و گزارش نتایج به افراد ذینفع است.

رابطه بین حسابداری و حسابرسی

خروجی فرآیند حسابداری، موضوع اصلی عملیات حسابرسی است و غالب شواهدی که در فرآیند حسابرسی مورد استفاده قرار می-گیرد توسط سیستم حسابداری تهیه شده است. در بیشتر مواقع حسابرسی و برخی از تکنیک های آن چنان با فرآیند حسابداری آمیخته که گویی از اجزای لاینفک سیستم حسابداری است. بنابراین از بسیاری جهات حسابداری و حسابرسی تفکیک ناپذیرند و بدین دلیل حسابرس باید متخصص حسابداری نیز باشد، در صورتی که حسابدار نیازی به تخصص در زمینه حسابرسی ندارد.

پیشینه حسابداری و حسابرسی در ایران

پیشینه حسابداری ایران به نخستین تمدن هایی بر می گردد که در این سرزمین پا گرفت. مدارک به دست آمده از ایران باستان حکایت از این دارد که در عصر هخامنشی نظام مالی منسجمی برقرار بوده و حساب درآمد و مخارج حکومت به ریز و به دقت ثبت و نگاهداری می شده است.

پیشینه حسابرسی نیز در ایران و اسلام به زمانی باز می گردد که منبعی ( اعم از مالی یا غیر مالی) در جایی وجود داشته است. هرگاه انتقال ثروت مطرح شده، نوعی نظارت و بازرسی با خود به همراه داشته است. خصوصا نظارت حکومت بر اعضا و کارکنان خود و تفتیش اعمال و رفتار والیان و مامورین دولتی از دیرباز وجود داشته و شاید بتوان گفت سابقه آن نزدیک و همراه سابقه تشکیل جوامع اولیه و حکومت ها است.

در حسابداری گزارش های این دسته از افراد مطابق استاندارد نیست و پردازش کافی نمی شود و بیشتر تراز حساب ها می باشد. برای مثال یک حسابدار تجربی نمی تواند بین دارایی کوتاه مدت و بلند مدت تفاوت قائل شود و یا نمی داند که چگونه باید معاملات ارزی را در دفاتر ثبت کرد. از سوی دیگر یک حسابدار متخصص، در آینده می تواند مدیر مالی یک سازمان یا شرکت گردد یعنی می تواند به مدیریت یک شرکت ایده بدهد که منابع موجودش را در چه راههایی سرمایه گذاری نماید تا استفاده بهینه کند و یا اگر شرکت به منابع مالی جدید نیاز داشت یک مدیر مالی بر اساس دانش آکادمیک خود می تواند بگوید که از چه طریقی باید تامین مالی کرد. و مجموع این فعالیت ها خارج از توانایی یک حسابدار تجربی است.

توانایی های لازم

رشته حسابداری از جمله رشته هایی است که از داوطلبان سه گروه آزمایشی ریاضی و فیزیک، علوم تجربی و علوم انسانی دانشجو می پذیرد و در آزمون هر سه گروه نیز درس ریاضی به عنوان مهمترین درس این رشته مطرح است. در واقع داشتن شم ریاضی در رشته حسابداری از اهمیت بسیاری برخوردار است. همچنین یک حسابدار باید بتواند بخوبی گزارش کارهای خود را ارائه دهد. بنابراین باید در ادبیات فارسی مسلط بوده و نگارش خوبی داشته باشد. دانشجوی این رشته باید تحمل ساعت ها کار در پشت یک میز و صندلی و سروکار داشتن با اعداد و ارقام را داشته باشد. همچنین باید دقیق و منظم باشد تا در جمع بندی اعداد و ارقام دچار مشکل نگردد.

موقعیت شغلی در ایران

فرصت های شغلی یک حسابدار بسیار گسترده است و از پایین ترین سطح تا بالاترین سطح را در بر می گیرد. و با وجود این که در دانشگاه های مختلف کشور اعم از دولتی، غیرانتفاعی و آزاد، دانشجویان بسیاری در رشته حسابداری تدریس می کنند اما تعداد فارغ التحصیلان بیکار این رشته از بیشتر رشته ها کمتر است. چون از یک موسسه کوچک گرفته تا بزرگ ترین کارخانه های کشور حداقل برای تهیه اظهارنامه مالیاتی به حسابدار نیازمند هستند.

درس های این رشته در طول تحصیل

دروس پایه:روانشناسی عمومی، جامعه شناسی، اصول علم اقتصاد، ریاضیات پایه، ریاضیات کاربردی، آمار کاربردی، مبانی کاربرد کامپیوتر، پژوهش و عملیات، مدیریت تولید، حقوق بازرگانی، پول و ارز بانکداری، مبانی سازمان مدیریت، توسعه اقتصادی، مالیه عمومی، روش تحقیق.
دروس اصلی و تخصصی: اصول حسابداری، حسابداری میانه، حسابداری پیشرفته، حسابداری صنعتی، حسابرسی، حسابداری مالیاتی، اصول تنظیم و کنترل بودجه، مدیریت مالی، مباحث جاری حسابداری، متون حسابداری .

هدف رشته حسابداری و حسابرسی

از آنجایی که محصول نهایی حرفه حسابداری مبنای تصمیمات اقتصادی اشخاص ذی نفع از جمله مدیران، سهامدارن، اعتباردهندگان، دولت و غیره قرار می گیرد بنابراین می توان گفت که یکی از اهداف رشته حسابداری آموزش نیروی انسانی متخصص در جمع آوری، طبقه بندی، ثبت، خلاصه كردن اطلاعات و تهیه گزارشات مالی مطابق معیارهای از پیش تعیین شده از جمله استانداردها و اصول حسابداری می باشد.

از سوی دیگر به روز رسانی استانداردها و اصول حسابداری و تجدید نظر در چارچوب نظری مطابق با عوامل محیطی از جمله موارد با اهمیت و حیاتی در رشته حسابداری محسوب می شود، بنابراین آموزش نیروی انسانی متخصص در این زمینه از دیگر اهداف این رشته می باشد.

آینده شغلی

فارغ التحصیلان رشته حسابداری و حسابرسی از فرصت های متنوع شغلی برخوردار می باشند به طوری که به ندرت دیده می شود که فارغ التحصیلان این رشته با مشکل بیکاری مواجه باشند.

برای مثال فارغ التحصیلان این دو رشته می توانند در زمینه های گوناگون از جمله حسابداری مالی، مدیریت، دولتی، مالیاتی، بیمه و غیره و هم چنین زمینه َ های گوناگون حسابرسی از جمله حسابرسی مستقل و داخلی فعالیت نمایند.