راهکارهایی برای استفاده بیشتر از آخرین شب قدر

شاید در دل خیلی هایمان این استرس و نگرانی رخنه کرده باشد که اگر این شب هم بگذرد و آمرزیده نشوم چه ؟ نکند به شب قدر بعدی نرسم ؟ یعنی خوب عبادت کرده ام ؟ یعنی خداوند متعال صدای من گناهکار را هم شنیده است ؟
حق هم داریم شب قدر ، با آن همه عظمت دارد می گذرد و ما می مانیم و دریایی از گناه و پرونده ای پر از اعمال ناشایست ، و چند ساعتی که خیلی زود می گذرد ، اما چه کنیم که وقت کم نیاوریم و بتوانیم بیشترین بهره را از این فرصت طلایی استجابت و آمرزش ببریم .  

1- به اندازه کافی استراحت کنیم

در عبادت باید شور و شوق باشد ، عبادت زورکی از سر خستگی و چشم به ساعت دوختن آنگونه که باید تأثیر ندارد ، اگر می توانیم روز بیست و دوم ماه مبارک کارهای متفرقه خود را کم کنیم و تا حد امکان استراحت  کنیم ، تا شب بتوانیم سر حال و سر زنده مراسم احیا را اجرا کنیم . 

2- برنامه ریزی برای اعمال

باید برنامه ریزی کنیم که اعمال شب قدر را چگونه به جا بیاوریم که نه خسته شویم و شور حالمان گرفته شود و نه همه اعمال بماند برای ساعت آخر که با استرس بخواهیم همه را یکباره و بدون توجه انجام بدهیم ، دعای جوشن کبیر که در این مراسم خوانده می شود ، سعی کنیم با مجلس پیش برویم ، در مضامین دعا دقت کنیم فقط همراه جمع زمزمه نکنیم ، این دعا معارف والایی را در خود دارد ، اگر دعا به نظم و قاعده خوانده شود ، حدودا 45 دقیقه تا یک ساعت زمان خواهد برد و بقیه زمان ما نباید صرف صحبت کردن ، و خوردن و آشامیدن شود ، هر چند برای خستگی در کردن مختصری استراحت و تجدید قوا لازم است .

3- بیشترین وقت ، برای مهمترین کار

در شب قدر هر عبادتی ارزش خودش را دارد و هیچ عملی بی ارزش نیست ، قرآن خواندن ، نماز شب قدر و .... اما مهمتر و تأثیر گذارتر از همه این ها وقتی است که ما دلمان را به اشک ریختن ها و شب زنده داری های این سه شب خوش نکرده باشیم ، و گمان نکنیم همین که بیدار ماندیم و عبادت کردیم، تمام شد، ما در یک سالی که گذشته هزاران خطا و اشتباه داشته ایم که حتی لحظه ای به آن ها فکر هم نکرده ایم، و امشب فرصت خوبی است که در خلوتمان با خدای خوبمان خودمان را نقد کنیم، بنشینیم و در شبی که تقدیر سال بعد امضاء می شود ، اعتراف کنیم به آنچه که مرتکب شدیم ، همه این بار عام که بیاید و ثواب ببرید ، بیایید که بخشیده می شوید ، این شب بهتر از هزار ماه است ، همه این خطاب ها به من و شما برای بیدار شدنمان است ، برای تنبه و رهایی از روزمره گی ها و غفلت ها ، وقتی ما می آییم خودستایی ها ، توجیه ها و اما و اگر ها را کنار می گذاریم و خطاهایمان را می پذیریم ، این یعنی  اینکه ما فلسفه وجودی شب قدر را درک کرده ایم .

اینجاست که منیّت ها و گردن فرازی ها شکسته می شود، اینجا انسان می فهمد که خضوع یعنی چه ، جرأت پیدا می کند صحبت کند از خطاهایش ، از عیب جویی ها، دروغ گفتن ها ، عبادات دست و پا شکسته ای که  باعث می شد از بالا به دیگران نگاه کنیم ، همه این ها را به زبان می آوریم .

و خداوند مهربانی ها هم می شنود ، حتی آن چیزهایی که فراموش کرده ایم ناخودآگاه یادمان می آید ، دل هایی که شکستیم، حق الناس و دین هایی که به گردن داریم و .... تازه خودمان متوجه می شویم که چقدر وضع اعمالمان خراب است.

اینجاست که از شرم و ندامت اشک خواهیم ریخت و این اشک خاصیت شویندگی عجیبی دارد ، این اشک است که بنیان گناه را می کند و این اشک است که خداوند برایش ارزش قائل است .

و الآن زمان طلایی توبه کردن است ، لحظه ایست که پشیمانی ما واقعی است و در آن لحظه عزم راسخ در جبران گذشته داریم و عنایت خداوند متعال را می جوییم .

اینجاست که قرآن به سر گرفتن و توسل به خداوند متعال و  ائمه اطهار علیهم السلام به ما کمک می کند تا رها شویم از سنگینی گناه و تیرگی روح.

پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله می فرماید: «مَن قامَ لَیلَةَ القَدرِ إیماناً وَ احتِساباً ، غُفِرلَهُ ما تَقَدَّمَ مِن ذَنبِهِ»؛‌ کسی که از روی ایمان و اخلاص برخیزد و در شب قدر عبادت کند، گناهان گذشته او آمرزیده می شود.(شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، انتشارات اسماعیلیه، ج7، ص 263) 

4-  بهترین درخواست ها در بهترین حالت

در شب های قدر ، اوج مراسم و آداب این شبها، لحظه قرآن به سر گرفتن است در این لحظات به حرمت قرآنی که بر سر داریم دعای ما اجابت می شود.

دعا برای عاقبت به خیری : در دعای جوشن از خداوند متعال صد بار خواستیم ما را از آتش دوزخ برهاند ، در زیر سایه قرآن هم برای خود و هم امواتمان بخواهیم که از آتش دوزخ رهایی یابیم .

دعا برای امنیت : امنیت نعمتی است که اگر نباشد دنیا جهنمی بیش نیست، در سایه امنیت است که دیگر خواسته ها و رویاها رنگ می گیرند ، نمونه جامعه ای که امن نیست سوریه و عراق است که شاهد جنایات داعش در سرزمینشان هستیم ، دعا کنیم که خداوند ، امنیت را به آنان باز گرداند و کشور ما را هم از هر خطری محفوظ بدارد .

دعا برای  سلامتی خود و عزیزانمان : سلامتی نعمتی است که تا از دستش ندهیم قدرش را نمی دانیم ، وقتی که بیماری ها آمدند و ما را گرفتار کردند که دیگر چاره ای جز درمان نداریم، باید با دعا از مبتلا شدن پیشگیری کنیم، دعا کنیم، خودمان و عزیزانمان از سرطان، ایدز ، ام اس ، و هر نوع بیماری بزرگ و کوچک دیگری با عنایت خداوند متعال در امان بمانیم.

جمع بندی :

شب بیست سوم، آخرین شب از شب های قدر است و احتمال قوی شب قدر همین شب است، در این شب بکوشیم لحظه ای از آن را از دست ندهیم. در دعا و توبه و انابه هر چقدر می توانیم بکوشیم که یک شب هزار شب نمی شود. 

فاطمه محمدی                  

کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث 

بخش اقخلاق و عرفان اسلامی تبیان

مطالب مرتبط:

بالاخره کدام شب، شب قدر است؟ 

شاید این آخرین شب قدر عمرمان باشد !!

توصیه هایی برای شب های قدر 

تذکراتی برای شب های قدر