مدیر و مدرسه

از نظر هرسی و «بلانچارد» نیز انتخاب سبك مدیریتی وابسته به بلوغ افراد است. فرد بالغ كسی است كه هدف ‌دار، برانگیخته، توانمند، با تجربه، متعادل و به دور از تعصبات خاص عمل كند.

در فضاهایی كه بلوغ افراد بسیار كم باشد، سبك قانون‌ مداری و كارمداری زیاد و رابطه‌ مداری كم انتخاب می‌شود. به نظر می‌رسد در بعضی از مدارس كه مدیر و معلمان با یكدیگر روابط صمیمانه‌ای دارند، شایستگی شغلی و حس اطمینان در آن ها بیشتر است.

در مقابل در مدرسه‌ای كه شاهد كشمكش‌ها و درگیری میان عوامل هستیم، تأثیرات آن در حالت چهره، طرز مكالمه و تدریس معلمان نیز مشهود خواهد بود. بعضی از مدارس پر سر و صدا و پرهیاهو هستند و اغلب معلمان و یا مدیر و ناظم فریاد می‌زنند و در بعضی دیگر از مدارس مدیر بر اختیار و مقام خود تأكید می‌كند و اغلب به اعمال قواعد و مقررات و تصحیح اشتباهات دیگران می‌پردازد.

بی‌تردید هر یك از حالات فوق بیانگر نوع نگرش و سیاست مدیر در اداره مدرسه است. در این راستا بهترین شیوه در برقراری روابط انسانی مناسب توجه به ایجاد جو باز است. در این جو معلمان از روحیه بالایی برخوردارند و بدون پرخاشگری و درگیری به خوبی با هم كار می‌كنند، دانش‌آموزان در آرامش تحصیل می‌كنند و به نیازهای آن ها توجه می‌شود. خط‌ مشی‌های مدیریت انجام وظایف و امور را تسهیل می‌كند و افراد مزاحمتی برای هم ندارند.

معلمان از روابط دوستانه‌ای كه با هم دارند لذت می‌برند و به بالندگی روحی و روانی دانش‌آموزان توجه دارند. آن ها كاملاً برانگیخته می‌شوند و رضایت شغلی‌شان بالاست. ضمن آنكه مدیر سخت كار می‌كند، در رابطه با دیگران از ملاحظات انسانی بالایی برخوردار است.

روش مدیریتی او انعطاف‌پذیر و قابل تغییر و غیرشخصی است. مدیر بر كار زیاد تأكید نمی‌كند و معلمان را تحت كنترل شدید قرار نمی‌دهد.

در ارتباط با دانش‌آموزان و اولیاء نیز بسیار منعطف و حسن خلق او موجب توفیقش در امور می‌شود. در نهایت یادآوری می‌شود مدیران مدارس علاوه بر اینكه دانش و اطلاعات خود را افزایش می‌دهند و به روز می‌كنند و با تخصص متناسب با هدف‌های نظام تعلیم و تربیت فعالیت می‌كنند، باید به تحكیم روابط انسانی در فضای آموزشی خود نیز مبادرت ورزند.

به همین منظور تعدادی از عوامل مهم در ایجاد و تحكیم روابط انسانی در مدارس به اختصار بیان می‌شود:

۱ـ برقراری جو اعتماد و اطمینان در میان معلمان و دانش‌آموزان

۲ـ ترویج فرهنگ دوستی و محبت با تكیه بر ارزش‌های والای دین مبین اسلام

۳ـ ایجاد فضای لازم برای آزادی بیان، ابراز عقاید، نقطه دیدگا ه ها و پیشنهادها

۴ـ ایجاد حس همبستگی میان مدیر و سایر عناصر

۵ـ مشاركت دادن افراد در تصمیم‌گیری‌ها

۶ـ اغماض از بعضی از خطاها

۷ـ رعایت عدالت در تشویق و تنبیه

۸ـ رعایت ادب و ابراز حسن خلق

۹ـ رعایت سخن گفتن و توجه به بار روانی كلمات و جملات

۱۰ـ توجه به سخنان مخاطب

۱۱ـ تلاش در جهت رفع نیازها و گرفتاری‌های افراد

۱۲ـ استفاده از امكانات مشروع به نفع افراد و در جهت نیل به هدف‌های سازمانی

۱۳ـ برقراری روابط غیررسمی و صمیمی بر مبنای نقاط مشترك

۱۴ـ شناساندن خصیصه‌های اخلاقی و رفتارهای فرد به دیگران

۱۵ـ كاربرد به جا و به موقع قدرت و اختیار و دوری از افراط و تفریط در كاربرد آن ها امید است با تكیه بر ارزش‌های والا و كریمانه دین مقدس اسلام و توجه به حسن خلق و برقراری روابط انسانی مناسب با زیر مجموعه، شاهد مدارسی شاد، با طراوت و سرزنده باشیم.

مرکز یادگیری سایت تبیان - منبع: دانشجویان ایران

تهیه و تنظیم: مریم فروزان کیا