شیمی سبز چیست؟

اصطلاح شیمی سبز در رابطه با طراحی محصولات و فرآیند های شیمیایی است که تولید و استفاده از مواد خطرناک را کاهش داده یا کاملا از بین می برد بر دوازده بنیاد استوار است كه با طراحی یا طراحی مجدد مولكول‌ ها، مواد و دگرگونی‌ های شیمیایی در راستای سالم ‌تر كردن آن‌ ها برای آدمی و محیط زیست، انجام می ‌شود. اصول دوازده گانه شیمی سبز به قرار زیر است:

پیش‌گیری از تولید فرآورده ‌های بیهوده
اقتصاد اتم، افزایش بهره‌ وری از اتم
طراحی فرایند های شیمیایی كم‌آسیب ‌تر
طراحی مواد و فرآورده‌ های شیمیایی سالم ‌تر
افزایش بازده انرژی
بهره‌گیری از حلال‌ ها و شرایط واكنشی سالم‌ تر
بهره‌گیری از مواد اولیه ‌ی نوشیدنی
پرهیز از مشتق‌های شیمیایی
بهره گیری از کاتالیزگرها
طراحی برای تخریب پذیر بودن محصولات
تخمین زمان واقعی یك واكنش برای پیشگیری از آلودگی
کاهش احتمالی رویدادهای ناگوار

تاریخچه شکل گیری شیمی سبز:

در اوایل سال 1990 شیمی سبز در نتیجه همکاری بین دولت آمریکا، صنعتگران و انجمن علمی آمریکا اعتبار کنونی اش را به عنوان یک نظام علمی در جهت جلوگیری از آلودگی هوا بدست آورد.

در این زمان پائول آناستاس رئیس شیمی صنعتی آمریکا با تلاش های خستگی ناپذیر خود توانست به مفهوم شیمی سبز اعتبار خاصی ببخشد. در اواسط سال 1990 پائول آناستاس وجان وارنر به ایجاد 12 اصل از شیمی سبز پرداختند که در آن به بررسی چارچوبی کلی به منظور چگونگی جلوگیری از آلودگی هوا در زمانی که ماده شیمیایی اختراع می شود پرداختند.

در سال 1993 با نظارت دولت آمریکا کتابی تحت عنوان" شیمی دنیای پاک" توسط انجمن شیمی در ژوئن 1993به چاپ رسید و مورد توجه و علاقه افراد کثیری در اروپا قرار گرفت. در سال 1995، بیل کلینتون، رییس جمهور آمریکا، برای شناسایی تکنولوژی های شیمیایی که اصول شیمیایی در طراحی ها و ساختار ها و موارد استفاده مواد شیمیایی می باشد را بررسی کرد و در نهایت پاداشی را برای ایجاد رقابت در تولید شیمی سبز در نظر گرفت. جوایز اهدا شده و قدردانی های سالیانه دولت ایالات متحده از گروه ها و همچنین سازمان ها و انجمن ها، سرعت نشر اطلاعات شیمی سبز در صنعت را افزایش داد.

شیمیدان سبز كیست؟

شیمیدان هایی كه در حوزه شیمی سبز فعالیت دارند شیمیدان سبز نامیده می شوند. تولید صنعتی اكثر محصولات بر اساس فعل و انفعالات شیمیایی صورت می گیرد که برخی از این واکنش ها سمی و خطرناک می باشند. در دهه گذشته بعضی از شیمیدان ها نگرش جدید خود را متوجه تولید محصولات بدون استفاده از مواد سمی و بدون ایجاد پسماند و بقایای سمی نموده اند.

شیمی سبز یك نوع شستشوی سبز تكنولوژی قدیمی نمی باشد بلکه جزء اصلی تكنولوژی های جدیدی است كه كارایی بهتری دارند، ارزان تمام می شوند و به انرژی كمتری احتیاج دارند. در یك دوره كامل تولید، از ماده خام گرفته تا ایجاد محصول نهایی، آلودگی كمتری ایجاد می نمایند

در واقع انقلاب تكنولوژی سبز برابر با انقلاب صنعتی می باشد. لذا از اهم مزایای استفاده از شیمی سبز می توان به موارد ذیل اشاره کرد: