عوامل موثر در پیشرفت انحلال

 چکیده:

در درس های قبل به صورت پراکنده در رابطه با عوامل موثر و موافق در جهت پیشرفت انحلال صحبت کردیم. در این درس قصد داریم به مرور و جمع بندی این عوامل و ذکر نکات باقی مانده در مورد آن ها بپردازیم.

شرح درس:
عوامل اساسی که در پیشرفت انحلال و انجام خود به خودی این فرایند موثر هستند:

١- کاهش آنتالپی (منفی بودن ∆H ): این عامل بین یون ها و مولکول ها مشترک بوده و تنها در مواردی مطرح است که انحلال آنها گرماده باشد. برای مثال در انحلال سدیم هیدروکسید در آب، کاهش آنتالپی عاملی مساعد در پیشرفت خود به خودی انحلال محسوب می شود.

2- افزایش آنتروپی( مثبت بودن ∆S ): این عامل نیز بین یون ها و مولکول ها مشترک بوده و در حل شدن همه مواد ( به جز گازها) مطرح است. برای مثال در انحلال سدیم هیدروکسید در آب، افزایش آنتروپی عاملی مساعد در پیشرفت خود به خودی انحلال می باشد.

3- آب پوشی: این عامل ویژه ترکیبات یونی بوده و در حل شدن کلیه این ترکیب ها در آب کاربرد دارد. برای مثال انحلال کلسیم کلرید در آب با مرحله آب پوشی همراه است. به یاد دارید که این فرایند همواره گرماده است.

4- تشابه نیروهای بین مولکولی: این مورد نیز عامل مهم دیگری در پیشرفت انحلال برشمرده می شود. در درس های قبل گفته شد که « شبیه، شبیه را در خود حل می کند.» بر طبق همین اصل تشابه نیروهای بین مولکولی در ماده حل شونده و ماده حلال می تواند سبب انحلال شود. اما باید بدانید که هر کدام از نیروهای بین مولکولی تنها در بعضی موارد کاربرد دارند.

 جاذبه دوقطبی – دوقطبی در حل شدن ترکیب مولکولی قطبی در حلال قطبی کاربرد دارد.

جاذبه دوقطبی القایی – دوقطبی القایی در حل شدن ترکیب مولکولی ناقطبی در حلال قطبی به عنوان یک عامل تاثیرگذار مطرح می شود.

 تشکیل پیوند هیدروژنی در حل شدن ماده دارای پیوند هیدروژنی در حلال دارای همین نوع پیوند مطرح است.