می خواهیم زنده بمانیم

محیط زیست در برگیرنده محیط طبیعی، محیط اجتماعی  و محیط مصنوع است. محیط طبیعی ساخته دست بشرنیست، همواره مورد دخل و تصرف انسان قرار گرفته اما همچنان ماهیت اصلی خود را حفظ نموده است. محیط اجتماعی شامل کلیه افراد، سازمان ها و نهادهای اجتماعی که انسان در زندگی روزمره با آنها در ارتباط بوده و بر زندگی او تاثیر گذارند،  محیط مصنوع نیز محیطی ساخته دست بشر است.

تاریخچه محیط زیست به گذشته های بسیار دور و در واقع به تاریخچه زندگی انسان بر روی کره زمین بر می گردد. رابطه انسان با محیط زیست اززمان آفرینش انسان شروع شده و به مرور زمان دست خوش تغییرات شده است. در گذشته ،بشرمواهب طبیعی را منابع  پایان ناپذیر می دانست، انسان های اولیه قادر به دخل و تصرفی چندانی در طبیعت نبودند به عبارتی انسان ها تحت تاثیر کامل عوامل محیطی بودند و دخالت های آنها در آن زمان توسط طبیعت ،ترمیم و بازسازی شده ومحیط زیست به صورت بکر و دست نخورده بود. با گذشت زمان انسان با اکتشافات و اختراعات جدید راه های مهار طبیعت و غلبه بر آن را آموخت وخود را مالک زمین دانست و این شیوه زندگی، بشر را به سمت هجوم بر طبیعت و تخریب محیط زیست سوق داد. شدت این تخریب و آلودگی زیست محیطی برای طبیعت غیر قابل تحمل، غیر قابل جبران و غیر قابل بازسازی بود. به این ترتیب که با تصرفات بی رویه، تعادل اکولوژیک طبیعت را برهم زده موجب ایجاد زیستگاه های نامناسب و آلوده، همچنین مختل شدن الگوی پراکنش طبیعی شد. لذا، تمام این موارد باعث ناپایداری اکوسیستم ها و تخریب محیط زیست شد. عوامل اصلی تخریب و آلودگی محیط زیست به ترتیب تأثیرگذاری ؛ افزایش نفوس،  تخریب جنگل و نابودی پوشش گیاهی، مصرف انرژی و افزایش درجه حرارت می باشد.

 محیط زیست با مفهوم رایج و متداول آن در عصر حاضر، بحثی کاملاً نو و تازه است. وضعیت فعلی محیط زیست، نشان دهنده این موضوع است که انسان با بهره‏برداری بی رویه از محیط زیست آن را با بحران عظیمی مواجه کرده است. برای مثال توسعه صنعتی و پیشرفت تكنولوژی، دستاوردهای متنوعی را برای زندگی انسان به همراه داشته است اما یكی از ره‌آوردهای توسعه صنعتی كه با افزایش جمعیت، گسترش شهرنشینی و مصرف بیشتر سوخت‌های فسیلی، روز به روز بر شدت آن افزوده می‌شود، رها شدن پسماند‌هایی به شكل تركیبات ناخواسته و اغلب زیان‌آور به محیط است، كه دارای اثرات منفی بسیاری بر محیط زیست است. عواملی همچون رشد شهرنشینی، ازدیاد زباله های شهری و جذب شدن برخی مواد شیمیایی در خاک، حفاری های معادن، چرای بی رویه دام ها، استفاده از سموم و آفت کش ها و مصرف بیش از حد کودهای شیمیایی، موجب فرسایش و آلودگی خاک و تخریب سطح زمین می شود.

 تخریب جنگلها پیامدهای زیان باری برای زندگی انسانها، حیوانات و گیاهان دارد، زیرا جنگل ها و مراتع نقش تعیین كننده ای در تولید اكسیژن ،مبارزه با آلودگی هوا ،تفریح و تفرّج، حفاظت خاك، جلوگیری از سیلاب، جلوگیری از فرسایش خاك، تغذیه انسان ها و دیگر موجودات، صنایع بزرگ چوبی و ساختمان سازی و تهیه لوازم منزل، برخی فرآورده های جنگلی، تأمین ماده خام كاغذ و تهیه دارو و مصارف پزشكی دارد. در این بین،  یكی از مهم ترین مسائل جوامع بشری امروزی، انرژی و نحوه تأمین نیازهای مربوط به آن است.

 یکی از اثرات مهم زیست محیطی ناشی از مصرف انرژی، ایجاد ریزش های اسیدی است. میزان تأثیر ریزش های اسیدی، به میزان حساسیت اكوسیستم ها بستگی دارد. در اثر این ریزش ها بسیاری از آب های سطحی  به كلی عاری از ماهی، دوزیستان و سایر موجودات می گردد، PH خاك در مناطق وسیعی كاهش خواهد یافت.  ریزش های اسیدی، مواد معدنی گیاهان و تنوع زیستی پوشش های گیاهی را تحت تأثیر قرار داده واصلی ترین عامل كاهش  بعضی مناطق جنگلی می باشد.

 افزایش غلظت گازهای گلخانه ای در اتمسفر، باعث برهم خوردن توازن انرژی زمین وهمچنین گرم شدن آن شده است كه در قرن آینده نیز موجب تغییرات آب وهوایی مهمی خواهد شد.  بر این اساس، موضوع آلودگی محیط زیست یکی از مهمترین معضلاتی است که انسان معاصر را با چالش های جدی روبه‏رو کرده است. تخریب و نابودی روز افزون جنگلها و مراتع، نابودی گونه‏های نادر گیاهی و جانوری، آلودگی آب، خاک و هوا، ریزگردها، استفاده از سلاح های هسته‌ای و شیمیایی، ورود مواد نفتی، فاضلاب کارخانه ‏ها و مجتمع های صنعتی به رودخانه‌ها و دریاها، آسیب دیدن لایه ازن، بارانهای اسیدی، مصرف روزافزون  سوختهای فسیلی، استفاده بی‏رویه از سموم دفع آفات نباتی و ده ها عامل آلوده ‏کننده دیگر گویای این واقعیت مهم است.

اهمیت حفاظت از محیط زیست  به دلیل ظهور علائم تهدید کننده حیات در نسل حاضر و آینده می باشد و از طرف دیگر، ادامه زندگی طبیعی انسان فقط درمحیط زیست امن و سالم امکانپذیر است. به همین جهت، حفاظت و حمایت از محیط زیست و سالم نگه داشتن آن، به عنوان یکی از مهمترین نیازهای اساسی برای ادامه حیات بشر، مورد توجه قرار گرفته وتخریب آن نشان دهنده تناقض رفتارهای بشر با اصول پایداری و ازعوامل تضییع حقوق انسان می باشد. با توجه به اینکه، بهره‏مندی از محیط زیست سالم، متضمن دسترسی به اطلاعات زیست محیطی، آموزش مسائل زیست محیطی، تصمیم‏گیری در مورد مسائل زیست محیطی و جبران خسارت زیست محیطی است. بنابراین، ترویج حفاظت از محیط زیست و نگهداری از منابع طبیعی در بین افراد جامعه و همچنین بیدار سازی و حساس نمودن افکار عموم نسبت به آن، از اهداف مهم جلوگیری ازتخریب محیط زیست می باشد.                                                   

منابع :

1. محیط زیست و تاریخچه رابطه آن با انسان، روزنامه جوان

2. تأثیر محیط زیست سالم بر انسان،خبرگزاری فارس

3. جایگاه محیط زیست در زندگی انسان ها، مجله طوبی

4. اهمیت و نقش محیط زیست در زندگی انسان، سایت تبیان

5. انسان و محیط، دانشنامه رشد