آخرین گام

یکی از مهم ترین و اساسی ترین مراحل آمادگی برای کنکور، مهارت در تست زنی است؛ زیرا نتیجه یک سال تلاش و کوشش شما داوطلبان عزیز از طریق این شیوه امتحانی سنجیده می شود، و به همین دلیل لازم است که شما در این کار نیز مانند سایر مراحل آمادگی برای کنکور، مهارت و آمادگی لازم را داشته باشید. خیلی از دانش آموزان، امتحان های چند گزینه ای (تستی) را از امتحانات تشریحی، آسان تر می دانند؛ اما تست زنی ممکن است که برای برخی از داوطلبان، حتی داوطلبانی که تلاش بسیاری کرده و خوب مطالعه کرده اند، نیز سخت باشد؛ زیرا تست زنی، نیاز به مهارت دارد و از طرف دیگر در امتحانات چند گزینه ای، سۆالات زیادی مطرح می شود که دانش آموزان مجبور هستند برای پاسخ دادن به آنها از مطالب زیادی مطلع باشند.

به احتمال خیلی زیاد، بسیاری از شما داوطلبان عزیز در خلال مطالعه دروس کنکور، برخی از تست های آن را نیز زده اید و به این ترتیب با تست زنی آشنا هستید؛ با این همه، خرداد ماه از نظر تست زنی اهمیت خاصی دارد؛ شما داوطلبان گرامی در هر وضعیتی که هستید باید بخشی از وقت و زمان برنامه ریزی مطالعاتی خود را به تست زنی که آخرین گام از آمادگی برای کنکور محسوب می شود، اختصاص دهید.

قبلا هم اشاره کرده ایم که فرقی نمی کند که شما به چه میزان مطالعه نموده اید و تعداد دروس و حجم مطالعاتی شما برای کنکور چقدر است؛ مهم این است که مراحل مختلف آمادگی برای کنکور را تکمیل کنید. تست زنی، آخرین مرحله از آمادگی هر داوطلب برای کنکور است؛ در واقع، چه شما یک درس یا چند مبحث از چند درس را برای کنکور مطالعه کرده باشید و چه همه دروس را، باید حتماً با توجه به حجم مطالعاتی خود، زمانی را به تست زنی قبل از کنکور اختصاص دهید تا مهارت خود را در این خصوص بالا ببرید و بتوانید از نتیجه تلاش خود، بهترین استفاده راببرید.

برای این که شما عزیزان در کنکور موفق عمل کنید، در ایام باقی مانده باید تمرین تست زنی را به شکل جدی در برنامه مطالعاتی خود قرار دهید. اگر جزو آن دسته از داوطلبانی هستید که تا الان به دلیل مرور یا رفع اشکال، وقت چندانی را به تست زنی اختصاص نداده اید، باید توجه کنید که به طور کلی در طول دوره آمادگی برای کنکور به ویژه در این ایام، باید تست زنی را اعمال کنید. اصولاً سه نوع تست زنی وجود دارد که بیشتر داوطلبان آن ها را به کار می گیرند؛ البته توجه داشته باشید که اگر شما جزو آن دسته از داوطلبانی هستید که تا به حال زمان چندانی را صرف تست زنی نکرده اید، باز هم می توانید از همین الان شروع کرده و نتیجه خوبی هم بگیرید. این سه نوع تست زنی عبارتند از:

الف- تست آموزشی

تستی که همراه درس حل می شود و به منظور یادگیری دقیق مطلب است، تست آموزشی نامیده می شود. در این مرحله، زمان، زیاد مهم نیست و تعداد تستی که در این مرحله حل می شود، کم است. تست ها هم به صورت طبقه بندی شده و موضوعی است؛ البته در این مرحله، ابتدا باید به بررسی تست های حل شده پرداخت و سپس حل تست جدید را در دستور کار قرار داد. تست آموزشی در برنامه مطالعاتی بیشتر داوطلبانی که مطالعه مستمر و منظمی داشته اند، از همان ماه های اول مطالعه اعمال شده است؛ پس در چنین شرایطی، یعنی در دوره جمع بندی، مهم ترین شیوه های تست زنی، تست تمرینی و تست سرعتی است.

ب- تست تمرینی

به تستی که بعد از اتمام یک مطلب به منظور رفع اشکال و بر طرف کردن نکات مبهم (تسلط بر دروس) حل می شود، تست تمرینی می گویند. در این مرحله، تعداد تست، بیشتر از مرحله قبل است و می توان در این مرحله، تست زنی را با زمان هم انجام داد. در حل تست، ابتدا مشخص کنید که چند تست می خواهید حل کنید و سپس با یک نظم اصولی، شروع به حل تست نمایید. در این روش اگر مثلاً می خواهید در مبحث حرکت فیزیک، 30 تست حل کنید و حدود 300 تست دارید، هیچ گاه به ترتیب شروع به حل تست نکنید، بلکه مثلاً مضرب ده را حل کنید؛ یعنی تست های شماره یک، ده، بیست، سی و همین طور تا آخر؛ به این ترتیب می توانید هر تستی را حل کنید. دقت داشته باشید که در هر نوبت حل تست، تعداد تست ها، دقیقاً برابر تعداد تست در آزمون باشد؛ یعنی اگر مثلاً تست شیمی حل می کنید، با توجه به این تعداد تست شیمی در آزمون برای رشته ریاضی 30 عدد است، تست ها را به دسته های سی تایی تقسیم کنید و سپس هر قسمت را حل کرده و پس از بررسی کردن آن را به سراغ قسمت بعد بروید.

ج- تست مهارتی

تستی که بعد از اتمام دروس و مرور بخصوص در دوره جمع بندی حل می شود، تست مهارتی است و به منظور جمع بندی مطالب و افزایش سرعت است؛ پس حتماً باید با زمان انجام گیرد.

در حل تست مهارتی، ابتدا باید به حل درست و سپس به سرعت حل تست توجه کرد؛ علاوه بر آن، باید از همین الان خود را عادت دهید که نگران تعداد تست درست حل شده نباشید. اگر شما نتوانید این نگرانی را هم اکنون مهار کنید، مطمئناً این نگرانی در امتحان بخشی از توان و انرژی تان را خواهد گرفت و اجازه نخواهد داد تا شما با فکری متمرکز به تست های کنکور پاسخ دهید. زمان انجام آزمون سراسری، حدود چهار ساعت است؛ پس حتماً سعی کنید که در همین زمان مشخص شده به تست ها پاسخ دهید. بعضی ها به بیش از یک ساعت در یک جا نشستن عادت ندارند و همین امر باعث ایجاد خستگی شده و مفهوم سۆالات را به خوبی درک نمی کنند؛ پس یک جا نشستن را هم در هنگام تست زنی بخوبی تمرین کنید.

بعد از این که تست مهارتی حل کردید، حتماً اشکالات خود را مشخص کرده و آن ها را رفع نمایید. اگر فکر می کنید که در مبحثی بیش از حد غلط داشته یا احساس می کنید که در آن مبحث، ضعف دارید، دوباره به سراغ آن مطالب خلاصه شده و مهم آن مبحث رفته و آن ها را به خوبی مطالعه کنید؛ به این ترتیب خواهید دید که تست مهارتی به شما کمک می کند تا علاوه بر این که توان و مهارت تست زنی خود را بالا ببرید، بتوانید به نقاط ضعف خود هم پی برده و به خوبی رفع اشکال کنید.

نکته ای که در این جا لازم است اشاره کنیم این است که بر خلاف آنچه معمول است و به دانش آموزان گفته می شود درسی را که بیشتر می دانید ابتدا حل نمایید، باید گفت با روش علامت گذاری و به همان ترتیب دفترچه، شروع به حل تست نمایید. اعتقاد مشاوران این است که هر داوطلب، حداقل دو و حداکثر سه بار، بایستی تست ها را مرور کند، بنابراین، یک بار خواندن تست ها به همان اندازه مضر است که چهار یا پنج بار مرور کردن آن ها. دلیل آن هم، این است که در یک بار مرور کردن، داوطلب بی آنکه دست خودش باشد، تعدادی از تست ها را که قادر به حل آن هاست، رها می کند؛ پس اگر از جمله داوطلبان وسواسی هستید که پیوسته به عقب بر می گردید یا نگران تست های قبلی هستید،حتماً باید در تست زنی این دوره، خود را عادت دهید که این مشکل خود را حل کنید؛ زیرا زمان در کنکور در دست شما نیست و باید در مدت تعیین شده به سۆالات پاسخ دهید؛ در ضمن دقت داشته باشید که بیش از سه بار، تست ها را مرور نکنید؛ زیرا باعث خستگی شدید و سردرگمی شما خواهد شد.

در تست زنی مهارتی، حتماً به نکات زیر توجه کنید تا از همین الان، مهارت های تست زنی خود را برای کنکور آماده کنید و بتوانید از نتیجه تلاش خود، بهترین استفاده را ببرید.

هنگامی که به تستی برخوردید که از نظر نکته، بسیار ظریف طراحی شده است یا احتیاج به خلاقیت دارد، حتماً آن را با مثلث علامت گذاری کنید تا در دور بعدی به حل آن مبادرت ورزید.

اگر تستی را به هر دلیل غلط حل کردید یا اصلا ً نتوانستید آن را حل کنید، به طور حتم آن تست را برای دور بعد علامت گذاری کنید (یادتان باشد که بیشتر غلط های داوطلبان کنکور در دروس ریاضیات و فیزیک، اشتباهات محاسباتی است).

یک قانون مهم در تست زدن، این است که حتی پاسخ تشریحی تست هایی را که درست زده اید، نیز به طور کامل بخوانید؛ هر چند تست حل شده از نوع تست های تکراری باشد. دلیل این امر، آن است که ممکن است در بعضی از پاسخ های تشریحی این تست ها شما به راه حل های جالبی بربخورید که یا در زمان شماصرفه جویی کرده یا به فهم بیشتر شما از درس کمک می کنند.

یکی از مشکلاتی که داوطلبان در حین پاسخگویی به سۆال ها با آن رو به رو می شوند، کم آوردن وقت و دستپاچه شدن آنهاست. برخی از افراد در کارهایشان سرعت کمتری دارند. این افراد بنا به دلایلی، میزانی از وقت خود را هدر می دهند. این زمان های از دست رفته در برخی از کارها و فعالیت ها، چندان مشهود نیست، ولی در کارهایی چون تست زنی و بویژه سر جلسه کنکور، اهمیت اساسی دارد. برای برطرف نمودن این مشکل، باید سعی کنید که وقت خود زمان بندی کنید. این درست است که باید در جلسه کنکور تقسیم زمان داشته باشید؛ اما بدان معنا نیست که برای همه تست ها باید زمان یکسان در نظر گرفت. اگر برای تستی سه دقیقه وقت صرف کردید، حتماً تستی هم وجود دارد که در ظرف پانزده ثانیه، پاسخ آن را بیابید. اگر جزو افرادی هستید که سرعتشان در تست زنی کم است، باید در این ایام، بیشتر تمرین کنید و سرعت عمل خود را افزایش دهید. برای افزایش سرعت عمل می توانید زمانی را برای تست زدن اختصاص دهید و سپس سعی کنید که در این فاصله، تعدادی تست بزنید و پس از آن رفته رفته سعی کنید تعداد تست هایی را که در این فاصله زمانی می زنید، افزایش دهید.

یکی از راه های پر بازده برای افزایش سرعت، این است که شما در زمان تست زنی مهارتی از دو رنگ خودکار، برای زدن تست ها استفاده کنید؛ بدین صورت که اولاً زمان را به صورت کلی در نظر بگیرید؛ یعنی تست ها را پشت سر هم حل کنید و زمان کل را مد نظر داشته باشید، ثانیاً هنگامی که زمان استاندارد تست هایتان به پایان رسید، دست از حل کردن آن ها نکشید، بلکه فقط رنگ خودکار خود را عوض کنید. این کار به شما کمک می کند که به دو صورت درصد گیری کنید؛ یک درصد، شامل کلیه جواب تست های شماست (رنگ آبی و قرمز) که این درصد، توانایی شما را بدون در نظر گرفتن زمان نشان می دهد و نشان از قدرت کلی شما در پاسخگویی به تست ها دارد. درصد دوم، فقط شامل پاسخ های شما در زمان استاندارد (که همان تست های با رنگ خودکار اول می باشد) است. این درصد نشان از توان قدرتی – سرعتی شما دارد. نکته مهم این است که این درصد در ابتدا ممکن است بسیار پایین باشد، ولی این امر نباید مایه دلسردی شما شود، بلکه شما باید به تحلیل و مقایسه این دو درصد بپردازید تا بتوانید قدرت تست زنی خود را در زمان استاندارد افزایش دهید.

حفظ کردن فرمول ها در درس هایی چون ریاضیات و فیزیک نمی تواند در بالابردن سرعت استاندارد شما کمک کند.

اگر جواب تستی را نمی دانستید، در کنار آن تست علامت زده و به سراغ دیگر سۆالات بروید و سپس در صورت اضافه آوردن زمان، به سۆالاتی که به آن ها پاسخ نداده اید، باز گردید. نکته مهم در سرعت عمل این است که اگر شما در موقع پاسخگویی، پاسخ سۆالی را فراموش کرده باشید، می توانید کنار آن سۆال، علامت مخصوصی بزنید و به بقیه سۆال ها بپردازید و در مرحله آخر که وقت اضافه آوردید با خونسردی و آرامش بیشتر در مورد آن سۆال فکر کنید.

بیشتر دانش آموزان پس از اینکه در دور اول تست زدن خود، تست هایشان را تصحیح می کنند، چون به تعداد زیادی از سوالات خود پاسخ درستی نداده اند، به سراغ جزوه یا کتاب کمک درسی دیگری می روند؛ با این تصور که با دوباره خوانی و یا استفاده از منبعی دیگر می توانند اکثر تست ها را درست حل کنند؛ اما اگر قرار بود با خواندن تمام و کمال جزوه ها و کتاب های کمک درسی رنگین، وقتی سراغ تست ها می رویم بیشتر آن ها را درست حل کنیم، دیگر چه نیازی به تست زدن و تمرین این مهارت بود؟ اگر این گونه بود، پس مستقیم به جلسه کنکور می رفتیم و پیروز بیرون می آمدیم. این طور فکر کنید که شما اصلاً تست می زنید که غلط بزنید و باید روحیه تان را حفظ کنید تا آرام آرام به حد مطلوبتان برسید. هیچ گاه از این که تست بزنید و آن را غلط حل کنید، واهمه نداشته باشید. سعی کنید که در این دوران، حتماً این مهارت را در خود بالا ببرید و خود را در تست ها محک بزنید، مهارت خود را بالا ببرید و سپس اگر نکته ای، واقعاً در جزوات و خلاصه هایتان از نظر شما دور شده بود آن را دوباره مرور کنید؛ البته باز هم به دوباره خوانی مطلب به صورت کامل روی نیاورید.

نکته دیگری که از هم اکنون باید در تست زنی مهارتی دوران جمع بندی به آن توجه داشته باشید، این است که شما به طور مثال در دفترچه سۆالات دروس عمومی، تست های هر درسی را در کمتر از زمان تعیین شده، می زنید و در پایان کار بین شش تا هشت دقیقه وقت اضافه می آورید. این وقت اضافه به این درد می خورد که آن را روی یکی از دروس بگذارید تا بتوانید درصد آن را بالا ببرید؛ یا می توانید تست هایی را که بین دو گزینه شک داشتید اکنون با خیالی آسوده تر مرور کنید و مطمئن باشید که نتیجه مطلوبی خواهید گرفت. این که چطور بتوانید در کمتر از زمان استاندارد به زدن تست زدن مبادرت ورزید و این تکنیک (تکنیک زمان نقصانی) را در آزمون به کار گیرید بسته به این است که از همین الان مهارت خود را بالا ببرید.

در تست زنی مهارتی و برای بالا بردن سطح اطمینان خود در کنکور، ابتدا به سۆالاتی جواب دهید که صد در صد به آن ها تسلط دارید؛ سپس به اول برگردید و سۆالات هفتاد تا سی درصد را جواب دهید و به همین ترتیب به سۆالاتی بپردازید که در ابتدا خیال می کردید آن ها را بلد نیستید، و در نهایت می توانید به تعدادی از آن ها نیز پاسخ دهید. این روش پله به پله، روحیه شما را بالا می برد و سبب می شود که به روحیه و اعتماد به نفس بالا که در جلسه آزمون، مهم ترین عامل تعیین کننده است، دست پیدا کنید.

در تست زنی در دوران جمع بندی، سعی کنید مفهوم علامت هایی را که کنار هر تست می گذارید به خاطر داشته باشید؛ مثلاً علامت «تیک» را کنار تست های زده شده بگذارید، علامت مثلث را کنار تست هایی که به پاسخ آنها شک دارید و ... یادتان باشد که این علامت ها می توانند از یک داوطلب به داوطلب دیگر فرق داشته و کاملاً قرار دادی باشند.

از همین الان عادت کنید که از بعضی تست ها بگذرید. این کار نه تنها، نشانه ضعف شما نیست، بلکه بیانگر مهارت و دانش بالای شماست. اگر بعد از چند سۆال اول یک درس، به خاطر اضطراب یا هر علت دیگری فکر کردید که قادر نیستید به سۆال های آن درس پاسخ دهید، سۆال های آن درس را کنار گذاشته و به سراغ درس دیگری بروید. پاسخ دادن به سۆال های درس دیگر، به شما احساس آرامش و اطمینان خاطر می دهد و بعد می توانید با آمادگی بیشتر، بار دیگر سراغ سۆال های درسی که به خاطر آوردن پاسخ آن ها برای مدتی از ذهنتان پاک شده بود، بروید.

در تست زنی دوران جمع بندی سعی کنید که خود را دقیقاً در شرایط کنکور قرار دهید. یکی از کارهایی که در این دوران می توانید به منظور انجام تمرکز انجام دهید، آن است که قبل از شروع پاسخ دادن به هر سۆال، تمام سۆال ها را نخوانید؛ زیرا این امر، تمرکز شما را کاهش می دهد. قبل از شروع پاسخ دادن به هر سۆال، آن را با دقت بخوانید و سعی کنید ابتدا دقیقاً بفهمید که چه موضوعی در سۆال مطرح شده است؛ زیرا اعتقاد بر این است که حدود پنجاه درصد از جواب تست ها در خود سۆال پنهان است.