ترانزیستور

ترانزیستور یکی از مهم ترین قطعات الکترونیکی می‌باشد. ترانزیستور یکی از ادوات حالت جامد است که از مواد نیمه رسانایی مانند سیلیسیم و ژرمانیم ساخته می‌شود. یک ترانزیستور در ساختار خود دارای پیوندهای پیوند نوع N و پیوند نوع P می‌باشد.

ترانزیستورهای اتصال دوقطبی (BJT) 

ترانزیستورهای اثر میدانی(FET)

اعمال جریان در BJT ها و ولتاژ در FET ها بین ورودی و ترمینال مشترک رسانایی بین خروجی و ترمینال مشترک را افزایش می‌دهد، از اینرو سبب کنترل جریان بین آن ها می‌شود. مشخصات ترانزیستورها به نوع آن بستگی دارد.

لغت «ترانزیستور» به نوع اتصال نقطه‌ایی آن اشاره دارد، در مدارهای آنالوگ، ترانزیستورها در تقویت کننده‌ها استفاده می‌شوند، (تقویت کننده‌های جریان مستقیم، تقویت کننده‌های صدا، تقویت کننده‌های امواج رادیویی) و منابع تغذیه تنظیم شده خطی.

همچنین از ترانزیستورها در مدارات دیجیتال به عنوان یک سوئیچ الکترونیکی استفاده می‌شود، اما به ندرت به صورت یک قطعه جدا، بلکه به صورت به هم پیوسته در مدارات مجتمع یکپارچه به کار می‌روند. مداراهای دیجیتال شامل گیت‌های منطقی، حافظه با دسترسی تصادفی (RAM)، میکروپروسسورها و پردازنده‌های سیگنال دیجیتال (DSPs) هستند. ترانزیستور می‌تواند به عنوان سوییچ نیز کار کند.

اگر به دو سر یك نیمرسانای آلاییده یك نیمرسانای آلاییده دیگر وصل كنیم یك ترانزیستور ساخته ایم. همانطور كه در شكل زیر می بینید دو نوع ترانزیستور به نام pnp های و npn داریم :

همان طور كه می بینید ترانزیستور سه سر اتصال به مدار دارد و با نماد زیر نشان داده می شود.

از ترانزیستورها به عنوان تقویت كننده ولتاژ و جریان استفاده می شود و با توجه به استحكام و طول عمر بسیار آن ها و مخصوصاً كوچكی آن ها كاربرد فراوانی در مدارهای الكترونیكی پیدا كرده اند. 

در حال حاضر مدارهای مجتمع (IC) كه حاوی هزاران ترانزیستور، دیود و مقاومت را روی صفحات سیلیسیوم با نام تراشه جای می دهند كه در شكل زیر یك تراشه كه می تواند جایگاه هزاران ترانزیستور باشد با گیره كاغذ مقایسه شده است.

مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: محسنی

تنظیم: مریم فروزان کیا