نمایش خیانت،خیانت را زیاد میکند؟
نمایش خیانت،خیانت را زیاد میکند؟
مهمترین دغدغه و ترس درزندگی زناشویی خیانت (ازدواج مجدد) یا مرگ همسر است. زنان این را بزرگترین آسیبی که ممکن است به زندگیشان وارد شود، می دانند . «خیانت» به دلیل حساسیتش برای زنها در تمام جوامع یکی از موضوعات جذاب و همیشگی سینما (ایران وجهان) به شمار می آید اما باید دید تولید فیلمها با موضوعات خیانت چقدر در جامعه جوان ما تاثیرگذار است.
پیمان معادی در فیلم سینمایی «برف روی کاجها» موضوع خیانت را سوژه اصلی فیلم قرارداده است، در کانون فیلم زنی جای گرفته است که ناگهان متوجه میشود شوهرش به او وفادار نیست. «برف روی کاجها» از همان ابتدا و با مواجهه با نام فیلم، حس و حال خاصی ایجاد میکند که در ادامه کلیت روند فیلم میتواند پاسخ مناسبی به این حس و انتظار ایجاد شده بدهد. فیلم داستان رکودی است که در زندگی علی و رویا پس از 13 سال با خیانت مرد دچار التهاب می شود. رفتارناخوشایند علی واکنشی است به رابطهای که درست پیشنرفته ، رابطهای در سراشیبی سقوط،شاید این نوع رابطه کاملا کلیشهای و تکرار شده باشد اما در این فیلم معادی تلاش کرده با شخصیتپردازی ظریف کاراکترها، ویژهکردن آنها از آدمهای متداول و تکراری و انگیزههایشان به نوعی این رفتار بر بستری جدید و خاص شکل گیرد.
رویا و علی زوجی هستند با اختلاف سنی که این ویژگی در فیزیک ظاهری آنها هم رعایت شده و نمود پیدا کرده است بدون آنکه به آن تاکید شود. در عین حالکه این تصویر میتواند کدی باشد از نوع رفتارعلی، تا گرایش و رابطه او با شاگرد کلاس پیانو رویا (نسیم) را باورپذیر جلوه دهد. رفتارهای درست و به جا رویا، زمانی که یقین میکند نسیم با شوهرش رابطه داشته بسیار دیدنی و قابل باور است ، دور انداختن لیوانی که نسیم استفاده کرده یا پاک کردن کلیدهای پیانو از این رفتارهای درست و به جاست و ظرافتهایی است که معادی آن را به خوبی لحاظ کرده است.
برخی از جامعهشناسان معتقدند فیلمهایی که با موضوع خیانت تولید میشود، اگر تکرار شود و تعدادشان زیاد باشد جامعه را دچار مشکل میکند. این عده تاکید دارند که اگر به دفعات با موضوع خیانت فیلم ساخته شود، این ناهنجاری اجتماعی به یک هنجار تبدیل شده و در نهایت زشتی و قباحت آن در جامعه شکسته میشود و امری عادی در جامعه تلقی میشود که این امر باعث نگرانی است
کارگردان تلاش کرده تا فیلمی که با موضوعی تکراری ارایه می دهد را با رفتارشناسی و نوع ارتباطات اجتماعی و جزئیات درست برای مخاطب باورپذیر و زیبا جلوه دهد او در پایان بندی فیلم نیز دقت لازم را کرده تا به ورطه تکرار نیفتد. علی مغلوب و پشیمان باز هم بر خلاف کلیشه مردان خیانت کرده یک فرصت تازه برای ادامه زندگی از رویا می خواهد و زن را وادار به فکر می کند که در حس و حال حضور نریمان بماند یا دوباره رابطهاش را با علی ادامه دهد و در نهایت خیانتی از سوی زن به مرد روا نمیشود او را در یک دو راهی انتخاب قرار میدهد و مخاطب را با این ابهام رها میکند.
برخی از جامعهشناسان معتقدند فیلمهایی که با موضوع خیانت تولید میشود، اگر تکرار شود و تعدادشان زیاد باشد جامعه را دچار مشکل میکند. این عده تاکید دارند که اگر به دفعات با موضوع خیانت فیلم ساخته شود، این ناهنجاری اجتماعی به یک هنجار تبدیل شده و در نهایت زشتی و قباحت آن در جامعه شکسته میشود و امری عادی در جامعه تلقی میشود که این امر باعث نگرانی است.
آنها معتقدند زشتی خیانت و عقوبت فرد خائن به گونهای باید به نمایش گذاشته شود که تماشاگر وقتی آن را میبیند از این کار منزجر شود اما در فیلمهای ایرانی سا زندگان آثار به این امر توجه نکرده و به قدری زن دوم را زیبا و جذاب به نمایش میگذارند که مخاطب با مرد داستان به خوبی همذات پنداری کرده و همسر دوم را به خوبی میپذیرد. در «برف روی کاجها» بر این نکته دقت شده است و زن دوم به لحاظ ظاهری زیباتر از زن اول نیست و دوستان علی تاکید میکنند که به اصرار نسیم رابطه او با علی ادامه داشته است.
از سوی دیگر عدهای معتقدند نمایش معضلاتی چون خیانت در جامعه جوان ( که نرخ بیکاری آن بیش از 20 درصد است) عموما تبلیغ به فساد است، این جامعه به طور عینی ملتهب است به همین دلیل باید فیلمهای آرام کننده، تربیتکننده، شاعرانه در معرض دید مردم قرار گیرد. برخی از اثار فساد، جنایت، قتل و توطئه چینی را در توده جامعه رواج میدهد. در بسیاری از آثار فیلم با تحریکات عصبی و ناراحت کردن مردم توام است . تعدادی از اثار به نمایش درآمده در سینما و تلویزیون وجدان، تفکر، احساس ، خلاقیت مردم پر از التهاب و هیجان میشود و مخاطب را در این فضا نگه میدارد که برای جامعه جوان مناسب نیست.
باید توجه کرد، سازندگان آثار براساس شرایط جامعه و برگرفته از معضلات روز با زوایه دید خود به سراغ معضلات اجتماعی میروند و نمیتوان آنها را محدود کرد. اینگونه آثار با حضور در شبکه نمایش خانگی و گستردگی این شبکه مخاطب آن چند برابر خواهد شد اینجاست که باید خانواده دقت نظر بیشتری در خریداری فیلمهای شبکه نمایش خانگی داشته باشند، زیرا این فیلمها ردهبندی سنی هم ندارد و همین امر دقت نظر بیشتر خانواده را طلب میکند
اما باید توجه کرد، سازندگان آثار براساس شرایط جامعه و برگرفته از معضلات روز با زوایه دید خود به سراغ معضلات اجتماعی میروند و نمیتوان آنها را محدود کرد. اینگونه آثار با حضور در شبکه نمایش خانگی و گستردگی این شبکه مخاطب آن چند برابر خواهد شد اینجاست که باید خانواده دقت نظر بیشتری در خریداری فیلمهای شبکه نمایش خانگی داشته باشند، زیرا این فیلمها ردهبندی سنی هم ندارد و همین امر دقت نظر بیشتر خانواده را طلب میکند.
زهرا قزیلی
بخش ارتباطات تبیان