هورمون های گیاهی 3

در مقاله پیش مطالبی در مورد ژیبرلین ها مطالبی دانستیم...

این هورمون ها از مشتقات ایزوتوپی هستند که در بافت ها و دانه ها از موالونیک اسید سنتز می شوند. در دانه های نابالغ مقادیر GA بالا و در بافت های رویشی مقادیر GA اندک است.

ریشه ها نیز GA سنتز می کنند. حدود 90 نوع ژیبرلین شناسایی شده است. که تمامی آن ها آلدئید GA₁₂ را دارند.

ژیبرلین ها یا جیبرلین ها به صورت غیر فعال در آوند آبکشی و چوب منتقل می شوند.

پاسخ هایی که از GA₃ مشاهده شده عبارتند از:

1- تنظیم طویل شدن ساقه ها

2- افزایش گلدهی و گلزایی در روز های بلند

3- تحریک فعالیت آلفا-آمیز در طی جوانه زنی دانه های غلات و تحرک غذا و مواد معدنی در سلول های ذخیره ی دانه

4- به جلو انداختن رشد جوانه های خوابیده و القا ی جوانه زنی در دانه ها. بعضی از دانه ها جهت فرآیند جوانه زنی نیازمند نور هستند. در این دانه ها ژیبرلین جای نور را می گیرد.

5- تحریک رشد در بعضی از میوه ها

6- القای نرینگی در گل ها

7- بازگشت برگ ها از بلوغ به جوانی

ژیبرلین ها طویل شدن ساقه را توسط افزایش اتساع دیواره ی سلولی تنظیم می نمایند که این عمل موجب جلوگیری از واکنش های منجر به سفت شدن دیوارهی سلولی می شود. (ممانعت از فعالیت پراکسید از دیواره ی سلولی)

ژیبرلین ها همچنین هیدرولیز نشاسته، ساکاروز و سایر قند را تسریع می کنند. این عمل سبب برقراری پتانسیل آبی منفی تر شده (ورود شدید آب) و سلول به دلیل توروژسانس اتساع می یابد.

ژیبرلین ها نسخه برداری RNA مربوط به آلفا – آمیلاز را در لایه ی آلورنی دانه ها زیادتر می کند. این آنزیم ذخایر غذایی را هیدرولیز کرده و سبب فراهم نمودن پیش ماده ی های تنفسی می شود. در حقیقت آغاز جوانه زنی را آسان تر می کند.

ژیبرلین ها کاربرد تجاری نیز دارند. این مواد رشد گیاه را تنظیم می کنند. موارد زیر کاربرد ژیبرلین ها را متذکر می شود:

الف- تولید دانه های انگور بزرگ تر، اندازه ی خوشه و شکل آن را از طریق تحریک دم گل تنظیم می کند (کاهش آلودگی توسط قارچ ها)

ب- افزایش ذخیره ی ساکاروز در نیشکر از طریق تحریک طویل شدن میان‌گره ها

ج- افزایش تولید مالت، قبل از تخمیر به واسطه ی افزایش سنتز آلفا-آمیلاز

د- تحریک گلدهی در کلم و به جلو انداختن نرینگی در کدو ها

سیتوکینین ها

سیتو کینین ها گروه دیگری از هورمون های گیاهی هستند. نقش سیتو کینین ها، اجزای فعال در شیر نارگیل، پیشرفت تمایز اندام ها در توده های بافتی در حال رشد در محیط کشت می باشد.

سیتو کینین ها در ترکیب با اکسین ها، تقسیم سلولی را در گیاهان تحریک می کنند. و در تعیین دوره ی تمایز نقش دارند. در گیاهان آوندی، اکثر سیتو کینین ها در مریستم های انتهایی ریشه تولید شده و در پیکر گیاه منتقل می شوند. میوه های در حال نمو نیز جایگاه های مهم ساخت سیتو کینین هستند.

در خزه ها، سیتو کینین ها موجب تشکیل جوانه های رویشی بر روی پروتو نماها می شوند. در تمام گیاهان، سیتو کینین، همراه با دیگر هورمون ها، الگو های رشدی را تنظیم می کند. سیتو کینین ها رشد جوانه های جانبی را برای تشکیل شاخه ها تحریک می کنند. همراه با اکسین و اتیلن، سیتو کینین ها در چیرگی راسی (بازداری رشد جوانه جانبی) دخالت دارند. از طرف دیگر، سیتو کینین ها تشکیل ریشه های جانبی را باز می دارند. در حالی که اکسین ها تشکیل این ریشه ها را تحریک می کنند.

در نتیجه این ارتباطات، تعادل بین سیتو کینین ها و اکسین ها، همراه با دیگر عوامل، ظهور گیاه بالغ را تعیین می کنند. به علاوه، کاربرد سیتو کینین ها در برگ های جدا شده از درخت زرد شدن آن ها را به تعویق می اندازد. عمل سیتو کینین ها، شبیه عمل دیگر هورمون ها، بر اساس اثرات این هورمون ها بر رشد و تمایز توده های بافتی در حال رشد، در محیط های کشت مشخص مطالعه شده است. سیتو کینین ها برای میتوز و تقسیم سلولی ضروری هستند. این هورمون ها ظاهرا ساخت یا فعالیت پروتئین های مورد نیاز برای تقسیم را تحریک می کنند.

کینتین به عنوان سیتو کنین مصنوعی در بیشتر تحقیقات در محیط های کشت ، مورد استفاده قرار می گیرد.