گاهی وجود خون در ادرار قابل مشاهده توسط خود فرد است، ولی برخی اوقات فقط زیر میکروسکوپ قابل دیدن است و بعد از آزمایش ادرار توسط پزشک کشف می‌شود.

در هر صورت تعیین علت پیدایش خون در ادرار مهم است.

ادرار خونی در اثر ورزش معمولا بعد از یک یا دو روز برطرف می‌شود، ولی برخی علل ادرار خونی نیاز به درمان پزشکی دارند.

علائم ادرار خونی

علامت قابل مشاهده ادرار خونی، ادرار صورتی یا قرمز یا قهوه‌ای رنگ است که در اثر وجود گلبول های قرمز خون است. ادرار خونی معمولا دردی ندارد، ولی اگر لخته‌های خونی همراه با ادرار از بدن دفع شود می‌تواند درد هم ایجاد کند.

10 علت ادرار خونی

کلیه‌ها و سایر قسمت‌های دستگاه ادراری می توانند باعث نشت خون در ادرار شوند.

1- عفونت مجرای ادراری

ورود میکروب (باکتری) به داخل بدن از طریق مجرای خروج ادرار و تکثیر آنها در مثانه باعث ایجاد عفونت ادراری می‌شود. علائم عفونت ادراری شامل تکرر ادرار، درد و سوزش موقع ادرار کردن و بدبو شدن ادرار است. در برخی افراد بخصوص افراد مسن، تنها علامت عفونت ادراری، مشاهده میکروسکوپی خون در ادرار است. 

2- سنگ مثانه یا کلیه

املاح موجود در ادرار تغلیظ شده برخی اوقات رسوب می‌کنند و باعث تشکیل کریستال‌هایی در دیواره کلیه و مثانه می‌شوند. این کریستال‌ها با گذشت زمان به سنگ های کوچک و سختی تبدیل می‌شوند.

این سنگ ها اغلب باعث درد می‌شوند. سنگ کلیه یا مثانه باعث پیدایش خون در ادرار نیز می‌شود.

3-  عفونت کلیه

عفونت کلیه یا پیلونفریت، در اثر ورود باکتری به داخل کلیه از طریق جریان خون و یا بالا آمدن باکتری از طرف مثانه و از طریق میزنای به داخل کلیه است. علائم عفونت کلیه اغلب شبیه علائم عفونت مثانه است، گرچه عفونت کلیه، بیشتر باعث تب و درد پهلوها می‌شود.

4- بزرگ شدن پروستات در مردان

غده پروستات در مردان اغلب بعد از سنین میانسالی بزرگ می‌شود و این امر طبیعی است. وقتی پروستات بزرگ می‌شود، روی میزنای فشار وارد می‌کند و مسیر جریان ادرار را می بندد. علائم بزرگی پروستات شامل به سختی ادرار کردن، نیاز فوری به دفع ادرار، تکرر ادرار و مشاهده خون در ادرار (با چشم و یا میکروسکوپ) است.  عفونت پروستات (پروستاتیت) هم این علائم را ایجاد می‌کند.

5- بیماری های کلیه

 گلومرونفریت (التهاب سیستم تصفیه کردن کلیه‌ها) باعث ادرار خونی (میکروسکوپی) می‌شود. گلومرونفریت می‌تواند در اثر یک بیماری سیستمیک مثل دیابت و یا به تنهایی اتفاق بیفتد.

گلومرونفریت می‌تواند در اثر یک عفونت ویروسی یا استرپتوکوکی، بیماری عروق خونی (واسکولیت) و مشکل ایمنی مثل نفروپاتی ایمونوگلوبولین A رخ دهد که همگی روی مویرگ‌هایی که خون را در کلیه‌ها تصفیه می‌کنند (گلومرولی) تأثیر می‌گذارند.

6- سرطان

مشاهده خون در ادرار می‌تواند در اثر سرطان پیشرفته کلیه، مثانه و یا پروستات باشد. متأسفانه ممکن است در مراحل ابتدایی (شروع) این سرطان‌ها علامتی وجود نداشته باشد. در حالیکه در مراحل ابتدایی و شروع سرطان، امکان درمان بیشتر است.

7- اختلالات ارثی

کم خونی داسی شکل (کمبود ارثی هموگلوبین در گلبول قرمز خون) باعث پیدایش خون در ادرار می‌شود (قابل مشاهده با چشم و یا میکروسکوپ).

همچنین یک اختلال ارثی به نام سندرم آلپورت (alport) با تأثیر برروی غشای فیلتر کردن گلومرولی در کلیه‌ها باعث ادرار خونی می‌شود.

8- آسیب کلیه

برخورد ضربه به کلیه‌ها در اثر تصادف و یا یک حرکت ورزشی، باعث پیدایش خون در ادرار می‌شود.

9- داروها

داروهایی که باعث پیدایش خون آشکار در ادرار می‌شوند شامل آسپیرین، پنی سیلین، هپارین رقیق کننده خون و داروی ضد سرطان سیکلوفسفامید (سیتوکسان) است.

10- ورزش شدید و سخت

هنوز علت دقیق ایجاد ادرار خونی در اثر ورزش معلوم نشده است. شاید در اثر آسیب مثانه، کم آبی بدن یا شکسته شدن گلبول‌های قرمز خونی باشد که در ورزش هوازی تند و ثابت رخ می‌دهد.

ورزشکاران دونده بیشتر دچار ادرار خونی می‌شوند، اگر چه هر ورزشکاری می‌تواند بعد از یک تمرین سخت ورزشی دچار ادرار خونی شود.

چه موقع نزد پزشک برویم؟

اگرچه بسیاری از علل ادرار خونی خطرناک نیستند، ولی به محض مشاهده خون در ادرار خود باید به پزشک مراجعه کنید تا علت آن را کشف کند.

به یاد داشته باشید مصرف برخی داروها مثل ملین‌ها (داروهای ضد یبوست) و برخی مواد غذایی مثل چغندر، توت‌های قرمز رنگ و ریواس باعث قرمز رنگ شدن ادرار می‌شوند.

تغییر رنگ ادرار در اثر داروها خوراکی‌ها و ورزش معمولا طی چند روز برطرف می‌شود.

ولی شما خودتان نمی‌توانید به طور دقیق بگویید علت قرمز رنگ شدن ادرار چیست، لذا باید به پزشک مراجعه کنید تا علت را تشخیص دهد.

 مطالب مرتبط:

ادرار خونی (هماچوری)

مشکلات ادرار و مدفوع نوزاد

تغییر رنگ ادرار نشانه چیست؟

رنگ ادرار نشانگر سلامتی است

رنگ و بوی غیر طبیعی ادرار، نشانگر بیماری