سینمای 2012 ( 1 )

 با پایان سال 2012 میلادی، نگاهی می‌اندازیم به مهمترین رویدادهای سینمای جهان که در سال 2012 رقم خوردند و البته برای سینمای ایران نیز پیام‌آور شادی بودند.

** هشتادوچهارمین مراسم اعطای جوایز اسکار روز 26 فوریه (8 اسفند) درحالی برگزار شد که فیلم «جدایی نادر از سیمین» به کارگردانی اصغر فرهادی برای اولین‌بار جایزه اسکار را نصیب سینمای ایران کرد. فیلم «هنرمند» ساخته‌ی «میشل هازاناویچس» با کنار زدن رقیبان سرسختی چون «نیمه‌شب در پاریس»، «هیوگو» و «درخت زندگی» موفق به کسب جایزه بهترین فیلم شد و «هازاناویچس» نیز برای این فیلم جایزه‌ی اسکار بهترین کارگردانی را دریافت کرد. در بخش بهترین بازیگر نقش اول مرد، «ژان دوژاردین» در حضور «جرج کلونی» و «براد پیت» جایزه‌ی اسکار را برای فیلم «هنرمند» دریافت کرد و «مریل استریپ» برای سومین‌بار توانست جایزه اسکار بهترین بازیگر زن را این‌بار برای فیلم «بانوی آهنین» به دست آورد.

اصغر فرهادی

** مراسم اعطای جوایز آکادمی بافتا که از آن به عنوان اسکار بریتانیا یاد می‌شود روز 27 می در خانه‌ی‌ اپرا سلطنتی لندن برگزار شد. فیلم «هنرمند» در هفت بخش بهترین فیلم، کارگردانی، بازیگر مرد (ژان دوژاردین)، فیلمنامه غیراقتباسی، موسیقی، فیلمبرداری و طراحی لباس جوایز بافتا را به خانه برد. جایزه‌ی بهترین بازیگر زن به «مریل استریپ» برای «بانوی آهنین» رسید. فیلم «پوستی که در آن زندگی می‌کنم» ساخته‌ی «پدرو آلمادوار» با کنار زدن «جدایی نادر از سیمین» بهترین فیلم خارجی نام گرفت.

** شصت‌ونهمین مراسم اعطای جوایز گلدن‌گلوب روز 15 ژانویه با اعطای جایزه بهترین فیلم خارجی به «جدایی نادر از سیمین» برگزار شد. در بخش بهترین فیلم، «فرزندان» ساخته‌ی «الکساندر پاین» به عنوان بهترین اثر انتخاب شد. جایزه بهترین بازیگر مرد به «جرج کلونی» برای «فرزندان» رسید و در بخش بهترین کارگردانی، «مارتین اسکورسیزی» برای فیلم «هیوگو» انتخاب شد.

جایز بفتا

** شصت‌ودومین جشنواره‌ فیلم برلین به عنوان سومین رویداد سینمایی معتبر دنیا درحالی از نهم فوریه با نمایش فیلم «بدرود ملکه» آغاز شد که «اصغر فرهادی» یکی از داوران بخش بین‌الملل بود و «مایک لی»، کارگردان سرشناس انگلیسی ریاست هیات داوران را برعهده داشت. برادران «تاویانی» کارگردانان مطرح ایتالیائی با فیلم «سزار باید بمیرد» خرس طلای بهترین فیلم برلیناله را کسب کردند. جایزه‌ی بزرگ هیات‌ داوران نیز به «بنس فیلگاف» کارگردان فیلم «فقط باد» از مجارستان اعطا شد. خرس طلای افتخاری جشنواره‌ی برلین 2012 نیز به پاس یک عمر دستاورد سینمایی نصیب «مریل استریپ»، بازیگر سرشناس آمریکایی شد.

** شصت‌وپنجمین جشنواره‌ فیلم کن به عنوان معتبرترین رویداد سینمای دنیا از 16 می با نمایش فیلم «قلمروی طلوع‌ ماه» آغاز به کار کرد. حضور نام‌های آشنایی چون «میشل هانکه»، «دیوید لینچ»، «کن لوچ»، «آلن رنه»، «ژاک آئودیار» و «دیوید کراننبرگ» گرمای مضاعفی به بخش رقابتی جشنواره‌ی کن داده بود. امسال «نانی مورتی»، کارگردان سرشناس ایتالیایی رییس هیات‌ داوران بود که در پایان فیلم «عشق» ساخته‌ی میشل هانکه جایزه نخل طلا را به دست آورد. همچنین فیلم جدید «عباس کیارستمی» با نام «مثل یک عاشق» بود که در بخش رقابتی نمایش یافت. «ماتئو گارونه»، کارگردان سرشناس ایتالیایی جایزه بزرگ جشنواره کن را برای فیلم «واقعیت» از دست لیلا حاتمی گرفت. جایزه هیئت داوران کن نیز به فیلم «سهم فرشته» به کارگردانی «کن لوچ» اعطا شد. فیلم «چهارپایان حیات‌وحش جنوب» ساخته‌ی «بن زیلتین» جایزه‌ی دوربین طلای کن را کسب کرد.

هانکه

** پنجاه‌ونهمین جشنواره‌ فیلم سیدنی روز 6 ژوئن با نمایش فیلم «برای کودکان مناسب نیست» از استرالیا آغاز شد و روز 17 ژوئن با نمایش فیلم «امنیت تضمین نیست» از آمریکا خاتمه یافت و جایزه 60 هزار دلاری بهترین فیلم در این جشنواره در حضور فیلم برنده‌ی خرس طلای «سزار باید بمیرد» به فیلم «آلپ» ساخته‌ی «یورگوس لانتیموس» از یونان رسید. فیلم «سوت پایان» به کارگردانی نیکی کریمی نیز یکی از فیلم‌های بخش اصلی این جشنواره بود.

** سی‌وچهارمین دوره‌ جشنواره فیلم مسکو از 21 ژوئن کار خود را در پایتخت روسیه آغاز کرد. هیات داوران این جشنواره به ریاست کارگردان برنده‌ی اسکار «نیکیتا میخالکوف» از میان 17 فیلم بخش مسابقه فیلم «جانک هارت» ساخته‌ی «تینج کریشنان» از انگلیس را به عنوان بهترین فیلم جشنواره انتخاب کرد. فیلم «روییدن در باد» ساخته‌ی رهبر قنبری نیز در بخش مسابقه به روی پرده رفت. جایزه‌ی ویژه هیات‌داوران به فیلم «تاریخ انقضا» به کارگردانی «کنیا مارکز» از مکزیک و جایزه‌ی بهترین کارگردانی را «اندری پوشکین» با درام تاریخی «مغولان» برای کشور میزبان بدست آورد. در جریان برگزاری جشنواره فیلم مسکو از «تیم برتون» کارگردان سرشناس آمریکائی با اهدای جایزه یک عمر دستاورد هنری تقدیر شد.

** چهل‌وهفتمین جشنواره‌ فیلم کارلووی واری به عنوان یکی از معتبرترین رویدادهای سینمایی اروپا از 29 ژوئن آغاز شد که فیلم «پله‌ی آخر» به کارگردانی «علی مصفا» از ایران جایزه بهترین بازیگر زن را برای «لیلا حاتمی» به ارمغان آورد. گوی بلورین بهتربن فیلم جشنواره به ارزش 25 هزار دلار به «تقریبا مرد» از نروژ ساخته‌ی «مارتین لوند» تعلق گرفت و جایزه‌ی ویژه هیات داوران به فیلم «توطئه‌ی ایتالیایی» رسید. امسال همچنین از «هلن میرن»، بازیگر سرشناس انگلیسی برنده‌ی اسکار و «سوزان ساراندون»، بازیگر سرشناس آمریکایی با اهدای گوی بلورین افتخاری یک عمر دستاورد سینمایی تقدیر شد.

لیلا حاتمی

** شصت‌وپنجمین جشنواره فیلم لوکارنو در حالی 21 مرداد ماه به کار خود پایان داد که هیات داوران این جشنواره به ریاست «آپیچاتپونگ ویراستاکول»، جایزه‌ی یوزپلنگ طلایی بهترین فیلم را همراه با جایزه 92 هزار دلاری به فیلم «دختری از ناکجا» به کارگردانی «جان کلود بیرسو» محصول فرانسه تقدیم کرد. در مراسم پایانی اهدای جوایز نیز چهره‌های سرشناسی چون «گائل گارسیا برنال»، «هری بلافونته»، «جانی تو»، «شارلوت رمپلینگ» جایزه یک عمر دستاورد سینمایی این جشنواره را دریافت کردند.

** شصت‌ونهمین جشنواره‌ فیلم ونیز به عنوان قدیمی‌ترین رویداد سینمایی جهان فیلم «پیه‌تا» از کره‌جنوبی را به عنوان بهترین فیلم این جشنواره و برنده شیر طلا معرفی کرد. جایزه‌ شیر نقره‌ای بهترین کارگردانی به فیلم «استاد» ساخته «پائول توماس اندرسون» از آمریکا، جایزه ویژه هیات داوران به فیلم «بهشت: اعتقاد» ساخته «اولریش سیدل» از اتریش، جایزه بهترین بازیگر مرد بصورت مشترک به «فیلیپ سیمور هافمن» و «یوآخین فونیکس» برای فیلم «استاد» و جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره ونیز نیز به «هاداس یارون» تعلق گرفت. همچنین جایزه شیر طلای افتخاری یک عمر دستاورد سینمایی به «فرانچسکو روسی» اعطا شد و «اسپایک‌ لی»، کارگردان سرشناس آمریکایی جایزه افتخار یک فیلمساز را از این جشنواره معتبر سینمایی دریافت کرد.

ونیز

** شصتمین جشنواره فیلم سن‌سباستین به عنوان مهمترین رویداد سینمایی کشورهای اسپانیولی‌ در حالی به کار خود پایان داد که فیلم «در خانه» ساخته «فرانسوا اوزون» برنده‌ صدف طلایی بهترین فیلم این جشنواره شد و صدف نقره‌ای فیلم برگزیده هیات‌داوران به «سفید برفی» نماینده سینمای اسپانیا در اسکار 2013 رسید. از دیگر برگزیدگان جشنواره سن‌سباستین می توان به «ماکارنا گارسیا» به عنوان برنده صدف نقره‌ای بهترین بازیگر زن و «ماکارنا گارسیا» به عنوان برنده جایزه بهترین بازیگر مرد برای ایفای نقش در فیلم «مرد مُرده و خوشحالی» اشاره کرد.

** مراسم سالانه اعطای جوایز آکادمی فیلم اروپا در حالی در کشور مالت برگزار شد که فیلم «عشق» ساخته میشل هانکه توانست بیشترین جایزه را در این رویداد سینمایی کسب کند.

فیلم «عشق» علاوه‌بر جایزه بهترین فیلم، جایزه بهترین کارگردانی را نیز برای «میشل هانکه» به ارمغان آورد. در جریان برگزاری این مراسم از «هلن میرن»، بازیگر انگلیسی برنده اسکار برای فعالیت موثر در دنیای سینما تقدیر شد و «برناردو برتولوچی»، کارگردان سرشناس و برنده اسکار ایتالیایی نیز جایزه یک عمر دستاورد هنری دریافت کرد.