دیابتی‌ها چه کفش و جورابی بپوشند؟
دیابتی‌ها چه کفش و جورابی بپوشند؟
عوارض و ناراحتی های ناحیه پا یکی از مشکلات شایع بیماران مبتلا به دیابت است . این عوارض حتی ممکن است تا آنجا پیشرفت کند که به قطع انگشتان پا یا حتی قطع کامل پا منتهی شود. یکی از مهم ترین اقدامات برای پیشگیری از بروز زخم پای دیابتی، تهیه کفش و جوراب مناسب است.
هنگام خرید یک کفش نباید این نکته را دور از نظر داشت که هیچ اندازه استانداردی برای اندازه پا وجود ندارد و با توجه به اینکه بسیاری از دیابتی ها حس پای خود را از دست می دهند، نمی توانند به دقت این مساله را که کفش برای آنها تنگ یا گشاد است متوجه شوند.
آسیب هایی که از کفش نامناسب به پای فرد دیابتی وارد می شود، یکی از علل قطع عضو در این افراد محسوب می شود.
در این مقاله راهنمایی های لازم را برای خرید کفش و جوراب مناسب و نیز مراقبت از پاها، برای بیماران دیابتی بیان می کنیم.
چه کفشی مناسب است؟
عدم استفاده از کفش‌های سفت و کفش‌هایی که فرد در آنها احساس راحتی نمی‌کند و یا پاها را زخم می کند و نیز کفش هایی که اندازه پا نیستند از جمله نکاتی است که دیابتی‌ها باید برای محافظت از پاها مد نظر داشته باشند.
- کفش ها باید کاملا اندازه پا بوده و پنجه پهنی داشته باشند تا انگشتان پا به‌راحتی در آن قرار گیرند.
- کفش های چرمی گزینه مناسبی هستند، چراکه کاملا شکل پا را به خود گرفته و اجازه می‌دهند پای شما نفس بکشد. کفش های از جنس کتان هم مناسب هستند.
- در صورت وجود هر گونه بدشکلی در پا مثل کف پای صاف، انگشت چکشی، پینه پشت پا و ... بهتر است از کفش های طبی یا مخصوص استفاده نمایید.
- در صورتی که هر گونه زخم، تاول، قرمزی در پاها می‌بینید (در اثر کفش) و یا حتی دردی در پای خود حس می‌کنید، بلافاصله کفش جدیدی خریداری کرده و هرگز از کفش های قدیمی خود استفاده نکنید.
- بهتر است که کفش بند دار باشد تا بتوان اندازه آن را تنظیم نمود.
- پاشنه کفش معمولی باشد. پوشیدن کفش های دارای پاشنه بلندتر از 5 سانتی متر توصیه نمی شود.
- سعی کنید عصرها کفش بخرید. در ساعات پایانی روز، پاها کمی ورم دارند و اگر در کفشی که در این زمان خریداری می کنید، احساس راحتی نمایید، معمولا تمام مدت روز در آن راحت خواهید بود.
- هنگام خرید کفش هر دو کفش را در حالت ایستاده امتحان کنید.
- کفش نو را با فواصل زمانی بپوشید و هر بار پا را معاینه کنید.
- در منزل از کفش روفرشی استفاده نمایید.
- هرگز بدون جوراب کفش نپوشید.
- زمانی که کفش نو می‌خرید، تا چند روز آنها را برای بیش از یک ساعت استفاده نکنید.
- قبل از پوشیدن کفش، داخل آن را بررسی کنید تا سنگریزه و یا خرده های کفی کفش در آن نباشد، زیرا ممکن است هنگام راه رفتن مرتبا به کف پایتان مالیده شده و باعث تاول و یا زخم شود.
- جوراب‌ها و کفش‌های خود را هر روز عوض کرده، حداقل دو جفت کفش داشته باشید و هر روز کفش خود را عوض کنید.
چه جورابی مناسب است؟
جوراب نخی یا کتانی با کش مناسب و رنگ سفید یا روشن، از مهمترین ویژگی های جوراب بیماران دیابتی است.
- جوراب‌هایی که یک سانتی‌متر بلندتر از بزرگ ترین انگشتان پاها باشد، مناسبند.
- جوراب‌های کشی، نایلونی و جوراب هایی که دارای لبه‌های کشی و سفت هستند، نامناسب می باشند.
- جوراب هایی که داخلشان درز دارند، مناسب نیستند.
چطور مراقب پاها باشیم؟
- روزی یک بار، پاها را با آب ولرم و صابون معمولی بشویید.
- بعد از شستشو، پاها و مخصوصا بین انگشتان را کاملا خشک نمایند.
- دمای آب را قبل از شستشو کنترل کنید تا داغ نباشد.
- از قرار دادن پاها در آب نمک و حنا کردن پا جدا خودداری کنید.
- برای نرم و لطیف نگه داشتن پا، می توانید از لوسیون و مواد چرب کننده معمول استفاده کنید.
- گاهی یک ترک کوچک در پاشنه، مشکلات جدی پا و قطع عضو را باعث می شود.
- سعی کنید ناخن ها را صاف کوتاه کنید و مد نظر داشته باشند بعد از استحمام و یا در زمان مرطوب بودن پا این کار را انجام دهید.
- گوشه های ناخن را با ناخن‌گیر کوتاه نکنید. اگر هم توانایی انجام این کار را ندارید، آن را به دیگران محول کنید.
تحقیقات اخیر پژوهشگران انگلیسی نشان می‌دهد که بیشتر افرادی که دیابت دارند از کفش‌های نامناسب استفاده می‌کنند که این مسئله باعث زخم پا در آنان شده و در نهایت منجر به قطع عضو آنان می‌شود.
دکتر «لیز» از دانشگاه علوم پزشکی اسکاتلند گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد که حدود 80 درصد موارد قطع عضو با یک زخم پای ساده آغاز می‌شود. به همین دلیل پیشگیری از این موضوع ضروری است.
دکتر لیز و همکارانش با بررسی طول و عرض پای 100 نفر از افرادی که در بیمارستان دیابت ویزیت شدند، دریافتند که تنها 24 درصد آنها کفش‌هایی مناسب و به اندازه پای خود داشتند و مابقی کفش‌هایی کوچکتر یا بزرگتر از اندازه پای خود داشتند.
15 تا 20 درصد افراد دیابتی که کفش‌هایی کوچکتر یا بزرگتر از پای خود داشتند، فاقد هر گونه حسی در پای خود بودند. این افراد به علت نداشتن احساس در پای خود، متوجه جراحت و آسیب به پای خود نمی شدند.
دکتر لیز افزود: پای این افراد (افراد دیابتی که حس خود را از دست دادند) باید به طور روزانه کنترل شود و باید به دنبال یک روش درمان مناسب باشند و چنانچه هر گونه نشانه‌ای از آسیب و جراحت در پای خود دیدند، فورا باید به پزشک مراجعه نمایند.
همچنین این افراد باید یک کفش مناسب از نظر طول و عرض برای پای خود پیدا کنند. چرا که پای افراد با افزایش سن آنها تغییرات قابل توجهی هم در طول و هم در عرض خواهد داشت. در حالی که بسیاری از افراد تنها از یک اندازه مشخص برای کفش استفاده می‌کنند.
فرآوری: نیره ولدخانی
بخش سلامت تبیان
منابع:
کلینیک مجازی دیابت
یزد فردا - عباس دهقان منشادی ، کارشناس پرستاری زخم پای مرکز تحقیقات دیابت یزد
ایسنا
ایران سلامت
مطالب مرتبط:
مطالبی متعدد درباره بیماری دیابت
دیابت چه بیماری‌هایی را به وجود می‌آورد؟
تولید داروی زخم پای دیابتی در ایران