سۆال‌هایی که روز قیامت پرسیده می‌شود!

امانتداری و رفتار عادلانه و دور از تبعیض از نشانه‌های مهم ایمان است، چنان ‌که «خیانت به امانت» علامت نفاق است که شامل مواردی نظیر کتمان علم، تصاحب اموال مردم و اطاعت از رهبران غیر الهی می‌شود.

امانت و انواع آن

«إِنَّ اللّهَ یَأْمُرُکُمْ أَن تُۆدُّواْ الأَمَانَاتِ إِلَى أَهْلِهَا وَإِذَا حَکَمْتُم بَیْنَ النَّاسِ أَن تَحْکُمُواْ بِالْعَدْلِ إِنَّ اللّهَ نِعِمَّا یَعِظُکُم بِهِ إِنَّ اللّهَ کَانَ سَمِیعًا بَصِیرًا»

همانا خداوند فرمانتان می‌دهد که امانت‌ها را به صاحبانش بدهید و هر گاه میان مردم داوری کردید، به عدل حکم کنید، چه نیک است، آنچه خداوند شما را به آن پند می‌دهد، بی‌گمان خداوند شنوای بیناست.

امانتداری و رفتار عادلانه و دور از تبعیض، از نشانه‌های مهم ایمان است، چنان ‌که خیانت به امانت، علامت نفاق است، در حدیث است: به رکوع و سجود طولانی افراد نگاه نکنید، بلکه به راستگویی و امانتداری آنان بنگرید.

در روایات متعدد، منظور از امانت، رهبری جامعه معرفی شده که اهلش اهل بیت (علیهم السلام) هستند، این مصداق بارز عمل به این آیه است.

آری، کلید خوشبختی جامعه، بر سر کار بودن افراد لایق و رفتار عادلانه است و منشأ نابسامانی‌های اجتماعی، ریاست نااهلان و قضاوت‌های ظالمانه است.

حضرت امیر(علیه السلام) فرموده است: «من تقدّم علی قوم و هو یری فیهم من هو افضل، فقد خان الله و رسوله والمۆمنین»، هر کس خود را در جامعه بر دیگران مقدم بدارد و پیشوا شود، در حالی که بداند افراد لایق‌تر از او هستند، قطعاً او به خدا و پیامبر و مۆمنان خیانت کرده است.

خیانت در امانت شامل کتمان علم، حرفه و حق، تصاحب اموال مردم، اطاعت از رهبران غیر الهی، انتخاب همسر یا معلم نااهل برای فرزندان و غیره می‌شود.

امام باقر و امام صادق علیهما‌السلام فرمودند: اوامر و نواهی خدا امانت‌های الهی است، امام صادق (علیه السلام) در تفسیر این آیه فرمود: خداوند امر فرموده که هر امامی آنچه در نزدش است، به امام بعد از خود بسپارد.

امانت سه گونه است:

الف) میان انسان و خدا (وظایف و واجباتی که بر انسان تعیین شده است)

ب) میان انسان و دیگران (اموال یا اسرار دیگران نزد انسان)

ج) میان انسان و خودش (مثل علم و عمر و قدرت که در دست ما امانتند)

پرسش‌های قیامت

«یَا بَنِی آدَمَ قَدْ أَنزَلْنَا عَلَیْکُمْ لِبَاسًا یُوَارِی سَوْءَاتِکُمْ وَرِیشًا وَلِبَاسُ التَّقْوَىَ ذَلِکَ خَیْرٌ ذَلِکَ مِنْ آیَاتِ اللّهِ لَعَلَّهُمْ یَذَّکَّرُونَ»

پس قطعاً از مردمی که (پیامبران) به سویشان فرستاده شدند، سۆال و بازخواست خواهیم کرد و قطعاً از خود پیامبر (نیز) خواهیم پرسید. (اعراف، 26)

قیامت از چند چیز سۆال می‌شود:

الف) از نعمت‌ها؛ (ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِیمِ) در روایات متعددی، رهبری و ولایت را نیز از مصادیق نعمت مورد سۆال در آیه برشمرده‌اند.

ب) از قرآن و اهل‌بیت (علیه السلام)؛ پیامبر (صلی الله علیه وآله) فرمود: از مردم سۆال می‌شود که با قرآن و اهل‌بیت (علیه السلام) من چگونه عمل کردید؟ «ثم اسألهم ما فعلتم بکتاب الله و باهل بیتی»

ج) از رفتار و کردار (لَنَسئَلَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ، عَمَّا کانُوا یَعْمَلُونَ)

د) از اعضا و جوارح (إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُۆَادَ کُلُّ أُولـئِکَ کَانَ عَنْهُ مَسْۆُولاً)

هـ) از پذیرش و عدم پذیرش رسولان؛ (یَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالإنْسِ أَلَمْ یَأْتِکُمْ رُسُلٌ مِنْکُمْ ...) چنان‌که در جای دیگری از رهبران دینی نیز در مورد برخورد مردم با آنان سۆال می‌شود. (یَوْمَ یَجْمَعُ اللّهُ الرُّسُلَ فَیَقُولُ مَاذَا أُجِبْتُمْ...)

و) از عمر و جوانی که چگونه سپری شد.

ز) از کسب و درآمد؛ چنان‌ که در روایات می‌خوانیم: در روز قیامت انسان از چهار چیز به خصوص سۆال و بازخواست می‌شود: «شبابک فیما أبلیته وعمرک فیما أفنیته ومالک مما اکتسبته وفیما أنفقته» در مورد عمر و جوانی که چگونه آن را گذراندی و درباره مال و دارایی که چگونه به دست آوردی و در چه راهی مصرف کردی.

منبع :

خبرگزاری فارس