پاپ جنجالي مهمان سينماي ايران
پاپ جنجالی مهمان سینمای ایران
«ما یك پاپ داریم» تازه‌ترین فیلم نانی مورتی در سینماهای ایران اكران می‌شود
تازه‌ترین فیلم نانی مورتی در سینماهای تهران به نمایش درمی‌آید. هفته گذشته سخنگوی شورای صنفی نمایش اعلام كرد «ما یك پاپ داریم» ساخته نانی مورتی، كارگردان صاحب سبك ایتالیایی را در جدول اكران گنجانده است.
هر چند طبق روال معمول این فیلم در چند سینمای محدود به نمایش درمی‌آید، اما مشتاقان و پیگیران سینمای روز جهان بدون شك این فیلم جنجالی را از دست نخواهند داد.
نانی مورتی با فیلم جدید خود «ما یك پاپ داریم» توانسته طرفداران خود را همچنان راضی نگه دارد. فیلم در فضای هجو سیاست‌های واتیكان و مشكلات شخصی یك كاردینال انتخاب‌شده به عنوان پاپ، سرگردان است اما طنز مورتی جذاب و حضور كمتر وی در فیلم به انسجام اثر كمك كرده است.
ما یك پاپ داریم، فیلمی طنز است كه به موضوع ناتوانی انسان در برابر مسوولیتی بزرگ می‌پردازد. این فیلم اولین بار در جشنواره فیلم كن سال 2011 به نمایش درآمد و با استقبال منتقدان روبه‌رو شد البته نمایش این فیلم در جشنواره كن بسیار پرحاشیه بود و تنها حرف‌های جنجالی لارنس فون تریه درباره حمایت از هیتلر توانست از حجم جنجال‌های نمایش فیلم مورتی بكاهد.
مورتی این فیلم را طی 15 هفته در رم و فلورانس مقابل دوربین برد و این فیلم كمدی را با بودجه 12 میلیون دلاری ساخت. ما یك پاپ داریم چندی پیش در قدیمی‌ترین جایزه فیلم ایتالیا جایزه بهترین فیلم، جوایز بهترین فیلمنامه، بهترین تدوین و بهترین فیلمبرداری را نیز به خود اختصاص داد.
در این فیلم میشل پیكولی، بازیگر كهنه‌كاری كه در اغلب فیلم‌های لوئیس بونوئل بازی كرده است، نقش پاپ جدید و نانی مورتی نقش روانپزشك را بازی می‌كند. نكته جالب در این فیلم تجویز ورزش والیبال به عنوان یك راه‌حل برای آرامش پیداكردن پاپ جدید است.
مورتی یكی از پیشكسوتان جشنواره كن محسوب می‌شود. او برای ششمین بار است كه در این رقابت مهم شركت كرد كه پیش از این نخل طلای كن را در سال 2001 برای «اتاق پسر» و جایزه بهترین كارگردانی را در سال 1994 برای «دفتر خاطرات دوستداشتنی» كسب كرده است كه هردوی این آثار از تلویزیون ایران پخش شده است.
ما یك پاپ داریم درباره یك كشیش عالی‌رتبه و پیر است كه به دنبال یك بیماری و وحشت از مرگ، سراسیمه سراغ یك روانكاو می‌رود تا از او كمك بگیرد. از زمانی كه قصه فیلم در خبرگزاریها رسانهای شد، واتیكان واكنشهای تندی را به فیلم و مورتی نشان داد و فیلم را تحریم كردند، اما بالاخره این كمدی روی پرده رفت و توانست فروش نسبتا خوبی داشته باشد. روزنامه كاتولیك دیلی، فیلم مورتی را یك كار ارتجاعی لقب داد كه هیچ حرفی برای گفتن ندارد و فقط وقت و پول تماشاگران خود را تلف می‌كند. در ادامه منتقد این روزنامه قصه فیلم را تحریف مضامین مذهبی كاتولیكها دانست.
مورتی بالاخره در واكنشهای مختلف در مورد فیلمش گفت: «هركس می‌تواند هر چه دوست دارد درباره فیلم‌های من بگوید، به این شرط كه برای تماشای آنها راهی سالن‌های نمایش شود.»
ما یك پاپ داریم، فیلمی طنز است كه به موضوع ناتوانی انسان در برابر مسوولیتی بزرگ می‌پردازد. این فیلم اولین بار در جشنواره فیلم كن سال 2011 به نمایش درآمد و با استقبال منتقدان روبه‌رو شد البته نمایش این فیلم در جشنواره كن بسیار پرحاشیه بود
نكته: «مورتی» در سینمای روشنفكرانه اروپا فیلمسازی منحصر به فرد به شمار می‌رود. او در فیلم‌هایش می‌كوشد زندگی مدرن غربی‌ها را به چالش بكشد و برای رسیدن به این هدف، بسیاری از چارچوب‌های كلاسیك سینما را زیر پا می‌گذارد
نانی مورتی را وودی آلن سینمای اروپا می‌دانند، به این دلیل كه او هم مثل وودی آلن، نویسنده، كارگردان و بازیگر فیلمش است. از طرف دیگر مورتی و وودی آلن هر دو در فیلم‌هایشان از طنزی تیز استفاده می‌كنند. مورتی حتی در سینمای روشنفكرانه اروپا نیز فیلمسازی منحصر به فرد به شمار می‌رود. او در فیلم‌هایش می‌كوشد زندگی مدرن غربی‌ها را به چالش بكشد. برای رسیدن به این هدف او بسیاری از چارچوب‌های كلاسیك سینما را زیر پا می‌گذارد و با زبانی آمیخته به طنز به زیر پوست جامعه می‌رود.
مورتی جزو معدود فیلمسازان مؤلف سینمای معاصر ایتالیا به حساب می‌آید. او غیر از این‌كه كارگردان، فیلمساز و بازیگر فیلم خودش است، عوامل خیلی كمی در فیلم‌هایش حضور دارند. او حتی در تعجب است كه چطور كسی غیر از خودش می‌تواند نقش‌اش را بازی كند.
او درباره تصمیمش برای فیلمسازی هم به بازیگری اشاره كرده بود و از این گفته مشخص است كه او از همان ابتدا بازی در فیلم‌هایش را انتخاب كرده بود. «مدرسه را 29 سال پیش تمام كردم و یادم می‌آید كه در تعطیلات اكتبر سال 1972 داشتم با دوستم كه از من پرسیده بود می‌خواهم چه كاره شوم حرف می‌زدم. با كمی خجالت به او گفتم دوست داشتم سعی كنم چند تا فیلم بسازم و او از من پرسید دوست داشتی بازیگر بودی یا كارگردان و من در حالی كه از خجالت صورتم سرخ شده بود به او گفتم دوست داشتم هر دو كار را با هم انجام می‌دادم.»
بیشتر آثار مورتی در خارج از اروپا شناخته‌شده نیستند، اما در ایتالیا او را به‌عنوان سازنده فیلم‌های هزل‌آمیز و نامتعارفی می‌شناسند كه معمولاً خودش هم در آنها بازی می‌كند. مورتی در عرصه سیاست هم به عنوان یك چپگرای صریح‌اللهجه شناخته می‌شود. او در سال 2002 یك اعتراض گسترده خیابانی را علیه سیلویو برلوسكونی سازماندهی كرد. در یكی از بخش‌های فیلم «سوسمار» (تمساح) محصول 2006، مورتی برلوسكونی را شدیدا نقد كرده و در فیلم «آپریل»، به وضعیت سیاسی ایتالیا پرداخته‌است.
نانی مورتی حالا 58 ساله است. پدرش استاد دانشگاه و مادرش معلم دبیرستان بود. او از زمان كودكی به 2 چیز علاقه داشت: سینما و واترپلو. در سال 1970 او در دسته اول لیگ واترپلوی ایتالیا بازی كرد. در آن سال‌ها او درگیر مسائل سیاسی هم بود و تفكرات چپ داشت. مورتی در 21 سالگی كلكسیون تمبرش را فروخت و یك دوربین سوپر 8 خرید و با دوستانش به ساخت فیلم‌های كوتاه پرداخت. مورتی سال 1994 فیلم «خاطرات عزیز» را ساخت كه برای او موفقیتی جهانی به ارمغان آورد و به خاطر این فیلم جایزه بهترین كارگردانی جشنواره كن به او تعلق گرفت. 5 سال بعد مورتی فیلم آوریل را ساخت. اما فیلم «اتاق پسر» سال 2001 بزرگ‌ترین موفقیت كارنامه كاری مورتی را برایش به ارمغان آورد. او در این سال نخل طلای جشنواره كن را به دست آورد. مورتی كه كارگردان، تهیه‌كننده، فیلمنامه‌نویس و بازیگر فیلم‌های خودش است و اغلب درباره مسائل مختلف اظهار نظر می‌كند از سوی برخی منتقدان، فیلمساز به معنای كلاسیكش خوانده نمی‌شود. چرا كه به گفته این دسته از منتقدان «او هر گاه كه قصه‌ای برای گفتن داشته باشد فیلم می‌سازد.»
منبع:جام جم / میثم اسماعیلی